تحلیلی بر عوامل موثر بر توسعه کشت مکانیزه برنج در استان مازندران

در میان محصولات زراعی، برنج دومین غذای اصلی مردم جهان به­شمار می­رود که مکانیزاسیون کشت آن، از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. این پروژه در دو بخش جمع­آوری اطلاعات پرسشنامه­ای از کارشناسان، بانک نشاداران و بهره­برداران و مطالعه زراعی و میدانی (از ۱۰ مزرعه کشت مکانیزه و سنتی) در استان مازندران اجرا شد. نتایج نشان داد که در روش کشت مکانیزه میانگین صفات تعداد پنجه در کپه (۲/۸ درصد)، تعداد روز تا گلدهی (۶/۶ درصد)، تعداد دانه در هر خوشه (۵/۴ درصد) و نهایتا عملکرد دانه برای رقم محلی هاشمی (۵/۱۱ درصد) و برای رقم شیرودی (۰۳/۱۲ درصد) بیشتر از کشت سنتی بود. نتایج تجزیه داده­های پرسشنامه بر اساس نمره کل هر گویه، ضرایب اهمیت هر گویه و امتیاز نرمال شده گویه­های "برداشت محصول بیشتر در کشت مکانیزه نسبت به کشت سنتی"، "پایین­تر بودن هزینه­ها در کشت مکانیزه نسبت به روش سنتی" و " صرفه­جویی در مصرف نهاده­های زراعی در کشت مکانیزه" به ترتیب با نمره کل ۱۹۴، ۱۷۷ و ۱۶۸ مهمترین عوامل پیش­برنده کشت مکانیزه برنج در استان مازندران هستند و گویه­های "تمایل به کشت مجدد با کاشت زود هنگام در کشت سنتی"، "بالا بودن سن اکثر کشاورزان و کم سوادی آن ها" و " قیمت بالای ماشین­آلات شالیزاری" به ترتیب با ۱۸۹، ۱۸۶ و ۱۸۴ به عنوان مهمترین عوامل تهدید کننده کشت مکانیزه برنج در استان مازندران به شمار می­روند. با توجه به اهمیت گویه های موثر در عوامل پیش برنده و افزایش عملکرد نسبی در کشت مکانیزه، پیش بینی می شود روند توسعه مکانیزاسیون در استان مازندران افزایشی بوده و در دراز مدت به افزایش تولید برنج و کاهش هزینه های تولید می انجامد.