مفهوم شناسی آواهای ترکیبی ریشه «ب، ح، ر» در قرآن (با تکیه بر نظریه نام آوایی ابن جنی در «اشتقاق کبیر»)

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 76

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JQST-55-1_006

تاریخ نمایه سازی: 30 دی 1402

چکیده مقاله:

از جمله مباحث مطرح در نظام آوایی، مسئله دلالت آوا یا دلالت لفظ بر معناست که به دو قسم دلالت ذاتی و دلالت قراردادی قابل تقسیم است. پژوهش حاضر براساس نظریه نام آوایی و اشتقاق کبیر ابن جنی با روش توصیفی- تحلیلی و با مطالعه موردی آواهای «ب ح ر» انجام گرفته و از رهگذر آن مشخص شد که بار آوایی حروف «ب ح ر» به خصوصیات معنایی ساخت های شش گانه این آواها نزدیک است و بیش و کم معانی مورد نظر را القا می کنند. همچنین مشتقات شش گانه این سه حرف، معنای اصلی مشترکی دارند، چنان­که هرکدام معنای جدیدی نیز می یابند. این سه آوا با خصوصیات تلفظی و صفاتی که بر آنان حمل می شود، بر معنای گشایش، انبساط، وسعت، کثرت و زیادت بر اثر تکرار، عمق و شدت، در ساخت های شش گانه این ریشه دلالت می کنند. این معانی در کاربردهای قرآنی این واژه ها در آیات قرآن کریم به خوبی قابل ملاحظه است.

نویسندگان

عبدالهادی فقهی زاده

استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران

فاطمه دست رنج

دانشیار دانشکده علوم انسانی، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه اراک

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابعقرآن کریم ...
  • ابن جزری، النشر فی القراآت العشر، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۹۸۰م ...
  • ابن جنی، ابوالفتح عثمان، الخصائص، تحقیق: عبدالحمید هنداوی، بیروت، دار ...
  • ابن درید، محمد بن حسن، جمهره اللغه، بیروت، دار العلم ...
  • ابن فارس، احمد، الصاحبی، تحقیق: سید احمد صنقر، قاهره، عیسی ...
  • ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغه، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، ...
  • ازهری، محمد بن احمد، تهذیب اللغه، بیروت، دار احیاء التراث ...
  • القاری، ملا علی، المنح الفکریه فی شرح متن الجزریه، مصر، ...
  • انصاری، محمدعلی، تفسیر مشکاه، مشهد، بیان هدایت نور، ۱۳۹۱ ...
  • انیس، ابراهیم ، الاصوات اللغویه، القاهره، مکتبه النجلو المصریه، ۱۹۷۵م ...
  • انیس، ابراهیم، آواشناسی زبان عربی، ترجمه: ابوالفضل علامی و صفر ...
  • بلاوی، رسول؛ ماهوزی، زهرا، «تحلیل اقتصاد زبانی در نامه های ...
  • پرین، لارنس، درباره شعر، ترجمه: فاطمه راکعی، تهران، اطلاعات، ۱۳۷۳ ...
  • ثعالبی، عبد الملک بن محمد، فقه اللغه، محقق: جمال طلبه، ...
  • جوهری، اسماعیل بن عباد، الصحاح، محقق: احمد عبدالغفور عطار، بیروت، ...
  • حسن جبل، محمد، علم الاشتقاق نظریا و تطبیقیا، قاهره، مکتبه ...
  • دقر، عبد الغنی، معجم القواعد العربیه فی النحو و التصریف، ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، بیروت، دار ...
  • ستوده نیا، محمد رضا، بررسی تطبیقی میان تجوید و آواشناسی، ...
  • سیبویه، ابو بشر عمر بن عثمان، الکتاب، بیروت، العالمیه، ۱۹۶۷م ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا، موسیقی شعر، تهران، انتشارات آگاه، ۱۳۶۸ ...
  • صاحب، اسماعیل بن عباد، المحیط فی اللغه، بیروت، عالم الکتاب، ...
  • صبحی صالح، الدرسات فی فقه اللغه، بیروت، دار العلم، ۱۹۷۰ ...
  • صغیر، محمد حسین علی، الصوت اللغوی فی القرآن، بیروت، دار ...
  • طباطبایی، محمد حسین، ترجمه تفسیر المیزان، ترجمه: محمدباقر موسوی، قم، ...
  • عباس، حسن، خصائص الحروف العربی و معانیها، دمشق، اتحاد الکتاب ...
  • عبدالباقی، ضاحی، المصطلحات العلمیه قبل النهضه الحدیثه، مصر، مطعبه الامانه، ...
  • علامی، ابوالفضل، پژوهشی در علم تجوید، قم، یاقوت، ۱۳۸۱ ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم، هجرت، ۱۴۰۹ق ...
  • فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۵ق ...
  • قاسم پور گنجه لو، زهرا؛ بهرامی، شبنم و دیگران، «معناشناسی ...
  • قباوه، فخر الدین، الاقتصاد اللغوی فی صیاغه المفرد، جیزه، الشرکه ...
  • کراعین، احمد نعیم، علم الدلاله بین النظر و التطبیق، بیروت، ...
  • مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، بیروت، دار الکتب ...
  • مطر، عبد العزیز، علم اللغه و فقه اللغه، دوحه، دار ...
  • یارمحمدی، لطف الله، درآمدی به آواشناسی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، ...
  • Mathews. P, Morphology. ۲nd, ed: Cambridge, cup, ۱۹۹۱ ...
  • نمایش کامل مراجع