آل عراق (پژوهشی تازه در یک قرن حاکمیت تابع سامانیان بر خوارزم)

سال انتشار: 1391
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 73

فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHIC-45-2_006

تاریخ نمایه سازی: 30 دی 1402

چکیده مقاله:

تاکنون تحلیل روشنی از تاریخ تحولات سیاسی سرزمین خوارزم در قرون سوم و چهارم هجری ارائه نشده است. برخی از پژوهشگران، همه خاندانهای سیاسی از عصر باستان تا حکومت آل مامون را، به اشتباه خوارزمشاه خوانده و آنها را استمرار سلسله باستانی آل آفریغ دانسته اند. از این رو آل آفریغ و آل عراق را نیز حکومتی واحد به شمار آورده اند! اما ابهامات تاریخی زیادی درباره این موضوع وجود دارد و در تحلیلی استنادی، نمی توان این دو خاندان را یکی دانست. این اشتباه از آنجا ناشی شده که آخرین زمامداران آل آفریغ که نامهای اسلامی عبدالله و منصور را برای خود برگزیده بودند، ظاهرا پس از نیمه قرن سوم هجری/ نهم میلادی، در آشوب هایی که منجر به فروپاشی حکومت طاهریان و تثبیت دولت صفاریان در خراسان شد، فعالانه حضور داشتند. این افراد که در منازعات میان سامانیان و صفاریان نیز به طرفداری از صفاریان پرداختند، پس از پیروزی سامانیان، از میان رفتند، اما سامانیان فردی به نام عراق ابن منصور را به زمامداری خوارزم گماشتند. وی که ظاهرا هیچ ارتباطی با آل آفریغ نداشت، حکومتی را در خوارزم بنیان نهاد که تابع سامانیان بود و خوارزم شاه خوانده می شد. بنابراین، حکومت خوارزمشاهیان آل عراق بر خوارزم را که حدود یکصد سال به طول انجامید، می توان حد فاصل زمامداری خوارزمشاهیان آل آفریغ و آل مامون دانست. مقاله حاضر تلاش دارد تا نخستین بار، به تحلیل مستند حوادث این دوره تاریخی بپردازد.

نویسندگان

جواد هروی

استادیار تاریخ واحد علوم و تحقیقات تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • . ابن اثیر، عز الدین، تاریخ کامل، ترجمه حمیدرضا آژیر، ...
  • . ابن خردادبه، ابوالقاسم، المسالک و الممالک، ترجمه حسین قره ...
  • . ابن فضلان، سفرنامه ابن فضلان، ترجمه ابوالفضل طباطبائی، تهران، ...
  • . ابن ندیم، الفهرست، ترجمه و تحقیق محمدرضا تجدد، تهران، ...
  • . اذکایی، پرویز، خاندان شاهیه خوارزم، در مجله ایران شناخت، ...
  • . اکبری، امیر، تاریخ حکومت طاهریان از آغاز تا انجام، ...
  • . باسورث، ادموند کلیفورد، سلسله های جدید اسلامی، ترجمه فریدون ...
  • . بیرونی، ابوریحان، الآثار الباقیه، ترجمه اکبر دانا سرشت، تهران، ...
  • . همو، التفهیم لاوائل صناعه التنجیم، با تجدید نظر و ...
  • . بیهقی، ابوالفضل، تاریخ بیهقی، تصحیح علی اکبر فیاض، مشهد، ...
  • . تاریخ سیستان، تصحیح محمد تقی بهار، تهران، پدیده خاور، ...
  • . تولستو، خوارزم قدیم، بزم آوردی دیگر، ترجمه عباس زریاب ...
  • . تولستوف، بیست سال حفریات در خوارزم، مجله پیام نو، ...
  • . حدود العالم من المشرق الی المغرب، به کوشش منوچهر ...
  • . زامباور، نسب نامه خلفا و شهریاران، ترجمه و تحشیه ...
  • . سیدی، مهدی، جغرافیای تاریخی خوارزم، تهران، موقوفات افشار، ۱۳۸۸ ...
  • . طبری، محمدبن جریر، تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، ...
  • . عتبی، محمدبن عبدالجبار، ترجمه تاریخ یمینی، ترجمه ابوالشرف ناصح ...
  • . فخررازی، محمدابن عمر، جامع العلوم ستینی، تصحیح علی آل ...
  • . فدروف، میخاییل، خوارزمشاهیان بنو عراق و سده چهارم، ترجمه ...
  • . فروزانی، ابوالقاسم، سیمجوریان نخستین دودمان ترک در ایران، تهران، ...
  • . قوچانی، عبدالله، گنجینه سکه های نیشابور مکشوفه در شهر ...
  • . گردیزی، ابوسعید، تاریخ گردیزی، تصحیح عبدالحی حبیبی، تهران، دنیای ...
  • . مقدسی، ابوعبدالله، احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم، ترجمه علینقی ...
  • . نرشخی، ابوبکرمحمدبن جعفر، تاریخ بخارا، ترجمه ابونصراحمدبن نصرالقباوی، تلخیص ...
  • . Bosworth .E.C: (۱۹۹۶), '' Kharazm '', The Encyclopedia of ...
  • . Bosworth .E.C (۱۹۸۵), ''Ale Afrig '', Encyclopedia Iranica, edited ...
  • نمایش کامل مراجع