تحقیق در ضبط حکمت ۲۵۲ نهج البلاغه: «و الامامه نظاما للامه»

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 89

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JQST-52-1_003

تاریخ نمایه سازی: 30 دی 1402

چکیده مقاله:

در حکمت ۲۵۲ نهج البلاغه آنجا که امیرالمومنین علی(ع) از فلسفه شرایع و احکام و حکمت آن­ها با مطلع «فرض الله الایمان تطهیرا من الشرک» سخن می گوید، عبارت «الامامه نظاما للامه» آمده است که بر اهمیت مسئله امامت در رهبری امت دلالت دارد. اما در برخی نسخه های متاخر، این عبارت به­صورت « الامانه نظاما للامه» ثبت شده است که به اهمیت امانتداری در حفظ نظام امت اشاره دارد. از سوی دیگر متاسفانه در سال های اخیر تحریف هایی از ناحیه برخی از ناشران و مصححان در شروح نهج البلاغه به­عمل آمده است، به­طوری­که متن نهج البلاغه درج شده در ابتدای شروحی مثل ابن ابی الحدید و ابن میثم با متن شرح شده، توسط شارح مطابقت ندارد که از آن جمله است: عبارت «الامامه نظاما للامه». در این مقاله با استناد به نسخه های کهن و شروح معتبر نهج البلاغه و نیز سیاق عبارت و روایات قریب المضمون دیگر اثبات شده است که ضبط «الامامه» صحیح است. امامت است که رکن اساسی در نظام امت را دارا می باشد و بر آن تاکید شده است نه «امانت» و بی گمان تمایلات کلامی برخی از شارحان هم­چون محمد عبده و صبحی صالح در برگزیدن ضبط «الامانه» موثر بوده است.

نویسندگان

حامد شریعتی نیاسر

. استادیار گروه علوم قرآن و ادبیات عرب دانشگاه مذاهب اسلامی

منصور پهلوان

استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم[۱]. آمدی، عبدالواحد (۱۴۱۰). غررالحکم و دررالکلم. تصحیح: سیدمهدی ...
  • . (۱۳۶۶). غررالحکم و دررالکلم. شرح: جمال­الدین محمد خوانساری، با ...
  • . ابن­ابی­الحدید، عزالدین هبه­الله (؟). شرح نهج البلاغه. بیروت، لبنان، ...
  • . (۱۳۸۵ق). شرح نهج البلاغه. تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، مصر، ...
  • . ابن­ابی طاهر طیفور، ابوالفضل احمد (۱۳۲۶/۱۹۰۸م). بلاغات­النساء و طرائف ...
  • . ابن­شهر آشوب، محمدبن­علی (۱۳۷۹ق). مناقب آل ابی­طالب.ج ۲، قم، ...
  • . (۱۴۱۲). مناقب آل ابی­طالب. تحقیق: یوسف بقاعی، ج ۲، ...
  • .ابن­طلحه شافعی، کمال­الدین محمد (۱۴۱۹). مطالب­السوول فی مناقب آل­الرسول. تصحیح: ...
  • . ابن­میثم، علی­بن­میثم بحرانی (۱۴۳۰). شرح نهج البلاغه. بحرین، دارالحبیب ...
  • . (۱۳۶۲). شرح نهج البلاغه (دوره ۵ جلدی)، جلد ۵، ...
  • . امینی، محمد هادی (۱۳۷۸). «نهج البلاغه بین عواصف­التحریف و ...
  • . امینی، محمد هادی (۱۳۸۳). «نقدی بر بعضی از چاپ­های ...
  • . بحرانی، هاشم­بن­سلیمان (۱۴۱۵). البرهان فی تفسیر­القرآن، جلد ۲، قم، ...
  • . پهلوان، منصور (۱۳۸۶). «شرح ابن­میثم بر نهج­البلاغه و ویژگی­های ...
  • . الجحاف، سید یحیی­بن­ابراهیم (۱۴۲۲ق). ارشاد المومنین الی معرفه نهج­البلاغه ...
  • . جمعی از علما و متفکرین (۱۴۰۴). نهج البلاغه، نبراس­السیاسه ...
  • . جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۹). تفسیر تسنیم. جلد۱۹، چاپ دوم، ...
  • . الحسینی، ابوالحسین یحیی­بن­حمزه­بن­علی (۱۴۲۴/۲۰۰۳). الدیباج الوضی فی الکشف عن ...
  • . حلوانی، حسین­بن­محمد (۱۴۰۸). نزهه­الناظر و تنبیه­الخواطر. قم، مدرسه امام ...
  • . دشتی، محمد (۱۳۶۸). روش های تحقیق در اسناد و ...
  • . رحمتی، محمد کاظم (۱۳۹۷). درآمدی بر شناخت نسخه های ...
  • . (۱۴۳۱). نهج البلاغه. تصحیح: قیس بهجت عطار، قم، موسسه ...
  • . (۱۴۲۷). نهج البلاغه. تصحیح: فارس حسون تبریزیان، چاپ چهارم، ...
  • . (۱۳۸۱). نهج البلاغه: پرتوی از نهج البلاغه با نقل ...
  • . (۱۳۷۶). نهج البلاغه. تصحیح و شرح: محمد عبده، ترجمه ...
  • . (۱۳۷۲). نهج البلاغه. تصحیح: عزیزالله عطاردی، تهران، انتشارات بنیاد ...
  • . (۱۴۰۸). نهج البلاغه. تصحیح: محمد ابوالفضل ابراهیم، ج۲، بیروت، ...
  • . (؟). نهج البلاغه. تصحیح و شرح: محمد عبده، مصر، ...
  • . (؟). نهج البلاغه. تصحیح و تعلیق: صبحی صالح. قم، ...
  • . سید رضی، محمد بن حسین (؟). نهج البلاغه. نسخه ...
  • . (؟). نهج البلاغه. نسخه خطی، تاریخ کتابت نامشخص (احتمالا ...
  • . روحی دهکردی، مجید (۱۳۸۷)، «معرفی و روش شناسی شرح ...
  • . سوزنچی، حسین و جوانعلی آذر، مرتضی (۱۳۹۶). «تبیین نگاه ...
  • . شعیری، محمدبن­محمد (؟). جامع­الاخبار. نجف، مطبعه حیدریه (منشورات رضی) ...
  • . شوشتری، محمد تقی (۱۳۷۶). بهج الصباغه فی شرح نهج ...
  • . صدوق، محمدبن­علی بن حسین ­بن­بابویه (۱۳۸۵). علل الشرایع. قم، ...
  • . (۱۴۱۳). کتاب من لایحضره­الفقیه، جلد ۳، تصحیح و تعلیق: ...
  • . طبری آملی، محمدبن­جریر (۱۴۱۳). دلائل الامامه. قم، نشر بعثت ...
  • . فیض کاشانی، محمد بن مرتضی (۱۴۰۶). الوافی، جلد ۵، ...
  • . (۱۴۱۵). الصافی فی تفسیر القرآن، جلد ۴، چاپ دوم، ...
  • . قطب راوندی، سعید بن هبه الله (۱۳۶۴). منهاج البراعه ...
  • . کاشانی، مولی فتح الله (۱۳۶۶). تنبیه الغافلین و تذکره ...
  • . کلینی، محمدبن­یعقوب (۱۴۲۹). الکافی، جلد ۱، قم، موسسه علمی ...
  • . لیثی واسطی، علی­بن­محمد (۱۳۷۶). عیون الحکم و المواعظ. تصحیح: ...
  • . مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی (۱۴۰۳). بحار الانوار، ...
  • . مسعودی، عبدالهادی (۱۳۹۰). چشم تماشا: ترجمه نزهه­الناظر و تنبیه ...
  • . (۱۳۸۹). درسنامه فهم حدیث. قم، انتشارات زائر ...
  • . مصطفوی، جواد (۱۳۷۲). پرتوی از نهج البلاغه. مشهد، طوس ...
  • . معارف، مجید (۱۳۸۷)، شناخت حدیث: مبانی فهم متن، اصول ...
  • . مغنیه، محمدجواد (۱۳۵۸). فی ظلال نهج البلاغه. چاپ سوم، ...
  • . مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (۱۳۹۰ش). پیام امام امیرالمومنین(ع). ...
  • . مفید، محمدبن­محمد (۱۴۱۳). الامالی. تصحیح: حسین استاد ولی و ...
  • . منتظری، حسینعلی (۱۴۱۵). دراسات فی ولایه الفقیه و فقه ...
  • . نوری، حسین­بن­محمدتقی (۱۴۰۸). مستدرک الوسایل و مستنبط­المسائل. بیروت، لبنان، ...
  • . نواب لاهیجی،میرزا محمد باقر (؟). شرح نهج البلاغه. تهران، ...
  • . نویری (م۷۳۳). نهایه­الارب. قاهره، مصر، دارالکتب و الوثائق­القومیه ...
  • . (۱۳۷۹). شرح نهج البلاغه. تصحیح و تعلیق: سیدمحمدمهدی جعفری، ...
  • . هیات تحریریه (۱۴۰۶). «سرمقاله: کلمه العدد: حول تحقیق نهج­البلاغه». ...
  • . یعقوبی، عزت الله (۱۳۷۷). «یک کلمه در نهج البلاغه». ...
  • نمایش کامل مراجع