«علم الفرائض» و جایگاه آن در علوم دوره اسلامی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 85

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHIC-55-1_007

تاریخ نمایه سازی: 30 دی 1402

چکیده مقاله:

«علم الفرائض»، اصطلاحی فقهی است که به کیفیت محاسبه و تقسیم ارث می پردازد. نیاز عامه مردم به این علم از یک سو و وجود احادیثی ظاهرا دال بر ترغیب مردم به فراگیری آن از سوی دیگر، سبب شد تا در تک نگاری ها و کتاب های جامع فقهی، این علم مورد بررسی قرار گیرد. بخش زیادی از این علم، شامل احکام شرعی است که مشخص می کند ترکه متوفی با چه نسبتی و به چه کسانی می رسد، اما برای اجرای این ضوابط شرعی، ناگزیر به دانستن مقداری علم حساب موسوم به «حساب الفرائض» است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، به چیستی علم فرائض و جایگاه آن در علوم دوره اسلامی پرداخته است. با بررسی دانشنامه های دوره اسلامی مشخص شده است که برخی از دانشمندان، فرائض را شاخه ای از فقه و برخی دیگر آن را شاخه ای از علم حساب و برخی دیگر آن را بینابین در هر دو علم و گاهی هم علمی کاملا مستقل دانسته اند.

نویسندگان

محمدجواد محمدحسینی

دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ علم، پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران

سید جمال موسوی

دانشیار گروه تاریخ تمدن ملل اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن ابی جمهور، محمد بن زین الدین، عوالی اللئالی العزیزیه ...
  • ابن اکفانی، محمد بن ابراهیم بن ساعدالانصاری، ارشاد القاصد الی ...
  • ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد، مقدمه ابن خلدون (دیوان المبتدا ...
  • ابن فریغون، متغبی، جوامع العلوم، تحقیق قیس کاظم الجنابی، قاهره: ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت: دارالفکر للطباعه ...
  • آغابزرگ طهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، گردآوردنده احمد بن ...
  • حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون عن اسامی الکتب ...
  • خوارزمی، محمد بن احمد، مفاتیح العلوم، بیروت: دارالمناهل، ۱۴۲۸ ق ...
  • جرجانی علی بن محمد، التعریفات، تهران: ناصرخسرو، ۱۳۷۰ ش ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد (۱۴۱۲ ق)، مفردات الفاظ قرآن، ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ ...
  • سلماسی، ابوعلی حسن بن ابراهیم، الرساله الشرفیه فی تقاسیم العلوم ...
  • شمس الدین آملی، محمد بن محمود، نفائس الفنون فی عرائس ...
  • شیخ الاسلامی، اسعد، احوال شخصیه در مذاهب چهارگانه اهل سنت ...
  • طاش کبری زاده، احمد بن مصطفی، مفتاح السعاده و مصباح ...
  • عاملی (شهید ثانی)، زین الدین بن علی، الروضه البهیه فی ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد،کتاب العین، تحقیق: مهدی مخزومی و ابراهیم ...
  • قاضی صاعد اندلسی، احمد، التعریف بطبقات الامم، تصحیح: غلامرضا جمشید ...
  • قلقشندی، شهاب الدین احمد بن عبدالله، صبح الاعشی فی صناعه ...
  • معصومی همدانی، حسین، «مدخل "حساب"، از دایره المعارف بزرگ اسلامی»، ...
  • مهرعلی زاده، قاسم، «مدخل "ارث"، از دایره المعارف بزرگ اسلامی»، ...
  • نجات، عبدالرحیم، عول و تعصیب: در بیان کیفیت توریث و ...
  • ناشناس، یواقیت العلوم و دراری النجوم، تصحیح: دانش پژوه، محمدتقی، ...
  • نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، بیروت: داراحیاء ...
  • نراقی، مولی احمد بن محمدمهدی، مستند الشیعه فی احکام الشریعه، ...
  • نمایش کامل مراجع