مراعات نظیر در سوره انعام و نقش آن در انسجام سوره

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 67

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JQST-52-2_004

تاریخ نمایه سازی: 30 دی 1402

چکیده مقاله:

ویژگی اصلی متن انسجام است و از پیوندهایی که اجزاء یک متن را به هم مرتبط می سازد، انسجام واژگانی شامل «تکرار» و «هم آیی» است که مبتنی بر رابطه معنایی واژگان با یکدیگر است. «مراعات­نظیر»، مصداق «هم آیی» است و در آن واژه­هایی در سخن به­کاربرده می­شوند که همه، داخل در یک مجموعه و زمینه معنایی قرار دارند. در «تضاد» نیز «هم آیی» وجود دارد؛ زیرا در آن تداعی معانی صورت می­گیرد. این مقاله به شیوه تحلیل ادبی، تناسب­های معنایی واژگان را در سوره انعام دنبال می­کند. انعام که پیام اصلی آیات آن، مبارزه با شرک و دعوت به توحید است؛ از آفرینش، گسترده سخن می گوید و تصاویر طبیعت در آن نمودی بارز دارد. همچنین درباره انسان و  اعضای بدن، کارکردها و فعالیت­های جسمانی و زندگی اجتماعی او، مجموعه­های گوناگون واژگانی یافت­می­شود. افعال و صفات الهی نیز سهم قابل ­توجهی را به­خود اختصاص­داده­اند. با بررسی سوره انعام به­خوبی روشن می­شود که نمونه­های «مراعات­نظیر» در آن فراوان است و با «تضاد» در هم تنیده­اند و تصویرهایی می سازند که هماهنگ و همسو با اهداف و محور سوره است و همبستگی موضوعی آن را اثبات می کند.

نویسندگان

حسن خرقانی

دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم اسلامی رضوی؛

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • . ابن­ابی­الاصبع مصری (۱۹۹۵). تحریرالتحبیر فی صناعه ­الشعر و النثر ...
  • . ابن­اثیر، ضیاءالدین (۱۹۹۵). المثل­السائر فی ادب ­الکاتب و الشاعر. ...
  • . ابن­درید، محمدبن­حسن (۱۹۸۸). جمهره­اللغه. بیروت، دارالعلم للملایین ...
  • . ابن­منظور (۱۳۶۳). لسان ­العرب. قم، نشر ادب حوزه ...
  • . ابنجوزی، عبدالرحمن­بن­علی (۱۴۲۲). زاد المسیر فی علم ­التفسیر. بیروت، ...
  • . ابنعطیه، عبدالحق­بن­غالب (۱۴۲۲). المحررالوجیز فی تفسیرالکتاب­العزیز. بیروت، دارالکتب­العلمیه، منشورات ...
  • . ابوزهره، محمد (؟). زهره­التفاسیر. بیروت، دارالفکر ...
  • . آذرنوش، آذرتاش (۱۳۸۱). فرهنگ معاصر عربی - فارسی. چاپ: ...
  • . بازرگان، عبدالعلی (۱۳۷۲). نظم قرآن. تهران، انتشارات قلم ...
  • . بقاعی، برهان­الدین (۱۴۲۷). نظم­الدرر فی تناسب­الآیات و السور. چاپ: ...
  • . تجلیل، جلیل (۱۳۶۷). جناس در پهنه ادب پارسی. موسسه ...
  • . تفتازانی، سعدالدین (۱۳۹۲). الاصباح فی شرح تلخیص­المفتاح المعروف بالمطول ...
  • . تهانوی، محمد­علی (۱۹۹۶). موسوعه کشاف اصطلاحات­الفنون و العلوم. بیروت، ...
  • . ثقفی تهرانی، محمد (۱۳۹۸). روان جاوید در تفسیر قرآن ...
  • . جعفری، یعقوب (۱۳۷۶). تفسیر کوثر. قم، موسسه انتشارات هجرت ...
  • . جمعه، حسین (۲۰۰۵). التقابل­الجمالی فی­النص­القرآنی. دمشق، دارالنمیر ...
  • . چاووشی، حسین (۱۳۸۱). بلاغت از دیدگاه روان شناسی. قم، ...
  • . حقی بروسوی، اسماعیل­بن­مصطفی (؟). تفسیر روح­البیان. بیروت، دارالفکر ...
  • . حموی، ابن­حجه (۲۰۰۶). خزانه­الادب و غایه­الارب. بیروت، المکتبه­العصریه ...
  • . خرقانی، حسن (۱۳۹۴). قرآن و زیبایی شناسی. چاپ: دوم، ...
  • . (۱۳۹۸). زیبا شناسی قرآن از نگاه بدیع. چاپ: دوم، ...
  • . خرم­دل، مصطفی (۱۳۸۴). تفسیر نور. چاپ: چهارم، تهران، احسان ...
  • . خطابی، محمد (۱۹۹۱). لسانیات­النص: مدخل الی انسجام­الخطاب. بیروت، المرکزالثقافی­العربی ...
  • . خطیب قزوینی (۲۰۰۳). الایضاح فی علوم­البلاغه: المعانی و البیان ...
  • . خوئی، میرزا حبیب­الله (؟). منهاج­البراعه فی شرح نهج­البلاغه. چاپ: ...
  • . داد، سیما (۱۳۸۳). فرهنگ اصطلاحات ادبی. چاپ: دوم، تهران، ...
  • . دهخدا، علی اکبر (۱۳۷۷). لغتنامه. چاپ دوم از دوره ...
  • . راغب، عبدالسلام احمد (۲۰۰۱). وظیفه­الصوره­الفنیه فی­القرآن­الکریم. حلب، فصلت ...
  • . زرکشی، بدرالدین (؟). البرهان فی علوم­القرآن. تحقیق: محمد ابوالفضل ...
  • . سکاکی، ابویعقوب یوسف­بن­محمد­بن­علی (۲۰۰۰). مفتاح­العلوم. دارالکتب­العلمیه ...
  • . سعدی (۱۳۸۳). کلیات سعدی. تصحیح: بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان ...
  • . شحاته، عبدالله محمود (۱۳۶۹). اهداف و مقاصد سوره­های قرآن ...
  • . شمیسا، سیروس (۱۳۸۶). نگاهی تازه به بدیع. تهران، نشر ...
  • . شیخ امین، بکری (۱۹۹۱). البلاغه­العربیه فی ثوبها الجدید: علم ...
  • . صابونی، محمدعلی (۱۴۲۱). صفوه­التفاسیر. بیروت، دارالفکر ...
  • . صباغ، توفیق (۱۳۸۵). پوشش­های گفتاری در قرآن. ترجمه: سیدمحمدحسین ...
  • . صفوی، کورش (۱۳۹۷). درآمدی بر معنی شناسی. تهران، سوره ...
  • . طباطبایی، محمد حسین (۱۳۹۰). المیزان فی تفسیر القرآن. چاپ: ...
  • . طبرسی، ابوعلی فضل­بن­حسن (۱۳۷۲). مجمع­البیان فی تفسیرالقرآن. چاپ: سوم، ...
  • . طریحی، فخرالدین­بن­محمد (۱۳۷۵). مجمع­البحرین. محقق: احمد حسینی اشکوری، چاپ: ...
  • . طنطاوی، سیدمحمد (۱۹۹۷). التفسیرالوسیط للقرآن­الکریم. قاهره، نهضه مصر ...
  • . عبدالمجید،جمال (۲۰۰۶). البدیع بین­البلاغه­العربیه و اللسانیات­النصیه. مصر، الهیئه­المصریه­العامه للکتاب ...
  • . غریب، رز (۱۳۷۸). نقد بر مبنای زیبایی شناسی و ...
  • . فتوحی، محمود (۱۳۸۵). بلاغت تصویر. تهران، سخن ...
  • . فخررازی، محمدبن­عمر (۱۴۲۰). التفسیرالکبیر؛ مفاتیح­الغیب. چاپ: سوم، بیروت، دار ...
  • . فرج، حسام احمد (۲۰۰۷). نظریه علم­النص. قاهره، مکتبه­الآداب. [۴۷]. فضل­الله، ...
  • . فیروزآبادی، محمدبن­یعقوب (۱۴۱۵). القاموس­المحیط. بیروت، دارالکتب­العلمیه ...
  • . قرائتی، محسن (۱۳۸۸). تفسیر نور. تهران، مرکز فرهنگی درس­هایی ...
  • . قرشی، علی­اکبر (۱۳۷۱). قاموس قرآن. چاپ: ششم، تهران، دارالکتب­الاسلامیه ...
  • . قمی، حاج شیخ عباس (۱۳۹۶). مفاتیح­الجنان. تصحیح، تحقیق و ...
  • . قمی، علی­بن­ابراهیم (۱۳۶۳). تفسیرالقمی. محقق: طیب موسوی جزایری، چاپ: ...
  • . کزازی، میرجلال­الدین (۱۳۷۳). زیباشناسی سخن پارسی: بدیع. تهران، کتاب ...
  • . کلانتری، الیاس (۱۴۲۱). مختصرالمیزان فی تفسیرالقرآن. تهران، اسوه ...
  • . مدنی، علی­خان­بن­احمد (۱۳۸۴). الطراز الاول و الکناز لما علیه ...
  • . مدنی، علی صدرالدین­بن­معصوم (۱۳۸۸). انوارالربیع فی انواع­البدیع. تحقیق: هادی ...
  • . مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران، ...
  • . مطلوب، احمد (۲۰۰۰). معجم مصطلحات البلاغیه و تطورها. بیروت، ...
  • . میرزایی، نجفعلی (۱۳۷۶). فرهنگ اصطلاحات معاصر: عربی فارسی. قم، ...
  • . نعال، مختار فوزی (۲۰۰۳). موسوعه­ الالفاظ ­القرآنیه. حلب، مکتبه ...
  • . نورگارد، نینا؛ بوسه، بئاتریکس؛ مونتورو، روسیو (۱۳۹۴). فرهنگ سبک ...
  • . هاشمی، احمد (۱۳۸۱). جواهر البلاغه. چاپ: پنجم، قم، مرکز ...
  • نمایش کامل مراجع