رویکردی نوین در بررسی قاعده اضطرار با نگاه به موارد رفع تزاحم

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 53

فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JJFIGHL-49-1_006

تاریخ نمایه سازی: 28 دی 1402

چکیده مقاله:

قاعده اضطرار اشاره به حکمی دارد که در صورت حصول حاجت شدید برای شخص مضطر، حکم به رفع احکام ثابت برای آن فرد می شود. اما اباحه ناشی از این رفع حکم از نظر عقل مطلق نبوده، بلکه مقید به مقدار و زمان است. این قاعده از قواعد کاربردی و مهم در فقه است که با وجود طرح آن در قرآن کریم، در منابع معتبر قواعد فقهی به آن کمتر پرداخته شده است. بنابراین، بیان تفصیلی نظریات مطرح در فقه و نقد و بررسی آن ها ، ما را  در شناخت بیشتر این قاعده یاری خواهد کرد. در این پژوهش، پس از بیان نظریه ها مختلف و تحلیل آن ها، نشان داده شده است که بین مراتب و مصادیق قاعده از نظر مسئولیت شرعی تفاوت وجود دارد، بین عزیمت یا رخصت بودن قاعده در مورد عبادات و معاملات اختلاف وجود داشته و نمی توان در تمام موارد قایل به عزیمت بودن آن شد؛ اما از نظر امتنانی بودن، هیچ تفاوتی بین عبادات و معاملات نیست. افزون بر این، در تزاحم ملاکات قاعده، جنبه حق اللهی و حق الناسی آن نیز متفاوت است.

نویسندگان

سید محمد حیدری خورمیزی

دانش آموخته سطح ۴ فقه و اصول حوزه علمیه قم

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • . قران کریم ...
  • . ابن فارس، احمد بن فارس بن زکریا (۱۴۰۴ق). معجم ...
  • . ابن منظور، محمد بن مکرم (۱۴۱۴ق). لسان العرب، سوم، ...
  • . اشتهاردی، علی پناه (۱۴۱۷ق). مدارک العروه، ج۱۴، تهران، دار ...
  • . الجبعی العاملی، (شهید ثانی)، (۱۴۱۶ق). تمهید القواعد الاصولیه و ...
  • . ، زین الدین بن علی ( ۱۴۱۳ق). مسالک الافهام ...
  • . حسینی زبیدی، سیدمحمدمرتضی (۱۴۱۴ق). تاج العروس من جواهر القاموس، ...
  • . حلی، (ابن فهد اسدی)، جمال الدین احمد بن محمد ...
  • . حلی، (علامه)، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی (۱۴۱۳ق). ...
  • . حلی، (محقق) ، نجم الدین جعفربن حسن ( ۱۴۰۸ق). ...
  • . سبزواری، سید عبد الاعلی (۱۴۱۳ق). مهذب الاحکام، ج۲، چ۴، ...
  • . سیفی مازندرانی، علی اکبر (۱۴۲۵ق). مبانی الفقه الفعال فی ...
  • . صدوق، محمد بن علی بن بابویه قمی (۱۴۱۳ق). من ...
  • . طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم (۱۴۲۸ق). العروه الوثقی مع التعلیقات، ج۲، ...
  • . ، (۱۴۰۹ق). العروه الوثقی، ج۱، چ۲، بیروت، موسسه الاعلمی ...
  • . طوسی، محمدبن حسن (۱۴۰۷ق). الخلاف، قم، ج۶، دفتر انتشارات ...
  • . فاضل هندی، محمد بن حسن (۱۴۱۶ق). کشف اللثام و ...
  • . فیومی، احمد بن محمد مقری (؟). المصباح المنیر فی ...
  • . کاشانی، ملافتح الله، (۱۳۳۶ش). تفسیر منهج الصادقین فی الزام ...
  • . کرکی، (محقق ثانی)، علی بن حسین عاملی (۱۴۱۴ق). جامع ...
  • . مجاهد(طباطبایی حائری)، سید محمد (؟). کتاب المناهل، قم، موسسه ...
  • . مغنیه، محمدجواد (۱۹۸۰م). علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید، ...
  • . مفید، محمدبن محمدبن نعمان، (۱۴۱۳ق). المقنعه، قم کنگره جهانی ...
  • . موسوی خمینی، سید روح الله، ( ۱۴۱۵ق). انوار الهدایه، ...
  • . ، (۱۳۸۲ق). تهذیب الاصول، ج۲، انتشارات اسماعیلیان ...
  • . موسوی خویی، سیدابوالقاسم ( ۱۴۱۸ق). موسوعه الامام الخوئی، ج۴، ...
  • . موسوی بجنوردی، سیدمحمد (۱۴۰۱ق). قواعد فقهیه، ج۱، چ۳، تهران، ...
  • . نائینی، محمدحسین (۱۴۱۷ق). فوائد الاصول، ج۴، دفتر انتشارات اسلامی ...
  • . نجفی، محمدحسن (۱۴۰۴ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ...
  • نمایش کامل مراجع