گذار از نظام آموزشی سنتی به مدرن در قلمرو عثمانی مطالعه موردی: مدرسه صادقیه تونس

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 39

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHIC-49-1_003

تاریخ نمایه سازی: 30 دی 1402

چکیده مقاله:

یکی از مهم ترین عرصه های رویارویی فرهنگی تمدن اسلامی با تمدن جدید غرب، حوزه آموزش و نظام آموزشی بود که در بیشتر سرزمین های اسلامی در قالب شکل گیری و تاسیس مدارس جدید بروز کرد. دارالفنون عثمانی که به مثابه مجتمع آموزشی جامع در ۱۲۷۸/ ۱۸۶۲م تاسیس شد، عملا به الگویی مناسب برای بسیاری از ممالک اسلامی، به ویژه ایالات و ولایات عثمانی در این دوره تبدیل شده بود. سرزمین افریقیه که از اواخر سده شانزدهم میلادی/ دهم هجری تحت الحمایه عثمانی قرار گرفته بود، از جمله اولین ایالاتی بود که به سبب نزدیکی سرزمینی و جغرافیایی در معرض مفاهیم و آموزه های مدرنیته قرار گرفت. از این رو، از اواخر سده هجدهم میلادی/ دوازدهم هجری مساله اصلاح نظام آموزشی به یکی از مسائل و دغدغه های حاکمان و عناصر اصلاح طلب افریقیه تبدیل شد و در نتیجه مدرسه عالی صادقیه با الگو گرفتن از دارالفنون استانبول تاسیس شد. این مدرسه با برنامه دقیق و سطوح مدون آموزشی، فارغ التحصیلانی را به جامعه افریقیه ارائه کرد که نقش مهمی در تحولات اجتماعی افریقیه در سده نوزدهم و بیستم میلادی ایفا کردند. از این رو، یکی از دغدغه های اصلی استعمار فرانسه پس از سلطه بر تونس از سال ۱۸۸۱م/ ۱۲۹۸ق تضعیف یا به تعطیلی کشاندن این مدرسه بود. رهبران و پیشگامان جنبش استقلال طلبی در تونس، که منجر به استقلال این کشور از فرانسه در ۱۹۵۶م/ ۱۳۷۵ق گردید، از دانش آموختگان مدرسه عالی صادقیه بودند.

نویسندگان

عباس برومنداعلم

Associate professor, department of history, Imam Khomaini international university

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابوالنصر، فضیل، رویارویی غرب گرایی و اسلام گرایی، ترجمه حجت ...
  • بالتا، پل، مغرب بزرگ از استقلال تا سال ۲۰۰۰، ترجمه ...
  • برومنداعلم، عباس، بررسی تطبیقی جنبشهای اسلامی الجزایر و تونس (تباراندیشه ...
  • تونس عبرالتاریخ، باشراف خلیفه الشاطر، تونس: مرکز الدراسات و البحوث ...
  • تیمومی، الهادی، تاریخ تونس الاجتماعی (۱۸۸۱۱۹۵۶)، صفاقس: دار محمدعلی الحامی، ...
  • ثعالبی، عبدالعزیز، تونس الشهیده، حمادی الساحلی، بیروت: دارالغرب الاسلامی، ۱۹۸۸ ...
  • جعیط، هشام، بحران فرهنگ اسلامی، سید غلامرضا تهامی، تهران: دفتر ...
  • عبدالوهاب، حسن حسنی، خلاصه تاریخ تونس،حمادی الساحلی، تونس: دارالجنوب للنشر، ...
  • حجی، لطفی، بورقیبه و الاسلام (الزعامه والامامه)، تونس: دارالجنوب للنشر، ...
  • زرکشی، ابوعبدالله محمد بن ابراهیم، تاریخ الدولتین الموحدیه و الحفصیه، ...
  • زیدی، علی، الزیتونیون، دورهم فی الحرکه الوطنیه التونسیه (۱۹۰۴/۱۹۴۵)، صفاقس، ...
  • ژولیان، اندری، تاریخ افریقیا الشمالیه، محمد مزالی و البشیر بن ...
  • ساحلی، حمادی، تراجم و قضایا معاصره، بیروت: دارالمغرب الاسلامی، ۲۰۰۵ ...
  • شنوفی، علی، الوزیر خیرالدین و معاصروه، قرطاج: بیت الحکمه، ۱۹۹۰ ...
  • کریکن، س. فان، خیرالدین و البلاد التونسیه، ترجمه بشیر بن ...
  • لاپیدوس، ایرام،تاریخ جوامع اسلامی، ترجمه علی بختیاری زاده، تهران: اطلاعات، ...
  • ماتیل، الکساندر، دایرهالمعارف ناسیونالیسم، ترجمه کامران فانی و محبوبه مهاجر، ...
  • محجوبی، علی، جذور الحرکه الوطنیه التونسیه، عبدالحمید الشابی، قرطاج تونس: ...
  • مونس، حسین، تاریخ و تمدن مغرب، ترجمه حمیدرضا شیخی، تهران: ...
  • ناصری طاهری، عبدالله، مقدمه ای بر تاریخ مغرب اسلامی، قم: ...
  • وزان الفاسی حسن بن محمد، وصف افریقیا، عبدالرحمان حمیده، المملکه ...
  • نمایش کامل مراجع