بررسی جایگاه حفاظتی گونه ای نادر به نام Smirnovia turkestana در ایران

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 41

فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IRNAT-3-6_014

تاریخ نمایه سازی: 29 دی 1402

چکیده مقاله:

درختچه «دم­ گاوی» (Smirnovia turkestana Bunge)انحصاری تپه ­های ماسه­ای فعال و روان است. رویشگاه این گیاه صرفا" در اراضی ماسه ­ای بیابان­ های مرکزی (استان­ های اصفهان و سمنان) و تا حدودی نواحی شرقی کشور (خراسان رضوی) واقع شده است. این مناطق در بخش دشتی ناحیه رویشی ایرانی- تورانی و در محدوده ارتفاعی ۷۵۰ تا ۱۲۰۰ متر از سطح دریا استقرار دارد. جایگاه حفاظتی این گونه بر اساس معیارهای اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) و با استفاده از سه معیار میزان حضور، سطح تحت اشغال و اندازه جمعیت، تعیین شد. سطح تحت اشغال (AOO) گونه دم­ گاوی، با اندازه­ گیری میدانی در رویشگاه­ های آن، ۱/۲۱ کیلومترمربع، میزان حضور گونه در محدوده انتشار آن (EOO) با استفاده از نرم افزار ژئوکت ۳/۶۷۱۲۶ کیلومترمربع برآورد شد. بنابراین بر اساس نتایج این تحقیق و باتوجه به سطح اشغال، تعداد افراد جمعیت، جمعیت­ به شدت منفک از یکدیگر، تجدید حیات محدود به دلیل تولید محدود بذر و کیفیت رویشگاه، دم­ گاوی در طبقه در معرض انقراض (EN) قرار می گیرد. بررسی ­ها نشان داد، فشار چرای دام­ های مازاد بر مرتع، ریشه­ کنی توسط افراد بومی و محلی به ­منظور استفاده سرشاخه­ های آن در زراعت (سایه ­بان) و خشک سالی ­های بی­ سابقه دهه اخیر، از عوامل اصلی تهدیدکننده این درختچه نادر تلقی شده که ضرورت دارد به ­عنوان ذخیره ژنتیکی طبیعی مورد حفاظت ویژه قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

جایگاه حفاظتی ، دم گاوی ، گونه در معرض خطر انقراض ، ماسه زارها ، گونه نادر و انحصاری

نویسندگان

حسین بتولی

حسین بتولی، استادیار پژوهش، باغ گیاه شناسی کاشان، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

زیبا جم زاد

استاد پژوهش، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

عادل جلیلی

استاد پژوهش، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • احمدی، ح. ۱۳۷۶. ژئومورفولوژی کاربردی، جلد دوم. فرسایش بادی، انتشارات ...
  • آذرنیوند، ح. و دستمالچی، ح. ۱۳۷۲. مطالعه فنولوژی چهار گونه ...
  • آذرنیوند، حسین. ۱۳۷۷. گزارش نهائی طرح پژوهشی فنولوژی گیاهان مهم ...
  • آذرنیوند، حسین. جنیدی جعفری، حامد. جعفری، محمد. ۱۳۸۶. بررسی ویژگی­های ...
  • بتولی، ح. ۱۳۸۰. مدیریت مراتع قشلاقی بیابان­های حوضه مسیله با ...
  • بتولی، ح. ۱۳۸۲. بررسی اکولوژیک جوامع گیاهی ماسه­زارهای ریگ بلند ...
  • بتولی، ح.، جم ­زاد، ز. و جلیلی، ع. ۱۳۹۷. جایگاه ...
  • پناهی، پ. و جم ­زاد، ز. ۱۳۹۶. جایگاه حفاظتی بلوط­های ...
  • تدین، م. ۱۳۸۸. واکنش­های زیستی گیاهان به تنش­های محیطی. انتشارت ...
  • ثابتی، حبیب الله. ۱۳۷۳. جنگل­ها، درختان و درختچه ­های ایران. ...
  • جلیلی، ع. و جم ­زاد، ز. ۱۳۹۵. طرح تعیین جایگاه ...
  • جلیلیان، ن. نعمتی پیکانی، م. جلیلی، ع. و جم ­زاد، ...
  • جم ­زاد، ز. و معین، ف. ۱۳۹۶. جایگاه حفاظتی گونه ...
  • جنیدی جعفری، ح. ۱۳۸۴. بررسی ویژگی ­های اکولوژیکی و کاربردی ...
  • حاتمی، ا.، جعفری، ع.، صادقیان، س.، جم­ زاد، ز. و ...
  • دستمالچی، ح. ۱۳۷۸. مطالعه آت­اکولوژی گیاه دم­ گاوی در اراضی ...
  • دستمالچی، ح. و عمارتی، ع. ۱۳۷۱. بررسی گونه­ های گیاهی ...
  • دیناروند، م. و حمزه، ب. ۱۳۹۶. جایگاه حفاظتی گاوزبان خوزستانی. ...
  • رفاهی، ح. ق. ۱۳۷۸. فرسایش بادی و کنترل آن. انتشارات ...
  • رنجبر فردوئی، ا. و حیدرنژاد، س. ۱۳۹۴. وضعیت آبی، محتوای ...
  • طویلی، ع. و صابری، م. ۱۳۹۱. بررسی تاثیر تیمارهای مختلف ...
  • عصری، ی. ۱۳۸۲. تنوع گیاهی ذخیره گاه بیوسفر کویر. انتشارات ...
  • عصری، ی. ۱۳۹۱. گیاهان مرتعی ایران، جلد دوم: دولپه­ ای­ها، ...
  • قوام، م.، آذرنیوند، ح.، نقوی، م. ر. و طویلی، ع. ...
  • قوام، م.، نقوی، م. ر.، آذرنیوند، ح.، و طویلی، ع. ...
  • قهرمان، ا. ۱۳۷۲. کورموفیت­های ایران (سیستماتیک گیاهی)، جلد دوم. مرکز ...
  • کردوانی، پ. ۱۳۸۰. خشکسالی و راه­ های مقابله با آن ...
  • کنشلو، ه. ۱۳۸۰. جنگل­کاری در مناطق خشک. جلد اول. انتشارات ...
  • کاشکی، محمدتقی. غلامی، براتعلی و فراوانی، مهدی. ۱۳۹۱. ویژگی­های اکولوژیک ...
  • مجید، م. ۱۳۷۵. معرفی گیاه دم ­گاوی از ذخایر ژنتیکی ...
  • مجید، م. و شاهمرادی، ا. ع. ۱۳۸۲. آت­اکولوژی گونه مرتعی ...
  • محبی، ج. و جم ­زاد، ز. و بخشی خانیکی، غ. ...
  • مدرس هاشمی، م. ۱۳۷۴. نحوه رویاندن بذر دم­ گاوی با ...
  • مظفریان، ولی­الله. ۱۳۸۳. درختان و درختچه­های ایران. انتشارات فرهنگ معاصر. ...
  • مظلوم نجفی، س. ۱۳۸۸. مطالعه مورفولوژی و آناتومی گیاه دم ...
  • معروفی، ح. ۱۳۹۶. گل صدتومانی، گونه­ای بسیار نادر. طبیعت ایران، ...
  • مقیمی، ج. ۱۳۸۴. معرفی برخی گونه­های مهم مرتعی مناسب برای ...
  • میرموسوی، ح. و کریمی، ح. ۱۳۹۲. مطالعه اثر خشکسالی بر ...
  • ناطقی، د. ۱۳۷۹. نگرشی تازه به بیابان. انتشارات توسعه روستائی، ...
  • نمایش کامل مراجع