اعتبارسنجی روایات شان صدور تسبیحات حضرت فاطمه (س)

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 57

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MFHJ-10-1_002

تاریخ نمایه سازی: 28 دی 1402

چکیده مقاله:

تسبیحات حضرت فاطمه ی زهرا (س) طبق احادیث متعدد و صحیح، هدیه ی گران سنگ پیامبر (ص) به آن بانوی مینوی است. اما آن دسته از روایاتی که از «چرایی این اهداء» و «شان صدور» این تسبیحات ارزشمند سخن گفته اند، مشوش و مضطرب اند. پژوهش حاضر، ضمن تاکید بر اصالت تسبیحات حضرت فاطمه (س) با هدف واکاوی روایات «شان صدور آن» به روش تحلیلی توصیفی سامان یافته است. نتیجه این که: «ماجرای درخواست خدمتکار» مجموعه روایاتی است که به عنوان شان صدور این تسبیحات مطرح شده و ابتدا طیالسی یکی از محدثان اهل تسنن در دهه ی نخست قرن سوم قمری - در مسندش روایت کرده است. اسناد این ماجرا، طبق مبانی رجالی شیعه، جملگی نامعتبرند؛ چراکه اکثر افراد سلسله ی اسناد آن، از شخصیت های مجهول و مهمل و یا افرادی هستند که به دروغ پردازی و دشمنی با اهل بیت عصمت و طهارت (ع) شهرت دارند. از سوی دیگر، این ماجرا، به لحاظ متنی بسیار پرتشویش بوده و مصداق حدیث مضطرب است. علت رویکرد پررنگ مصادر عامه به این ماجرا، استناد به آن در جهت موجه ساختن بازداشت حقوق مالی اهل بیت (ع) توسط خلفای اول و دوم است. چنان که حتی برخی متکلمان عامه مانند ابن حجر عسقلانی، نووی و ... خدمتکارانی را که به حضرت فاطمه داده نشد «اسیر جنگی» معرفی می کنند تا بازداشت «سهم خمس اهل بیت» توسط خلفای مذکور را پیروی از سنت پیامبر(ص) جلوه دهند.

کلیدواژه ها:

اعتبارسنجی حدیث ، شان صدور ، تسبیحات حضرت فاطمه (س) ، جعل و تحریف

نویسندگان

محمدجواد توکلی خانیکی

استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی مشهد.

سیدعمران موسوی گرمارودی

دانشجوی کارشناسی ارشد قرآن و مستشرقان، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی مشهد.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن مجید ...
  • ابن ابی شیبه الکوفی، عبدالله بن محمد، المصنف، بیروت، دارالفکر، ...
  • ابن ابی الحدید، عبدالحمیدبن هبه الله، شرح نهج البلاغه، قم، ...
  • ابن حبان، محمدبن حبان، صحیح ابن حبان به ترتیب ابن ...
  • ابن حمدون، محمدبن حسن، التذکره الحمدونیه، بیروت، دار صادر، ۱۹۹۶م ...
  • ابن خلکان، احمدبن محمد، وفیات الاعیان، بیروت، دار الثقافه، بی ...
  • ابن سعد، ابوعبدالله محمد، الطبقات الکبری، بیروت، دار صادر، بی ...
  • ابن شهرآشوب، محمدبن علی، مناقب آل ابی طالب، نجف، المکتبه ...
  • ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینه دمشق، بیروت، دارالفکر، ...
  • ابن عمشلیق، احمدبن علی، جزء ابن عمشلیق، بیروت، دار ابن ...
  • ابن ماجه، محمدبن یزید، سنن ابن ماجه، بیروت، دارالفکر، بی ...
  • ابن مردویه، احمدبن موسی، مناقب علی بن ابی طالب و ...
  • ابوداوود، سلیمان بن اشعث، سنن ابی داوود، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۰ق ...
  • ابویعلی، احمدبن علی، مسند ابی یعلی، بیروت، دارالمامون، بی تا ...
  • احمدبن حنبل، احمدبن محمد، فضائل الصحابه، بیروت، موسسه الرساله، ۱۴۰۳ق ...
  • _________________________، مسند احمد، بیروت، دار صادر، بی تا ...
  • اطرابلسی، خیثمه بن سلیمان، کتاب حدیث خیثمه، بیروت، دار الکتاب ...
  • امین، سیدمحسن، اعیان الشیعه، بیروت، دار التعارف، بی تا ...
  • بخاری، محمدبن اسماعیل، الادب المفرد، بیروت، موسسه الکتب الثقافیه، ۱۴۰۶ق ...
  • _______________________، التاریخ الکبیر، دیار بکر، المکتبه الاسلامیه، بی تا ...
  • _______________________، صحیح البخاری، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۱ق ...
  • برقی، ابوجعفر، المحاسن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۰ق ...
  • بلاذری، احمدبن یحیی، انساب الاشراف، مصر، دارالمعارف، ۱۹۵۹م ...
  • تقوی، محمد، و مهدی مجتهدی. "بازخوانی ارتباط محمدبن مسلم بن ...
  • ثقفی کوفی، ابواسحاق، الغارات، تهران، انجمن آثار ملی، ۱۳۹۵ق ...
  • جرجانی، عبدالله بن عدی، الکامل فی الضعفاء، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق ...
  • حلی، ابن داوود، رجال ابن داوود، نجف، المکتبه الحیدریه، ۱۳۹۲ق. حمیدی، ...
  • خصیبی، ابوعبدالله، الهدایه الکبری، بیروت، بلاغ، ۱۴۱۹ق ...
  • خطیب بغدادی، احمدبن علی، تاریخ بغداد، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۷ق ...
  • خوارزمی، موفق ابن احمد، المناقب، قم، موسسه نشر اسلامی، چاپ ...
  • خوئی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، قم، بی نا، چاپ پنجم، ...
  • دارمی، عبدالله بن الرحمن، سنن الدارمی، دمشق، مطبعه الاعتدال، ۱۳۴۹ق ...
  • دولابی، محمدبن احمد، الذریه الطاهره النبویه، قم، موسسه نشر اسلامی، ...
  • ذهبی، محمدبن احمد، المغنی فی الضعفاء، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق ...
  • ___________________، میزان الاعتدال، بیروت، دارالمعرفه، ۱۳۸۲ق ...
  • زرندی، محمدبن یوسف، نظم درر السمطین، بی جا، مکتبه الامام ...
  • زمخشری، جارالله، الفائق فی غریب الحدیث، بیروت، دارالمعرفه، چاپ دوم، ...
  • سبحانی تبریزی، جعفر، اصول الحدیث و احکامه، بیروت، دار جوادالائمه ...
  • شهروزی، محمدجعفر. نگاهی کلی به اسباب صدور احادیث. علوم حدیث، ...
  • صدوق، محمدبن علی، الامالی، تهران، کتابچی، چاپ ششم، ۱۳۷۶ش ...
  • ____________________، علل الشرایع، نجف، منشورات المکتبه الحیدریه، ۱۳۸۵ش ...
  • ____________________، معانی الاخبار، قم، اسلامی حوزه، ۱۴۰۳ق ...
  • ____________________، من لا یحضره الفقیه، قم، اسلامی حوزه، چاپ دوم، ...
  • صفاری، سعدی. "تاثیر شناخت زمینه های صدور در فهم حدیث". ...
  • صنعانی، عبدالرزاق بن همام، المصنف، بی جا، بی نا، بی ...
  • طبرانی، سلیمان بن احمد، الدعاء، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۳ق ...
  • ______________________، المعجم الاوسط، بی جا، دارالحرمین، ۱۴۱۵ق ...
  • ______________________، المعجم الکبیر، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ...
  • طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، قم، شریف رضی، چاپ ...
  • طبری، محمدبن جریر، المسترشد فی امامه علی بن ابی طالب ...
  • طحاوی، احمدبن محمد، شرح معانی الآثار، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ ...
  • طوسی، محمدبن حسن، رجال الطوسی، قم، اسلامی، چاپ سوم، ۱۳۷۳ق ...
  • طیالسی، سلیمان بن داوود، مسند الطیالسی، بیروت، دارالمعرفه. بی تا ...
  • عسقلانی، ابن حجر، الاصابه، بیروت، دارالکتب، ۱۴۱۵ق ...
  • _________________، فتح الباری شرح صحیح البخاری، بیروت، دارالمعرفه، چاپ دوم، ...
  • _________________، لسان المیزان، بیروت، اعلمی، چاپ دوم، ۱۳۹۰ق ...
  • عظیم آبادی، محمدشمس، عون المعبود، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ دوم، ...
  • عینی، محمودبن احمد، عمده القاری شرح البخاری، بیروت، دار احیاء ...
  • غروی تبریزی، میرزاعلی، شرح عروه الوثقی؛ الصلاه، بی جا، احیاء ...
  • غزالی، ابوحامد، احیاء علوم الدین، بیروت، دارالکتب العربی، بی تا ...
  • کسی، عبدبن حمید، منتخب مسند عبدبن حمید، بی جا، مکتبه ...
  • کشی، محمد، رجال الکشی، قم، آل البیت، ۱۳۶۳ش ...
  • کلینی، محمدبن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق ...
  • کوفی، فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات،تهران، وزاره الثقافه، ۱۴۱۰ق ...
  • متقی هندی، علاءالدین، کنز العمال، بیروت، موسسه الرساله، ۱۴۰۹ق ...
  • مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ ...
  • مجلسی، محمدتقی، لوامع صاحبقرانی، قم، اسماعیلیان، چاپ دوم، ۱۴۱۴ق ...
  • مرعشی نجفی، سیدشهاب الدین، شرح احقاق الحق، قم، منشورات مکتبه ...
  • مزی، یوسف، تهذیب الکمال، بیروت، موسسه الرساله، ۱۴۱۳ق ...
  • مسلم، ابن حجاج نیشابوری، صحیح مسلم، بیروت، دارالفکر، بی تا ...
  • مغربی، قاضی نعمان، شرح الاخبار فی فضائل الائمه الاطهار (ع)، ...
  • مفید، محمدبن نعمان، الاختصاص، قم، الموتمر العالمی لالفیه المفید، ۱۴۱۳ق ...
  • منذری، عبدالعظیم، الترغیب و الترهیب، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۸ق ...
  • موسوی گرمارودی، سیدعمران، دفاع از حضرت فاطمه ی زهرا (س)، ...
  • میرجلیلی، علی محمد، حسن رضایی هفتادر، و یاسر ملکی. "پیش ...
  • نسائی، احمدبن شعیب، السنن الکبری، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۱ق ...
  • نووی، ابوزکریا، المجموع (شرح المهذب)، بیروت، دارالفکر، بی تا ...
  • واسطی، عبدالحمید. "روش کشف اسباب صدور حدیث (الگوریتم دستیابی به ...
  • نمایش کامل مراجع