گفتمان عقل گرایی و نص گرایی در قرن چهارم و نقش آن در تنوع فهم حدیث با تاکید بر روایات اعتقادی شیعه
محل انتشار: مجله مطالعات فهم حدیث، دوره: 10، شماره: 1
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 38
فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_MFHJ-10-1_010
تاریخ نمایه سازی: 28 دی 1402
چکیده مقاله:
«فهم حدیث» از جایگاه والایی نزد دانشمندان شیعه برخوردار است با این وجود، فهم های اندیشمندان حدیثی شیعه در مواجهه با احادیث ازجمله احادیث اعتقادی متفاوت است. برخی از اختلاف فهم ها مربوط به مفسر حدیثی است که اختلاف در سطح درک افراد، اختلاف در گرایش ها و اختلاف در مبانی و رویکردها را می توان از این عوامل دانست. آنچه به نظر مهم می آید اختلاف در اصول و مبانی و مواجهه عالمان شیعی با متون روایی است که نقش بسزایی در تنوع فهم احادیث ایفا می کند. از میان این رویکردها، گفتمان نص گرایی و عقل گرایی عالمان قرن چهارم مانند شیخ صدوق و شیخ مفید در مواجهه با روایات اعتقادی است. بدیهی است نوع نگاه صاحبان این دو رویکرد، نتایج متفاوتی از احادیث اعتقادی به دنبال خواهد داشت؛ چراکه نتیجه رویکرد نص گرایی، توقف در فهم متن برخی احادیث اعتقادی و نتیجه رویکرد عقل گرایی در حدیث بسط معارف اعتقادی و سنجش آن بر اساس عقل خواهد بود. نوشتار حاضر بعد از مفهوم شناسی فهم، عقل گرایی و نص گرایی با روش مطالعه توالی تاریخی و تحلیلی به بررسی تمایزات نص گرایان و عقل گرایان در شاخصه هایی مانند: انگاره و نوع نگاه آنان به پذیرش احادیث و همچنین عقل گریزی یا اجتهاد در احادیث اعتقادی که باعث فهم های گوناگون در احادیث مربوط به مسائلی چون سهوالنبی، افعال بندگان و خلقت ارواحقبل از اجسام شده است، می پردازد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
روح اله دهقانی
دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد.
ایوب اکرمی
استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد.
عبدالقاسم کریمی
استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :