تصویرپردازی آینده در قرآن؛تاملی بر جایگاه یابی زمانی «جنت» مطرح در آیه ۱۳۳ سوره آل عمران

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 67

فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JQST-54-1_001

تاریخ نمایه سازی: 30 دی 1402

چکیده مقاله:

شمار قابل­ توجهی از آیات قرآن به ترسیم آینده نگرانه مقاطع زمانی پیش­رو و توصیف اوضاع عالم و شرایط انسان ها در این مقاطع اختصاص یافته اند. اما وحدت سنخیت مقاطع پیش رو و نبود دانش کافی نسبت به هر کدام از این مقاطع سبب شده تا تعیین دقیق زمان تحقق این آیات در آثار تفسیری با در آمیختگی هایی همراه باشد. توجه به آیاتی که تصویری از ویژگیهای بهشت و اوصاف زندگی بهشتیان ارائه می دهند، می تواند در تعیین جایگاه زمانی آیات و کاهش این درآمیختگی موثر باشد. در آثار تفسیری چهار مصداق برای واژه «جنت» در آیات قرآن ذکر شده است؛ بهشت آدم(ع)، باغ های دنیایی، بهشت های برزخی و بهشت پس از قیامت. نوشتار حاضر بعد از نمایان کردن زمینه های ایجاد درآمیختگی در مصداق یابی آیات توصیف گر آینده در قرآن، به بررسی تفسیری «جنت» توصیف شده در آیه ۱۳۳ سوره آل­عمران پرداخته و نشان داده که این بهشت در زمره هیچ یک از مصادیق چهارگانه بر شمرده شده قرار نمی گیرد. توجه به ویژگی های خاص این بهشت به همراه سایر قرائن موجود در آیات و روایاتی که به ترسیم اوضاع عالم در آستانه برپایی قیامت و ظهور امام زمان(عج) پرداخته اند، روشن می سازد که این بهشت، یک بهشت پیشاقیامتی است که در دوران ظهور و بعد از پایان نابودی کامل بدان و بدی ها برپا می شود. در حقیقت آیه مزبور توصیفی قرآنی از فرجام دنیا است؛ بهشتی که گستره آن آسمان ها و زمین را فرامی گیرد.

نویسندگان

فرهاد احمدی آشتیانی

پژوهشگر دفتر آینده پژوهی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی؛

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • . قرآن کریم ...
  • . آلوسی، سیدمحمود (۱۴۱۵). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم. ...
  • . ابن بابویه، محمد بن علی (۱۴۰۳). معانی الاخبار. قم، ...
  • . (۱۳۶۲). الخصال. قم، جامعه مدرسین ...
  • . ابن شهر آشوب، محمد بن علی (۱۳۷۹). مناقب آل ...
  • . ابن طاووس، علی بن موسی (۱۴۱۶). التشریف بالمنن فی ...
  • . ابن هائم، شهاب الدین احمد ( ۱۴۲۳). التبیان فی ...
  • . ابوالفتوح رازی، حسین بن علی (۱۴۰۸). روض الجنان و ...
  • . ابوحیان اندلسی، محمد بن یوسف (۱۴۲۰). البحر المحیط فی ...
  • . استرآبادی، علی (۱۴۰۹). تاویل الآیات الظاهره فی فضائل العتره ...
  • . بحرانی، سید هاشم بن سلیمان (۱۳۷۴). البرهان فی تفسیر ...
  • . تاجری نسب، غلامحسین (۱۳۸۷). فرجام­شناسی حیات انسان. تهران، مرکز ...
  • . حر عاملی، محمد بن حسن (۱۴۲۵). اثبات الهداه بالنصوص ...
  • . حکیمی، محمدرضا (۱۳۷۹). خورشید مغرب. تهران، دفتر نشر فرهنگ ...
  • . حلی، حسن بن سلیمان (۱۴۲۱). مختصر البصائر. قم، موسسه ...
  • . زمخشری، محمود بن عمر ( ۱۴۰۷). الکشاف عن حقائق ...
  • . سیوطی، جلال­الدین (۱۴۰۴). الدر المنثور فی تفسیر الماثور. قم، ...
  • . شیبانی، محمد بن حسن (۱۴۱۳). نهج البیان عن کشف ...
  • . صافی گلپایگانی، لطف­الله (؟). منتخب الاثر فی الامام الثانی ...
  • . طباطبایی، سید محمدحسین (۱۴۱۷). المیزان فی تفسیر القرآن. قم، ...
  • . طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۹۰). اعلام الوری باعلام الهدی. ...
  • . (۱۳۷۲). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران، ناصر خسرو ...
  • . طبری، ابوجعفر محمد بن جریر (۱۴۱۲). جامع البیان فی ...
  • . طوسی، محمد بن حسن (۱۴۱۱). کتاب الغیبه للحجه. قم، ...
  • . (؟). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت، دار احیاء التراث ...
  • . عاملی، علی بن حسین (۱۴۱۳). الوجیز فی تفسیر القرآن ...
  • . عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه (۱۴۱۵). تفسیر نور ...
  • . عیاشی، محمد بن مسعود (۱۳۸۰). کتاب التفسیر. تهران، چاپخانه ...
  • . فخر رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب. بیروت، ...
  • . فیض کاشانی، ملا محسن (۱۴۱۵). تفسیر الصافی. تهران، الصدر ...
  • . (۱۳۷۱). نوادر الاخبار فیما یتعلق باصول الدین. تهران، موسسه ...
  • . قمی، علی بن ابراهیم (۱۴۰۴). تفسیر قمی. قم، دار ...
  • . قندوزی حنفی، سلیمان بن ابراهیم (۱۳۸۵). ینابیع الموده. کاظمیه، ...
  • . کلینی، محمد بن یعقوب (۱۴۰۷). الکافی. تهران، دارالکتب الاسلامیه ...
  • . مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳). بحار الانوارالجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار. ...
  • . محلی، جلال الدین، سیوطی، جلال الدین (۱۴۱۶). تفسیر الجلالین. ...
  • . مسعودی، علی بن حسین (۱۴۲۶). اثبات الوصیه للامام علی ...
  • . نعمانی، محمد بن ابراهیم (۱۳۹۷). الغیبه (للنعمانی). تهران، نشر ...
  • نمایش کامل مراجع