عوامل موثر بر گسترش شهری فسطاط تا تاسیس قاهره

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 64

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHIC-49-2_006

تاریخ نمایه سازی: 30 دی 1402

چکیده مقاله:

ورود فاتحان مسلمان به مصر موجب تحولات بسیاری در این سرزمین شد. ساخت یا توسعه شهر فسطاط در همجواری باب الیون در شمال شرقی ساحل رود نیل توسط فاتحان مصر یکی از این تحولات در حوزه شهرسازی اسلامی بشمار می آید. صرف نظر از علل دوام و بقای این شهر، هدف مقاله پیش رو یافتن پاسخ این مسئله اساسی است که عوامل گسترش و توسعه ی شهری فسطاط از بدو تاسیس به سال ۲۰ تا روی کارآمدن فاطمیان (۳۵۸) چه بوده است؟ بررسی های تاریخی نشان داده است که موقعیت جغرافیایی ژئوپلتیکی و همجواری با کانون شهری باب الیون در شمال شرقی مصر و رشد فزاینده نیروی انسانی به علت ورود قبایل متعدد عربی و نیروهای جهادگر مسلمان و ضرورت اسکان آنها برای تداوم عملیات نظامی در سرزمین های مجاور، عاملی تعیین کننده برای گسترش شهری فسطاط به حساب می آمد. علاوه بر این لزوم تشکیل مرکزیتی دینی و سیاسی در قالب دارالاماره ها و مساجد و یا ساخت بازار های پر رونق برای بهره گیری از سود اقتصادی را نیز باید به این عوامل افزود.

نویسندگان

محمد محمدپور

ددانشجوی دکتری تاریخ اسلام دانشگاه تربیت مدرس

فاطمه جان احمدی

دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تربیت مدرس

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن ابی الحدید، (۱۳۷۹)، جلوه تاریخ در شرح نهج البلاغه، ...
  • ابن اعثم کوفی، ابومحمداحمد، (۱۴۱۱) الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت، ...
  • ابن عماد حنبلی، (۱۴۰۶)، شذرات الذهب فی اخبارمن ذهب، بیروت، ...
  • ابن تغری بردی، (بی تا) جمال الدین ابی المحاسن یوسف، ...
  • ابن دقماق، ابراهیم بن محمدبن ایدم العلایی، (بی تا) الانتصارلواسطه ...
  • ابن زولاق، حسن بن ابراهیم، (بی تا)، فضایل مصر و ...
  • ابن خردادبه، ابوالقاسم عبیدالله بن عبدالله، (۱۸۸۹) المسالک و الممالک، ...
  • ابن حوقل، (۱۹۳۸) ابوالقاسم محمد، (۱۹۳۸)، صوره الارض، بیروت، دارصار ...
  • ابن خلدون، عبدالرحمن، (۱۳۹۱)، العبر و دیوان المبتداء و الخبر، ...
  • ابن فقیه همدانی، احمدبن محمدبن اسحاق، (۱۴۱۶)،البلدان، بیروت، عالم الکتاب ...
  • ابن عبدالحکم، ابوالقاسم عبدالرحمن بن عبدالله (۱۹۲۰)، فتوح المصر و ...
  • ابن کثیر، ابوالوفا حافظ، (۱۴۰۹)، البدایه و النهایه، بیروت، دارالکتب ...
  • ابوالفداء، (۱۳۹۲) تقویم البلدان، ترجمه عبدالعلی بیرجندی، تهران، سفیراردهال ...
  • اجتهادی، ابوالقاسم، (۱۳۶۳) بررسی وضع مالی و مالیه مسلمین، تهران، ...
  • اصطخری، ابواسحاق ابراهیم بن محمد، (۲۰۰۴)، المسالک و الممالک، بیروت، ...
  • انصاری دمشقی، (۱۳۸۲) نخبه الدهر فی عجائب البر و البحر، ...
  • بکری، ابوعبید، (۱۹۹۲) المسالک و الممالک، بی جا، دارالغرب الاسلامی ...
  • بلاذری، احمد بن محمد بن یحیی، (۱۴۰۴) فتوح البلدان، بیروت، ...
  • تکیه ای، مهدی، (۱۳۷۵)، مصر، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و ...
  • حدود العالم من المشرق الی المغرب، (۱۳۷۲)، تصحیح و حواشی، ...
  • عبدالله السلومی، عبدالعزیز، (۱۴۰۵) دیوان الجند نشاته و تطوره فی ...
  • سیوطی، جلال الدین، (۱۲۹۹)، حسن المحاضره فی اخبار مصرو القاهره، ...
  • قبادیانی مروزی، ناصرخسرو، (۱۳۸۱)، سفرنامه، تهران، انتشارات زوار ...
  • قدامه بن جعفر، (۱۳۷۰) کتاب الخراج، ترجمه وتحقیق حسین قرچانلو، ...
  • کندی، محمدبن یوسف، (۱۹۵۸) تاریخ ولاه و قضات، بیروت، موسسه ...
  • لوبون، گوستاو، (۱۳۸۷)، تمدن اسلام و عرب، ترجمه محمدتقی فخرداعی ...
  • مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین، (۱۳۵۸)، مروج الذهب و معادن ...
  • مسکویه الرازی، ابوعلی، (۱۳۷۹) تجارب الامم، تهران، سروش ...
  • مقدسی، ابوعبدالله محمدبن احمد، (۱۴۱۱)، احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم، ...
  • مقریزی، تقی الدین ابی العباس احمد بن علی، (بی تا) ...
  • یاقوت حموی، ابوعبدالله، (۱۹۹۵)، معجم البلدان، بیروت، دارصار ...
  • یعقوبی، احمدبن ابی یعقوب بن جعفربن الواضح، (۱۴۲۲)، البلدان، بیروت، ...
  • ، (بی تا)، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دارصار ...
  • نمایش کامل مراجع