بررسی رشد و تولید ۱۰ کلن صنوبر از دورگ طبیعی در کرج

مرحله اول اجرای این تحقیق تهیه نهال از بذرهایی بود که به طور طبیعی از پایه مادری کلن P.deltoides ۶۹/۵۵ بدست آمده بودند که یک رقم پرمحصول و سازگار برای استانهای گیلان و مازندران می باشد. از میان تعداد زیادی نهال دورگ، ۲۵۴ اصله نهال انتخاب و در خزانه تحقیقاتی پس از سه سال بررسی و آزمایش، ۱۰ کلن دورگ برتر این مجموعه برای آزمایش های بعدی تعیین و به آنها شماره های ۱/۶۳ تا ۱۰/۶۳ داده شد. معیار انتخاب این کلن ها رشد ارتفاعی، قطری و مقاوم بودن به آفات بود. در مرحله دوم، بررسی های نهایی و انتخاب ارقام پرمحصول در مقایسه با رقم معرفی شده پایه مادری (P.deltoids ۶۹/۵۵) در ایستگاه های تحقیقات البرز کرج، گیلان، کرمانشاه، چهارمحال و بختیاری و کردستان به اجرا درآمد. از سال ۱۳۷۷ از کلن های P.d. ۶۳/۱ تا P.d. ۶۳/۱۰ به تعداد کافی قلمه تهیه و در خزانه تحقیقاتی کرج کشت شد. در پایان سال ۱۳۷۸ از بین تعداد زیادی نهال از هر کلن تعداد ۷۵ اصله نهال که از نظر ارتفاع تقریبا یکنواخت بودند انتخاب و در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و با فاصله ۴×۴ متر همراه با کلن شاهد P.deltoids ۶۹/۵۵ کاشته شدند.اندازه گیری های رشد ارتفاعی تا دقت سانتی متر و قطری تا دقت میلی متر همه ساله پس از پایان دوره رویش سالیانه انجام شده و نیز جنسیت (نر و ماده بودن) کلن ها مشخص و مدت زمان دوره رویش سالیانه هم با شرایط آب و هوایی منطقه تعیین گردید. تحلیل داده ها براساس تجزیه واریانس دوطرفه و با استفاده از نرم افزار SAS انجام شد. نتایج بررسی ها نشان داد که از بین ۱۰ کلن دورگ، چهار کلن پایه نر بوده و ۵ کلن پایه ماده، در حالی که یک کلن تا پایان دوره تحقیق گل نداد. نتایج تجزیه واریانس رویش متوسط حجمی، اختلاف معنی داری را در سطح ۵% میان کلن های دورگ نشان داد. همچنین نتایج آزمون مقایسه میانگین ها نشان داد که از میان ۱۰ کلن دورگ، کلن شماره P. deltoids ۶۳/۱ با ۹/۲۳ مترمکعب در هکتار و در سال بیشترین و کلن P.deltoids ۶۳/۶ با ۱۷/۹ مترمکعب در هکتار و در سال کمترین تولید حجمی را داشته اند