اعراض از حق مالکیت از دیدگاه فقه امامیه و حقوق ایران

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 131

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JJFIGHL-50-1_002

تاریخ نمایه سازی: 28 دی 1402

چکیده مقاله:

متعلق حق، گاهی «دین» و گاهی «عین» است. اسقاط حق دینی را «ابراء» و اسقاط حق عینی را «اعراض» گویند. اعراض از حق مالکیت در فقه امامیه به طور مستقل بحث نشده است و فقیهان به مناسبت در ذیل برخی فروع فقهی از جمله؛ رها کردن مال یا شتر به دلیل خستگی در بیابان، خاکه زرگری، کشتی غرق شده در دریا و برخی دیگر از مسائل به آن اشاره کرده اند. در ماده ۱۷۸ قانون مدنی، اعراض مالک به صورت شرط امکان تملک مال به وسیله دیگری که آن را از دریا بیرون می آورد، بیان شده است. به نظر مشهور فقیهان اعراض، مسقط حق مالکیت است، اما اینکه مبنای حجیت آن چیست اختلاف نظر وجود دارد. در این نوشتار تبیین شده است که علاوه بر سیره عقلاء، روایات نیز بر حجیت مسقط بودن اعراض دلالت دارند؛ هرچند که بیشتر فقیهان در سند و دلالت این روایات خدشه وارد کرده و آنها را دربردارنده این معنا ندانسته اند. علاوه براین با استقراء در متون فقهی و حقوقی به بیان ویژگی ها و مصادیق اعراض خواهیم پرداخت.

کلیدواژه ها:

waive ، right of ownership ، abandoning the right ، termination of property ، article ۱۷۸ of Iranian Civil Code

نویسندگان

امید توکلی کیا

کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه امام صادق علیه السلام

حمید بهرامی احمدی

استاد گروه حقوق دانشگاه باهنر کرمان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • . آشتیانی، محمدحسن (۱۴۲۵)، کتاب القضاء، جلد ۲، چاپ اول، ...
  • . امامی، سیدحسن (۱۳۸۴)، حقوق مدنی، جلد ۱، چاپ بیست ...
  • . انصاری، مرتضی (۱۴۲۸)، کتاب المکاسب، جلد ۴ و ۵، ...
  • . انصاری، مسعود طاهری، محمدعلی (۱۳۸۴)، دانشنامه حقوق خصوصی، جلد ...
  • . ایروانی، علی (۱۴۰۶)، جمان السلک فی الاعراض عن الملک، ...
  • . بحر العلوم، سیدمهدی (۱۴۰۵)، الفوائد الرجالیه، جلد ۲، چاپ ...
  • . بحرالعلوم، محمدبن محمدتقی (۱۴۰۳)، بلغه الفقیه، جلد ۲، چاپ ...
  • . بحرانی، یوسف (۱۴۰۵)، الحدائق الناضره فی احکام العتره الطاهره، ...
  • . بحرانی، حسین بن محمد (؟)،الانوار اللوامع فی شرح مفاتیح ...
  • . تبریزی، جواد (۱۴۱۶)، ارشاد الطالب الی التعلیق علی المکاسب، ...
  • . (۱۴۲۶)، منهاج الصالحین، جلد ۲، چاپ اول، قم، مجمع ...
  • . (؟)، اسس القضاء و الشهاده، چاپ اول، قم، انتشارات ...
  • . جعفری لنگرودی، محمدجعفر (۱۳۷۳)، حقوق اموال، چاپ اول، تهران، ...
  • . (۱۳۸۲)، فرهنگ عناصر شناسی، چاپ اول، تهران، گنج دانش ...
  • . (۱۳۸۶)، سیستم شناسی در علم حقوق، چاپ اول، تهران،گنج ...
  • . (۱۳۸۷)، تاثیر اراده در حقوق مدنی، چاپ دوم، تهران، ...
  • . (۱۳۸۸)، الفارق: دائره المعارف عمومی حقوق، جلد۱، چاپ دوم، ...
  • . (۱۳۸۹)، حقوق تعهدات، چاپ چهارم، تهران،گنج دانش ...
  • . (۱۳۸۹)، وسیط در ترمینولوژی حقوق، چاپ سوم، تهران، گنج ...
  • . حرعاملی، محمدبن حسن (۱۴۲۹)، وسایل الشیعه الی تحصیل مسایل ...
  • . حسینی شیرازی، سیدمحمد (؟)، ایصال الطالب الی المکاسب، جلد ...
  • . حسینی مراغی، سیدمیرعبدالفتاح (۱۴۱۷)، العناوین الفقهیه، جلد ۲، چاپ ...
  • . حکیم، سیدمحسن (۱۴۱۶)، مستمسک العروه الوثقی، جلد ۹، چاپ ...
  • . ربانی، محمدحسن (۱۳۸۰)، دانش درایه الحدیث، چاپ اول، مشهد، ...
  • . رشتی، حبیب الله (۱۴۰۱)، کتاب القضاء، جلد ۲، چاپ ...
  • . سبحانی، جعفر (۱۴۱۸)،نظام القضاء و الشهاده فی الشریعه الاسلامیه ...
  • . (۱۴۲۰)، الخمس فی الشریعه الاسلامیه الغراء، چاپ اول، قم، ...
  • . سبزواری، سیدعبدالاعلی (۱۴۱۳)، مهذب الاحکام فی بیان الحلال و ...
  • . سبزواری، محمدباقر (؟)، کفایه الاحکام، جلد ۱، چاپ اول، ...
  • . سیفی ، علی اکبر(۱۴۱۵)، دلیل تحریر الوسیله احیاء الموات ...
  • . شبیری زنجانی، سیدموسی (۱۴۱۹)،کتاب نکاح، جلد۱، چاپ اول، قم، ...
  • . شهیدی، مهدی (۱۳۸۵)، سقوط تعهدات، چاپ هفتم، تهران، مجمع ...
  • . صافی گلپایگانی، علی (۱۴۲۷)، ذخیره العقبی فی شرح العروه ...
  • . صفایی، سیدحسین (۱۳۸۲)، قواعد عمومی قراردادها، جلد ۲، چاپ ...
  • . طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم (۱۴۲۹)، حاشیه کتاب المکاسب، جلد ۱، ...
  • . طوسی، محمدبن حسن (۱۴۱۷)، العده فی اصول الفقه، چاپ ...
  • . عاملی، زین الدین (۱۴۲۱)، رسائل الشهید الثانی، جلد ۱، ...
  • . (۱۴۲۵)، مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام، جلد ۳ ...
  • . عاملی، سیدجواد (؟)، مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلامه ...
  • . فاضل لنکرانی، محمد (۱۴۲۴)، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر ...
  • . فاضل هندی، محمدبن حسن (۱۴۱۶)، کشف اللثام و الابهام ...
  • . قزوینی، علی (۱۴۱۴)، صیغ العقود و الایقاعات، چاپ اول، ...
  • . قمی، ابوالقاسم (۱۴۱۳)، جامع الشتات فی اجوبه السوالات،جلد ۲، ...
  • . کاتوزیان، ناصر (۱۳۷۷)، حقوق مدنی: ایقاع، چاپ دوم، تهران، ...
  • . (۱۳۸۳) مقدمه علم حقوق، چاپ سی و نهم، تهران، ...
  • . (۱۳۸۳)، قانون مدنی در نظم حقوق کنونی، چاپ دهم، ...
  • . (۱۳۸۵)، اموال و مالکیت، چاپ یازدهم، تهران، میزان ...
  • . کاشف الغطاء، حسن بن جعفر (۱۴۲۲)، انوار الفقاهه کتاب ...
  • . کاشف الغطاء، محمدحسین (۱۴۳۲)، تحریرالمجله، طهران، المجمع العالمی للتقریب ...
  • . کلینی، محمدبن یعقوب (۱۴۲۹)، الکافی، جلد ۱۰، چاپ اول، ...
  • . مامقانی، عبدالله (؟)، تنقیح المقال فی معرفه الرجال، جلد ...
  • . مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۴)، مراه العقول فی شرح اخبار آل ...
  • . (۱۴۰۶)، ملاذ الاخیار فی فهم تهذیب الاخبار، جلد ۱۰ ...
  • . محقق داماد، سیدمصطفی (۱۳۸۷)، قواعد فقه بخش مدنی، جلد ...
  • . مصطفوی، حسن (۱۴۰۲)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، جلد ...
  • . مصطفوی، سیدمحمدکاظم (۱۴۲۱)، مائه قاعده فقهیه، چاپ چهارم، قم، ...
  • . مکارم شیرازی، ناصر (۱۴۱۱)، القواعد الفقهیه، جلد۲، چاپ سوم، ...
  • . منتظری، حسین علی (؟)، کتاب الخمس و الانفال، قم ...
  • . موسوی خلخالی، سیدمحمدمهدی (۱۴۲۷)، فقه الشیعه کتاب الاجاره، تهران، ...
  • . موسوی خمینی، سیدروح الله (۱۳۸۴)، کتاب البیع، جلد ۱ ...
  • . (۱۴۲۴)، تحریر الوسیله، جلد ۲، چاپ نهم، قم، موسسه ...
  • . موسوی خمینی، سیدمصطفی (؟)، مستند تحریر الوسیله، جلد ۲، ...
  • . موسوی خویی، سیدابوالقاسم (۱۴۱۸)، موسوعه الامام الخویی، جلد ۲۵ ...
  • . (؟)، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرجال، جلد ...
  • . نایینی، محمدحسین (۱۴۲۴)، منیه الطالب فی شرح المکاسب، جلد ...
  • . (۱۴۲۷)، منیه الطالب فی شرح المکاسب، جلد۳، چاپ دوم، ...
  • . نجفی، محمدحسن (؟)،جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، جلد ...
  • . نراقی، احمد (۱۴۱۵)، مستند الشیعه فی احکام الشریعه، جلد۱۵،چاپ ...
  • . نراقی، محمد (۱۴۲۲)، مشارق الاحکام، چاپ ۲، قم، کنگره ...
  • . نوری، حسین (۱۴۱۷)، خاتمه المستدرک، جلد ۴، چاپ ۱، ...
  • نمایش کامل مراجع