تاثیر آموزش خودتنظیمی هیجانی برکاهش رفتارهای پرخاشگرانه وافزایش سازگاری اجتماعی کودکان دارای اختلال نارسایی توجه-بیش فعالی

هدف: پژوهش حاضرباهدف بررسی تاثیر آموزش خودتنظیمی هیجان بر کودکان ۹-۱۱ساله مبتلا به اختلال نارسایی توجه- بیشفعالی درکاهش نشانه های رفتارهای پرخاشگرانه و افزایش سازگاری اجتماعی این کودکان صورت گرفت. روش:طرح این مطالعهشبه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون وگروه کنترل بود. تعداد۵۰ نفراز بین کودکان مدارس شهر شهریار در سال تحصیلی۹۹-۹۸ که مشکوک به اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی بودند به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند که پس از اجرایپرسشنامه مرضی کودکان و مصاحبه با آنها در نهایت تعداد ۳۰ نفراز آنها انتخاب شدندکه این تعداد به طور تصادفی در یک گروهآزمایش(۱۵ نفر) و گروه کنترل ۱۵) نفر) همتاسازی شدند.ابزارهای پژوهش شامل:پرسشنامه مرضی کودکان،پرسشنامه پرخاشگری۱شهیم و پرسشنامه سازگاری اجتماعی دخانچی بودند. آموزش خودتنظیمی هیجان این کودکان در قالب ۸ جلسه ۹۰دقیقه ایدرگروه آموزشی اجرا شد.برای تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل کواریانس استفاده شد. یافته ها: در این مطالعه تعامل گروه و پیش آزمون برای متغیرهای رفتارهای پرخاشگری p > ۰/۰۵) و (F=۱/۲۱۲، و سازگاری اجتماعی کودکان p > ۰/۰۵) و (F=۱/۱۴ ،معنا دار نیست. آزمون لوین محاسبه شده در مورد متغیر ها رفتارهای پرخاشگری و سازگاری اجتماعی از لحاظ آماری معنی دار نبود، (پس آزمون ها؛ رفتارهای پرخاشگریp > ۰/۰۵ و F=۱/۵۱، و سازگاری اجتماعی کودکان p > ۰/۰۵ و .(F=۱/۴۵ توزیع متغیرهای پرخاشگری و سازگاری اجتماعی کودکان در گروه آزمایش نیز دارای توزیع هنجار بوده و نرمال است ، .( p>۰/۰۵) توزیع متغیرهای پرخاشگری و سازگاری اجتماعی کودکان در گروه کنترل نیز دارای توزیع هنجار بوده و نرمال است، .( p>۰/۰۵) بعد از آزمودن اثر گروه یا مداخله (آموزش خود تنظیمی هیجانی) بر متغیر وابسته (سازگاری اجتماعی)، نتایج نشان داد اثر گروه یا مداخله نیز از لحاظ آماری معنادار بوده است p < ۰/۰۰۱) و ۲۷ ) =۵۹/۱۶ و.(F(۱ بنابراین می توان نتیجه گرفت برنامه آموزش خود تنظیمی هیجانی باعث تغییر در گروه ها شده است. برای آزمودن اثر گروه یا مداخله (آموزش خود تنظیمی هیجان) بر متغیر وابسته (رفتارهای پرخاشگرانه) باید اثر پیش آزمون به عنوان عامل همپراش زدوده شود. نتایج نشان داد اثر گروه یا مداخله با حذف یا زدودن متغیر همپراش نیز از لحاظ آماری معنادار بوده است p < ۰/۰۰۱) و ۲۷ ) =۱۹/۷۹ و.(F(۱ بنابراین می توان نتیجه گرفت برنامه آموزش خود تنظیمی هیجانی باعث تغییر در گروه ها شده است . علاوه بر این میزان اندازه اثر ۰/۴۲ یا به عبارت دیگر ۴۲ درصد از تغییرات متغیر پرخاشگری مربوط به عضویت گروهی است. نتایج نشانگر تاثیر کاربرد آزمایشی برکاهش نمره های پرخاشگر ی و افزایش نمره های سازگاری اجتماعی گروه آزمایشی درمقایسه با گروه کنترل بود.نتیجه گیری:به طورکلی یافته ها بیانگر این است که آموزش خودتنظیمی هیجان شامل: برقراری ارتباط ومفهوم سازی ، آموزشهای آگاهی از هیجانات مثبت ومنفی شامل ( شادی ، علاقمندی، خشم ، و غم )،توجه به هیجانات مثبت و منفی و لزوم استفاده ازآنها، اصلاح موقعیت با هدف ایجاد تغییر در موقعیت برانگیزاننده هیجان و شناخت هیجان های خود،آموزش مهارتهای ارتباطی و شناختی ،مهارت ابراز وجود و مهارت نه گفتن، سبب کاهش رفتارهای پرخاشگرانه و افزایش سازگاری اجتماعی در کودکان دارای اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی می شود؛ بنابراین با آموزش این کودکان می توان نشانه های اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی رامدیریت کرد.