آداب شاگردی و استادی در بازخوانی آیات مرتبط با موسی(ع) و خضر(ع)

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 158

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JQST-48-1_004

تاریخ نمایه سازی: 30 دی 1402

چکیده مقاله:

نهاد تعلیم و تربیت یکی از نهادهای گسترده و مهم اجتماعی و برجسته ترین هدف تشکیل آن، پرورش و آماده سازی نسل جوان برای ورود به اجتماع و پذیرش نقش های گوناگون است؛ از این رو شناخت روابط درست میان عناصر اصلی این نهاد، یعنی شاگرد و استاد می تواند یاری گر آن در رسیدن به اهداف خود باشد. خداوند متعال در آیاتی از سوره مبارکه کهف، داستان «جست وجوی مراد» توسط حضرت موسی(ع) (پیامبر اولوالعزم الهی) و یافتن استاد و همراهی با وی را به طور موجز بیان کرده است. در این پژوهش برآنیم تا با بررسی دیدگاه های مفسران از وجوه مختلف عرفانی، اخلاقی، اجتماعی و ... پیرامون این آیات و بهره گیری از روایت های تفسیری ذیل آن به برترین آداب شاگردی و استادی دست یابیم و منشور اخلاقی والایی برای فضاهای آموزشی در این رابطه ارائه کنیم. اشتیاق موسی(ع) در یافتن فردی آگاه تر از خود، علی رغم نیل او به مقام نبوت و کلیم اللهی، کوشش و پشتکار و تحمل مشقت های بسیار این راه، نشان از اهمیت بالای فراگیری دانش و توجه به آداب آن در هر مقطعی از زندگی به ویژه بایستگی جست وجوی استادی شایسته دارد. برپایه آموزه های آیات یادشده، مهم ترین آداب شاگردی عبارتند از اظهار تواضع، کسب اجازه از استاد، اطاعت از استاد و رعایت ادب پرسش و در مقابل، احساس تکلیف استاد در مقابل افراد جویای علم، احترام به ارزش های ذاتی شاگرد، آگاه ساختن دانشجو نسبت به دشواری های پیش رو و اتخاذ روش آموزشی درست و متناسب با ظرفیت دانشجو نیز گوشه ای از آداب استادی برگرفته از این آیات است.

نویسندگان

محمدرضا شاهرودی

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات دانشگاه تهران

مرضیه نورانی نگار

دانش آموخته کارشناسی ارشد تفسیر اثری، دانشگاه قرآن و حدیث

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • بانوی اصفهانی، سیده نصرت امین؛ (۱۳۶۱ ش). مخزن العرفان در ...
  • بیرونی کاشانی، راضیه؛ باقری، خسرو؛ (۱۳۸۷). «مبانی و اصول اخلاق ...
  • ثقفی تهرانی، محمد؛ (۱۳۹۸ ق). روان جاوید در تفسیر قرآن ...
  • جرجانی، ابوالمحاسن حسین بن حسن؛ (۱۳۷۷ ش). جلاء الاذهان و ...
  • حائری تهرانی، میر سید علی؛ (۱۳۷۷ ش). مقتنیات الدرر و ...
  • حسینی شیرازی، سید محمد؛ (۱۴۲۴ ق). تقریب القرآن الی الاذهان. ...
  • حقی بروسوی، اسماعیل؛ (؟). تفسیر روح البیان. جلد ۵، بیروت، ...
  • خطیب، عبدالکریم؛ (؟). التفسیر القرآنی للقرآن. جلد ۸، بیروت، دارالفکر ...
  • دروزه، محمد عزه؛ (۱۳۸۳ ق). التفسیر الحدیث. جلد ۵، قاهره، ...
  • روزبهان بقلی، روزبهان بن ابی نصر؛ (۲۰۰۸ م). عرائس البیان ...
  • زحیلی، وهبه بن مصطفی؛ (۱۴۱۸ ق). التفسیر المنیر فی العقیده ...
  • سلمی، محمد بن حسین؛ (۱۳۶۹ ش). حقائق التفسیر. تحقیق نصرالله ...
  • سید قطب، سید بن قطب بن ابراهیم شاذلی؛ (۱۴۱۲ ق). ...
  • سیوطی، جلال الدین؛ (۱۴۰۴ ق). الدر المنثور فی تفسیر الماثور. ...
  • شریفانی، محمد؛ (۱۳۸۷ ش). تحلیل قصص (رویکردی تحلیلی به قصه ...
  • شهیدثانی، شیخ زین الدین بن علی عاملی؛ (؟). منیه المرید ...
  • صابونی، محمدعلی؛ (۱۴۲۱ ق). صفوه التفاسیر تفسیر للقرآن الکریم. جلد ...
  • صادقی تهرانی، محمد؛ (۱۳۶۵ ش). الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن ...
  • صدوق، محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی؛ (۱۳۶۲ ...
  • طباطبایی، سید محمد حسین؛ (۱۳۷۴ ش). المیزان فی تفسیر القرآن. ...
  • طبرسی، فضل بن حسن؛ (۱۳۷۲ ش). مجمع البیان فی تفسیر ...
  • طیب، سید عبدالحسین؛ (۱۳۷۸ ش). اطیب البیان فی تفسیر القرآن. ...
  • عیاشی، محمد بن مسعود؛ (۱۳۸۰ ق). کتاب التفسیر. تحقیق سید ...
  • فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر؛ (۱۴۲۰ ق). تفسیر کبیر ...
  • قرشی، سید علیاکبر؛ (۱۳۷۷ش). تفسیر احسن الحدیث. چاپ سوم، جلد ...
  • قرطبی، محمد بن احمد؛ (۱۳۶۴ ش). الجامع لاحکام القرآن. جلد ...
  • قمی، علی بن ابراهیم؛ (۱۳۶۷ ش). تفسیر القمی. تحقیق سید ...
  • قمی مشهدی، محمد بن محمدرضا؛ (۱۳۶۸ ش). کنز الدقائق و ...
  • کاشفی سبزواری، حسین بن علی؛ (۱۳۶۹ ش). مواهب علیه. تحقیق ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب؛ (۱۳۶۲ ش). الکافی. چاپ دوم، جلد ...
  • گنابادی، سلطان محمد؛ (۱۴۰۸ ق). تفسیر بیان السعاده فی مقامات ...
  • مراغی، احمد بن مصطفی؛ (؟). تفسیر المراغی. بیروت، دار احیاء ...
  • مصطفوی، حسن؛ (۱۳۸۰ ش). تفسیر روشن. جلد ۱۳، تهران، مرکز ...
  • مغنیه، محمدجواد؛ (۱۴۲۴ ق). الکاشف. جلد ۵، تهران، دار الکتب ...
  • مکارم شیرازی، ناصر؛ (۱۳۷۴ ش). تفسیر نمونه. جلد ۱۲، تهران، ...
  • میبدی، احمد بن محمد؛ (۱۳۷۱ ش). کشف الاسرار و عده ...
  • نجم الدین کبری، احمد بن عمر؛ (۲۰۰۹ م). تاویلات نجمیه ...
  • هاشمی اردکانی، سید حسن؛ نوروزی، رضاعلی؛ بختیار نصرآبادی، حسنعلی؛ (۱۳۸۷ ...
  • هاشمی رفسنجانی، اکبر؛ جمعی از محققان مرکز فرهنگ و معارف ...
  • نمایش کامل مراجع