ارزیابی نظریه های احباط و تکفیر با سنجه احادیث اهل بیت علیهم السلام

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 67

فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_TQH-20-3_003

تاریخ نمایه سازی: 30 دی 1402

چکیده مقاله:

«احباط و تکفیر» آموزه ای قرآنی است که اندیشمندان مسلمان در فهم حقیقت آن اختلاف کرده اند. از این اختلافات، سه نظریه ی عمده متولد شده، که صاحبان آنها همگی، فهم خود را مستند به قرآن می کنند: نظریه «تحابط کلی»؛ نظریه «نفی کلی تحابط» (نظریه موافات)؛ نظریه «احباط جزئی». پژوهش های مختلفی در اثبات یا رد هر یک از این نظریه ها صورت گرفته، اما آنچه در این میان کمتر مورد توجه قرار داشته، ارزیابی نظریه های مذکور با سنجه احادیث است. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که: «احادیث اهل بیت(ع) در باب احباط وتکفیر همسو با کدام یک از نظریه های موجود است؟». محدوده پژوهش، احادیث منقول از اهل بیت(ع) است و منابع احادیث نیز اعم از جوامع حدیثی و تفاسیر روایی است. نتیجه ی جست وجوی گسترده ای که در جوامع حدیثی و تفاسیر روایی صورت گرفت، این است که احادیث احباط و تکفیر بر سه دسته اند: احادیث تاییدی یا استشهادی؛ احادیث تبیینی و احادیث تطبیقی. از هیچ یک از این سه دسته نمی توان به صراحت و به دلالت مطابقی، مطلبی در باره حقیقت احباط و تکفیر و تایید یا رد نظریه های موجود پیدا کرد، اما-با تبیینی که در متن مقاله آمده- می توان چنین استنباط کرد که نظریه سوم (احباط جزئی)، با مدلول التزامی احادیث احباط و تکفیر همراهی بیشتری دارد

کلیدواژه ها:

احادیث احباط و تکفیر ، احباط جزئی ، تحابط اعمال ، تحابط کلی

نویسندگان

عبدالرحیم سلیمانی بهبهانی

استادیار گروه تدوین سازمان های دانش، پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آمدی، سیف الدین (۱۴۲۳ق). ابکار الافکار فی اصول الدین. تحقیق: ...
  • ابن شعبه حرانی، حسن بن علی(۱۴۰۴ق) تحف العقول فیماجاء من ...
  • ابن فارس، احمد(۱۴۰۴ق). معجم مقاییس اللغه. تصحیح: عبدالسلام محمد هارون. ...
  • ابن قولویه، جعفربن محمد(۱۳۵۶ش). کامل الزیارات. تصحیح: عبدالحسین امینی. چاپ ...
  • اربلی، علی بن عیسی (۱۳۸۱ق). کشف الغمه فی معرفه الائمه. ...
  • بحرانی، ابن میثم(۱۴۰۶ق). قواعد المرام فی علم الکلام. تحقیق: سید ...
  • تفتازانی، سعد الدین(۱۴۰۹ق). شرح المقاصد. تحقیق: عبدالرحمن عمیره. چاپ اول. ...
  • جرجانی، میرسید شریف(۱۳۲۵ق). شرح المواقف. تصحیح بدرالدین نعسانی، چاپ اول. ...
  • جوادی آملی، عبدالله(۱۳۸۲). معاد در قرآن. قم: انتشارات اسراء ...
  • جوادی آملی، عبدالله(۱۳۸۵). تسنیم. جلد ۱۰. قم: مرکز نشر اسراء ...
  • جوادی آملی، عبدالله(۱۳۸۸). تسنیم. جلد ۱۷. قم: مرکز نشر اسراء،جوهری، ...
  • حلی، حسن بن یوسف (۱۴۱۳ق). کشف المراد فی شرح تجرید ...
  • حمصی رازی، سدیدالدین(۱۴۱۲ق). المنقذ من التقلید. چاپ اول. قم: موسسه ...
  • حمیری، نشوان بن سعید(۱۴۲۰ق). شمس العلوم و دواء کلام العرب ...
  • حنفی، ابن ابی العز(۲۰۰۵م). شرح العقیده الطحاویه. تحقیق ناصرالدین آلبانی. ...
  • حویزی، عبدعلی بن جمعه(۱۴۱۵ق). تفسیر نور الثقلین. تحقیق: سید هاشم ...
  • رضی، محمدبن حسین(۱۴۱۴ق). نهج البلاغه. تحقیق: صبحی صالح. چاپ اول. ...
  • سبحانی، جعفر(۱۴۱۲ق). الالهیات علی هدی الکتاب و السنه و العقل. ...
  • سبزواری، ملاهادی(۱۳۶۰). التعلیقات علی الشواهد الربوبیه. ضمن کتاب الشواهد الربوبیه. ...
  • سبزواری، ملاهادی(۱۳۸۳). اسرار الحکم. تصحیح: کریم فیضی. چاپ اول. قم: ...
  • سید مرتضی، ابوالقاسم علی بن حسین(۱۴۱۱ق). الذخیره فی علم الکلام. ...
  • سیوری، فاضل مقداد(۱۴۰۵ق). ارشاد الطالبین الی نهج المسترشدین. تحقیق: سید ...
  • سیوری، فاضل مقداد(۱۴۲۲ق). اللوامع الالهیه فی المباحث الکلامیه. تحقیق: شهید ...
  • شعیری، محمدبن محمد(بی تا). جامع الاخبار. چاپ اول. نجف: مطبعه ...
  • صدوق، محمدبن علی (۱۳۶۲). الخصال. تحقیق: علی اکبر غفاری. چاپ ...
  • صدوق، محمدبن علی(۱۳۷۶). الامالی. چاپ ششم. تهران: کتابچی ...
  • صدوق، محمدبن علی(۱۳۷۸ق). عیون اخبار الرضا(ع). تحقیق: مهدی لاجوردی. چاپ ...
  • صفار، محمدبن حسن(۱۴۰۴ق). بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد صلی ...
  • طایی، نجاح(۱۴۳۹ق). تفسیر اهل البیت علیهم السلام. چاپ اول. قم: ...
  • طباطبایی، سید محمد حسین(۱۴۱۷ق). المیزان فی تفسیر القرآن. چاپ پنجم. ...
  • طبرسی، احمدبن علی(۱۴۰۳ق). الاحتجاج علی اهل اللجاج. تحقیق: محمدباقر خرسان. ...
  • طبرسی، فضل بن حسن(۱۳۷۲). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تحقیق ...
  • طوسی، محمدبن الحسن(۱۴۱۴ق). الامالی. تحقیق: موسسه البعثه. چاپ اول. قم: ...
  • طوسی، محمدبن الحسن(۱۳۹۴). تمهید الاصول فی علم الکلام. چاپ اول. ...
  • طوسی، محمدبن الحسن(۱۴۰۶ق). الاقتصاد فیما یتعلق بالاعتقاد. چاپ دوم. بیروت: ...
  • طوسی، محمدبن الحسن(بی تا). التبیان فی تفسیر القرآن. تحقیق: احمد ...
  • عیاشی، محمدبن مسعود(۱۳۸۰ق). تفسیر العیاشی. تحقیق: سید هاشم رسولی محلاتی، ...
  • فخر رازی. محمد بن عمر(۱۴۲۰ق). التفسیر الکبیر(مفاتیح الغیب). چاپ سوم. ...
  • فرات کوفی، فرات بن ابراهیم کوفی (۱۴۱۰ق). تفسیر فرات الکوفی. ...
  • فیومی، احمدبن محمد(۱۴۱۴ق). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی. ...
  • قاری، ملاعلی(۱۴۲۸ق). شرح کتاب الفقه الاکبر. تعلیق: علی محمد دندل. ...
  • قاضی عبدالجبار، عبدالجبار بن احمد(بی تا). متشابه القرآن. تحقیق: عدنان ...
  • کلینی، محمدبن یعقوب(۱۴۰۷ق). الکافی. تحقیق و تصحیح: علی اکبر غفاری ...
  • ماتریدی، محمدبن محمد(۱۴۲۶ق). تاویلات اهل السنه (تفسیر الماتریدی). تحقیق: مجدی ...
  • مجلسی، محمدباقر(۱۴۰۳ق). بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار. چاپ ...
  • مصباح یزدی، محمدتقی(۱۳۸۷ش). آموزش عقاید. چاپ سی و پنجم. تهران: ...
  • معرفت، محمدهادی(۱۴۲۹ق). التمهید فی علوم القرآن (جلد۲). ویرایش جدید. چاپ ...
  • مفید، محمدبن محمدبن نعمان(۱۴۱۳ق). المسائل السرویه. تحقیق: عبدالحمید صائب. قم: ...
  • مفید، محمدبن محمدبن نعمان(۱۴۱۳ق). اوائل المقالات فی المذاهب و المختارات. ...
  • موسوی سبزواری، عبدالاعلی (۱۴۰۹ق). مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن. چاپ ...
  • نمایش کامل مراجع