نوسان های وقوع باد و روزهای طوفانی طی نیم قرن گذشته در منطقه خزری

در این تحقیق براساس بازدید از مناطق جنگلی و مطالعه نقشه پوشش گیاهی، سه منطقه که معرف اقلیمهای اصلی جنگلهای هیرکانی می باشند انتخاب شدند. این سه منطقه عبارتند از: اقلیم مرطوب در غرب (گیلان)، اقلیم معتدل در قسمت میانی (مازندران) و اقلیم خشکتر در شرق (گرگان). در تحلیل و بررسیها، داده های ثبت شده در چهار ایستگاه هواشناسی مورد بهره برداری قرار گرفتند. تغییرات عوامل مختلف اقلیمی شامل حداکثر، حداقل و متوسط سالانه درجه حرارت، میزان روزانه و سالانه نزولات جوی، سرعت باد و روزهایی که در آن تندر و طوفان واقع شده و نیز ارتباط آماری آن با دما و نزولات آسمانی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در هر چهار ایستگاه روند روزهای با تندر و طوفان در طول حدود پنجاه سال گذشته، روندی افزایشی را نشان می دهد که از نظر آماری ارتباط مثبت با هم دارند. دو ایستگاه انزلی و بابلسر که تحت تاثیر اقلیم ساحلی دریای خزر می باشند در مقایسه با دو ایستگاه رشت و گرگان روزهای طوفانی بیشتری را نشان می دهند. در سالهای اولیه این تحقیق (حدود سالهای ۱۹۵۰ تا ۱۹۷۵) در ایستگاه رشت مشابه ایستگاه گرگان، وقوع روزهای طوفانی وجود ندارد، اما پس از آن روند افزایشی را با شیب تند نشان می دهند. این تغییرات تحت تاثیر تغییرات واقع شده در روند دمایی و نزولات جوی در این دو ایستگاه می باشد. متوسط ماهانه تعداد روزهای طوفانی همراه با تندر در مدت حدود پنجاه سال گذشته برای هر چهار ایستگاه در ماههای سرد، بسیار محدود و حدود صفر و برای هر چهار ایستگاه در مهر ماه یک روند افزایشی را نشان می دهد. روزهای با وقوع تندر و طوفان در هر چهار ایستگاه ارتباط آماری مثبت را نشان می دهد و این همسوئی در ایستگاههای گرگان و رشت (۹۰۵۸۳۷/۰)، انزلی و رشت (۶۲۰۱۰۷/۰) و انزلی و گرگان (۵۷۹۱۷/۰) به صورت معنی دارتری مشاهده می شود. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان می دهد که روند وقوع تعداد روزهای با باد همراه با تندر در منطقه خزر تغییر کرده و در طول سالهای مورد مطالعه نرخ افزایشی داشته است. بر مبنای نتایج حاصل از این تحقیقات می توان نتیجه گرفت که تغییرات در نرخ روند دما و میزان نزولات جوی در طول نیم قرن گذشته و به ویژه در مدت ۲۵ سال گذشته، تاثیرات مهمی در سرعت و جهت بادها گذاشته است.