تاریخ انگاره شهید تا پایان عصر صحابه

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 42

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JQST-55-1_002

تاریخ نمایه سازی: 30 دی 1402

چکیده مقاله:

در این مطالعه بنا ست با مرور نگرش مسلمانان صدر اسلام به مفهوم شهید فرضیه ای برای تحول درک ها از این مفهوم در عصر پیامبر(ص) و سپس در عصر صحابه بازنماییم؛ یعنی از دورانی که اصطلاح شهید در معنای مشهور آن کاربسته شد و مسلمانان شهادت را هم چون غایتی دیریاب دیدند که تنها در صحنه نبرد حاصل می شود، تا آن زمان که به تدریج معتقد شدند، راه های دیگری نیز برای رسیدن به چنین آرمانی هست. خواهیم کوشید خط سیر تاریخی صدور روایات اسلامی درباره شهادت را با مفروض دانستن اعتبار این روایت ها کشف کنیم. چنان که خواهیم دید، در عصر پیامبر(ص) دامنه مصادیق شهادت گسترش یافت. از اواخر عمر پیامبر(ص) و سپس در عصر فتوح به شهادت هم چون شیوه ای برای تکفیر گناه نفاق نگریستند. در دوره پسافتوح با تکثیر اسانید روایات نبوی شیوه های دست یابی به مقام شهیدان را توسعه دادند و بالاخره در اواخر عصر صحابه، گزاردن عبادات و اعمالی را تسهیل گر دست یابی به مقام شهیدان دانستند و از ارزشمندی شهادت برای ترویج دیگر آیین ها بهره جستند.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

حامد خانی (فرهنگ مهروش)

دانشیار گروه الهیات، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران؛

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • ابن ابی دنیا، عبدالله بن محمد، المرض والکفارات، به کوشش: ...
  • ابن ابی شیبه، عبدالله بن محمد، المسند، به کوشش: عادل ...
  • ، المصنف، به کوشش: سعد بن ناصر شثری، ریاض، دار ...
  • ابن ابی عاصم، احمد بن عمرو، الجهاد، به کوشش: مساعد ...
  • ابن راهویه، اسحاق بن ابراهیم، المسند، به کوشش: عبدالغفور بن ...
  • ابن سعد، محمد، الطبقات، به کوشش: احسان عباس، بیروت، دار ...
  • ابن شبه، عمر، تاریخ المدینه، به کوشش فهیم محمد شلتوت، ...
  • ابن عاشور، محمد طاهر، التحریر و التنویر، تونس، الدار التونسیه، ...
  • ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستذکار، به کوشش: سالم محمد ...
  • ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینه دمشق، به کوشش: ...
  • ابن قدامه، عبدالله بن احمد، المغنی، به کوشش: طه محمد ...
  • ابن مبارک، عبدلله، الجهاد، به کوشش: نزیه حماد، تونس، الدار ...
  • ابن هشام، عبدالملک، السیره النبویه، به کوشش: مصطفی سقا و ...
  • ابونعیم اصفهانی ، احمد بن عبدالله، حلیه الاولیاء، قاهره ، ...
  • ابوداوود سجستانی، سلیمان بن اشعث، السنن، به کوشش: محمد محیی ...
  • احمد بن حنبل، المسند، به کوشش: شعیب ارنووط و دیگران، ...
  • اصم، محمد بن یعقوب، مجموع فیه مصنفات ابی العباس الاصم ...
  • آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، الذریعه، بیروت، دار الاضواء، ۱۹۸۳م ...
  • بخاری، محمد بن اسماعیل، الجامع الصحیح، بولاق، المطبعه الامیریه، ۱۳۱۱ق ...
  • بزار، احمد بن عمرو، المسند، به کوشش: محفوظ الرحمان زین ...
  • ترمذی، محمد بن عیسی، السنن، به کوشش: بشار عواد معروف، ...
  • ثعلبی، احمد بن محمد، الکشف و البیان، به کوشش: ابومحمد ...
  • ثقفی، ابراهیم بن محمد، الغارات، به کوشش: جلال الدین حسینی، ...
  • جابری، محمد عابد، فهم القرآن الحکیم، دارالبیضاء، دارالنشر المغربیه، ۲۰۰۹م ...
  • حکیم ترمذی، محمد بن علی، نوادر الاصول، به کوشش: عبدالرحمان ...
  • حلی، حسن بن سلیمان، مختصر بصائر الدرجات، نجف، المطبعه الحیدریه، ...
  • دارمی ، عبدالله بن عبدالرحمان، السنن ، به کوشش: حسین ...
  • ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، به کوشش: بشار ...
  • سعید بن منصور، السنن، به کوشش: حبیب الرحمان اعظمی، بمبئی، ...
  • سمرقندی، نصر بن محمد، بحر العلوم، به کوشش: محمود مطرجی، ...
  • صنعانی، عبدالرزاق بن همام، المصنف، به کوشش: حبیب الرحمان اعظمی، ...
  • ، التفسیر، به کوشش: محمود محمد عبده، بیروت، دارالکتب العلمیه، ...
  • طبری، محمد بن جریر، التاریخ، بیروت، دارالتراث، ۱۳۸۷ق ...
  • ، جامع البیان، به کوشش: عبدالله بن عبدالمحسن ترکی، بیروت، ...
  • طیالسی، سلیمان بن داوود، المسند، به کوشش: محمد بن عبدالمحسن ...
  • فزاری، ابراهیم بن محمد، السیر، به کوشش: فاروق حماده، بیروت، ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، به کوشش: علی اکبر غفاری، ...
  • مالک بن انس، الموطا، به کوشش: محمد فواد عبدالباقی، بیروت، ...
  • مبرد، محمد بن یزید، الکامل، به کوشش: محمد ابوالفضل ابراهیم، ...
  • مسلم بن حجاج، الصحیح، به کوشش: محمد فواد عبدالباقی، قاهره، ...
  • موسوی، جمال، «بئر معونه»، دائرهالمعارف بزرگ اسلامی، جلد سیزدهم، تهران، ...
  • مهروش، فرهنگ، «تاریخ انگاره ذکر در فرهنگ اسلامی»، مطالعات قرآن ...
  • و دیگران، «شکل گیری انگاره شهادت در سال های نخست ...
  • و منتظری، اشرف، «شهید از گواه محکمه تا کشته راه ...
  • نسائی، احمد بن شعیب، السنن الکبری، به کوشش: حسن عبدالمنعم ...
  • نصر بن مزاحم، وقعه صفین، به کوشش: عبدالسلام محمد هارون، ...
  • واقدی، محمد بن عمر، المغازی، به کوشش: مارسدن جونز، لندن ...
  • Dols, Michael W., “Plague in Early Islamic History”, Journal of ...
  • Goldziher, Ignaz, Muhammedanische Studien, Halle, Max Niemeyer, ۱۸۹۰ ...
  • Raven, Vim, “Martyrs”, Encyclopedia of Quran, ed. Jane Dammedn McAuliffe, ...
  • نمایش کامل مراجع