کاربست معانی استعاری حروف در بستر قرآن کریم

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 55

فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_AAQ-1-3_003

تاریخ نمایه سازی: 7 بهمن 1402

چکیده مقاله:

قرآن کریم به عنوان هسته مرکزی و اصلی دین اسلام و علوم قرآنی دربردارنده معارف و مفاهیم علمی و ادبی است که در میان کتاب­های مختلف به عنوان «ام الکتاب» شناخته شده است. علومی همچون صرف، نحو و بلاغت پیدایش و تکامل خود را وام­دار قرآن مجید هستند. در این میان، علم بلاغت از جمله دانش­های کاربردی است که با مزیت بخشیدن به سخن و مصونیت آن از برخی اشتباهات به شیوه بیان معانی و به شیوه هماهنگی سخن با موقعیت بیان آن می پردازد. یکی از ابعاد اعجازآمیز این کتاب، کاربرد معانی حروف در آن است. سوالی که این پژوهش در صدد آن است که با روش توصیفی، تحلیلی به آن پاسخ گوید این است که آیا معانی حروف در قرآن کریم همگی حقیقی­اند یا مجازی؟ در بررسی این نکته نظر به این بسنده می­کنیم که هر کلمه در اصل قرارداد خود برای یک معنای خاص وضع شده است، ولی به دلایل مختلف از جمله معنای مجازی، عرفی، اصطلاحی و غیره برای معانی دیگر نیز به کار گرفته شده است. استعاره یکی از مباحث مهم و ضروری و پرکاربرد در علم بلاغت است. استعاره تبعیه تصریحیه به بررسی معانی حروفی از قبیل حروف جاره، عطف، مشبهه بالفعل و. . . که در معنای اصلی خود به­کار نرفته­اند، می­پردازد. کاربرد این نوع استعاره در جای جای قرآن کریم از بسامد بالایی برخوردار است.

نویسندگان

مهرداد آقائی

دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه محقق اردبیلی

حسین حدیدی

هیئت علمی و مدیر گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه پیام نور سازمان مرکزی تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمنهج البلاغهابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن بن علی(۱۴۲۲)، «زاد المسیر ...
  • ابن عاشور، محمد بن طاهر(۱۹۹۸)، «التحریر و التنویر»، بیروت: موسسه ...
  • ابن عجیبه، احمد بن محمد(۱۴۱۹)، «البحر المدید فی تفسیر القرآن ...
  • ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمرو(۱۴۱۹)، «تفسیر القرآن العظیم»(ابن کثیر)»، ...
  • ابیاری، ابراهیم(۱۴۰۵)، «الموسوعه القرآنیه»، ناشر: موسسه سجل العرب ...
  • ابوالفتوح رازی، حسین بن علی(۱۴۰۸)، «روض الجنان و روح الجنان ...
  • بغدادی، علاء الدین علی بن محمد،(۱۴۱۵)، «لباب التاویل فی معانی ...
  • بلخی، مقاتل بن سلیمان(۱۴۲۳)، «تفسیر مقاتل بن سلیمان»، بیروت: دار ...
  • بیضاوی، عبدالله بن عمر( ۱۴۱۸)، «انوار التنزیل و اسرار التاوی»، ...
  • ثعالبی، عبدالرحمن بن محمد(۱۴۱۸)، «جواهر الحسان فی تفسیر القرآن»، بیروت: ...
  • ثقفی، تهرانی محمد(۱۳۹۸)، «تفسیر روان جاوید»، تهران: انتشارات برهان ...
  • جرجانی، ابو المحاسن حسین بن حسن(۱۳۷۷)، «جلاء الاذهان و جلاء ...
  • حقی بروسوی، اسماعیل،(۱۹۹۷)، «تفسیر روح البیان»، بیروت: دارالفکر ...
  • دروزه، محمد عزت(۱۳۸۳)، «التفسیر الحدیث»، قاهره: دار احیاء الکتب العربیه ...
  • درویش، محیی الدین(۱۴۱۵)، «اعراب القرآن و بیانه»، دمشق: دارالارشاد ...
  • دعاس حمیدان، قاسم(۱۴۲۵)، «اعراب القرآن الکریم»، دمشق: دارالمنیر و دارالفارابی ...
  • رادمنش، سید محمد(۱۳۹۰)، «حروف معانی با شواهد قرآنی»، تهران: نشر ...
  • رشیدالدین میبدی، احمد بن ابی سعد(۱۳۷۱)، «کشف الاسرار و عده ...
  • زمخشری، محمود(جار الله)،(۱۴۰۷)، «الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل»، بیروت: دار ...
  • سبزواری نجفی، محمد بن حبیب الله(۱۴۰۶)، «الجدید فی تفسیر القرآن ...
  • سمرقندی، نصربن محمد بن احمد،(۱۹۹۷)، «بحر العلوم»، بیروت: دار الفکر ...
  • سور آبادی، ابوبکر عتیق بن محمد(۱۳۸۰)، «تفسیر سور آبادی»، تهران: ...
  • شبر، سید عبد الله(۱۴۰۷ )، «الجوهر الثمین فی تفسیر الکتاب ...
  • صافی، محمود بن عبد الرحیم(۱۴۱۸)، «الجدول فی اعراب القرآن»، بیروت ...
  • طباطبایی، سید محمد حسین(۱۴۱۷)، «المیزان فی تفسیر القرآن»، قم: دفتر ...
  • طنطاوی، سید محمد(۱۹۹۶)، «التفسیر الوسیط للقرآن الکریم»، قاهره: دار نهضه ...
  • طوسی، محمد بن حسن،(۱۹۸۵)، «التبیان فی تفسیر القرآن»، بیروت: دار ...
  • طیب، سید عبد الحسین(۱۳۷۸)، «اطیب البیان فی تفسیر القرآن»، تهران: ...
  • فیض کاشانی، ملا محسن(۱۴۱۸)، «الاصفی فی تفسیر القرآن»، قم: مرکز ...
  • قرشی، سید علی اکبر(۱۳۷۱)، «قاموس قرآن»، تهران: دار الکتب الاسلامیه ...
  • کاظمی، جواد بن سعید(۱۳۶۵)، «مسالک الافهام الی آیات الاحکام»، ناشر: ...
  • گنابادی، سلطان محمد(۱۴۰۸)، «تفسیر بیان السعاده فی مقامات العباده»، بیروت: ...
  • محمدی، حمید(۱۳۸۲)، «علوم بلاغی»، قم: موسسه فرهنگی دار الذکر ...
  • مدرسی، سید محمد تقی(۱۴۱۹)، «من هدی القرآن»، تهران: دار محبی ...
  • مراغی؛ احمد بن مصطفی(۱۹۹۶)، «تفسیر المراغی»، بیروت: داراحیاء التراث العربی ...
  • مکارم شیرازی، ناصر(۱۴۲۱)، «الامثل فی تفسیر کتاب الله المنزل»، قم: ...
  • نمایش کامل مراجع