بررسی رابطه میان توسعه و ایدئولوژی در ایران(مطالعه موردی پهلوی دوم و جمهوری اسلامی)

بررسی رابطه میان توسعه و ایدئولوژی در ایران(مطالعه موردی پهلوی دوم و جمهوری اسلامی) مصطفی مطهری خوشینانی[۱]- جهانبخش ایزدی[۲] تاریخ دریافت: ۱۰/۳/۱۳۹۷- تاریخ پذیرش:۷/۸/۱۳۹۷   چکیده:  توسعه اگر چه در ایران حیاتی نزدیک به یک قرن دارد اما همچنان در افق زمانی و تاریخی­اش متاثر از نگرش­های مهندسی شده دولتی (حکومتی) است. بطوریکه توسعه و حرکت در مسیر توسعه به عنوان یک غایت راهبردی با کارویژه­های ایدئولوژیک در دستور کار و در صدر برنامه­های دولتها قرار گرفت و رنگ و لعاب ایدئولوژیک سیاسی(حکومتی) را به خود گرفت. با نگاهی به تاریخ جریان توسعه در ایران در دوره پهلوی دوم و جمهوری اسلامی که مورد تاکید در این پژوهش است، به راحتی می­توان تاثیر وجوه ایدئولوژی غالب حکومتی(برابر دانستن توسعه با مفهوم عمران و رشد اقتصادی و غربی قلمداد کردن آموزه ها و مبانی توسعه) را در آنها مشاهده کرد. از این رو در این پژوهش با ارجاع به دو دوره از تاریخ معاصر ایران در زمینه موضوع توسعه، از لحاظ روشی با رویکردی تاریخی- تحلیلی به تشریح موضوع مذکور پرداخته خواهد شد. واژگان کلیدی: توسعه و ایدئولوژی، پهلوی دوم و جمهوری اسلامی، تجدد و شبه مدرنیسم، پیشرفت و الگوی اسلامی [۱] - دانشجوی دکترای، علوم سیاسی (مسائل ایران)، دانشکده علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران mmotaharikh@gmail.com [۲] - استادیار و عضو هیئت علمی، دانشکده علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران: نویسنده مسئول mmotahari۶۱@gmail.com