کشف روابط مفهومی «غابرین» در قرآن (با رویکرد بررسی همنشین های درون آیه ای و درون سوره ای)

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 48

فایل این مقاله در 34 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_AAQ-1-3_002

تاریخ نمایه سازی: 7 بهمن 1402

چکیده مقاله:

رویکرد همزمانی معناشناسی، تلاشی در جهت بازنمایی مفاهیم قرآنی است، زیرا واژگان در قرآن معنای حقیقی خود را از مجموع ارتباطات بینامتنی به صورت شبکه ی معنایی آشکار می نمایند. نوشتار حاضر که با استفاده از منابع کتابخانه ای و روش توصیفی، تحلیلی به رشته تحریر درآمده، در پی آن است که نخست به بررسی ریشه ای ماده «غبر» در قرآن بپردازد، سپس مفاهیم همنشین واژه «غابرین» مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. برایند داده های قرآنی نشان داد که ریشه هایی همچون «نجات»، «عجز»، «قدر»، «ضاق»، «خوف» و «حزن»، همنشین های درون آیه ای با واژه «غابرین» هستند. واژگان همنشین مرتبط با واژه غابرین با رویکرد درون سوره ای شامل ریشه هایی همچون «غوی»، «کبر»، «ظلم»، «ضل»، «سوء»، «فتن»، «قعد» و «زین» می باشند. به نظر می رسد صرف معادل هایی همچون «باقی ماندگان»، «جاماندگان» و «بازماندگان» که عموما در ترجمه ها بدانها اشاره شده است در جایگزینی «غابرین» کافی نباشد و بهتر است معادل «بدنامان» را به جای آن قرار داد، تا تمام توصیف ها و مصادیق ناپسند را که در روابط مفهومی غابرین وجود دارند در برگیرد. همچنین معنای برجای ماندن اثر که در ریشه «غبر» وجود دارد، با برجای ماندن نام بد که اثر منفی افعال و رفتار ناپسند قوم لوط بود تا همیشه تاریخ بر ایشان جاودان بماند.

نویسندگان

مهدی عبادی

استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شاهرود، شاهرود، ایران

محمد مختاری

دانش آموخته سطح ۳ تفسیر و علوم قرآن، مدرسه تخصصی قرآن و عترت، حوزه علمیه خراسان.

حامد مصطفوی فرد

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان، کرمان، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمابن منظور، محمد بن مکرم(۱۴۱۴)، لسان العرب، بیروت: دارالفکر ...
  • ابوحیان، محمد بن یوسف(۱۴۲۰)، البحر المحیط فی التفسیر، بیروت: دارالفکر ...
  • ازهری، محمدبن احمد(۱۴۲۱)، تهذیب اللغه، بیروت: دار احیاء التراث العربی ...
  • اسنوی، محمد بن حسن(۱۳۱۰)، حیاه القلوب فی کیفیه الوصول الی ...
  • الزبیر، محمد(۱۹۹۱م)، سجل اسماء العرب، بیروت: جامعه السلطان قابوس ...
  • انصاری، عبدالله بن محمد(۱۴۰۸)، منازل السائرین، بیروت: [بی نا] ...
  • ایزوتسو، توشی هیکو(۱۳۶۱)، ساختمان مفاهیم اخلاقی-دینی در قرآن، ترجمه فریدون ...
  • بستانی، فواد افرام(۱۳۷۵)، فرهنگ ابجدی، چ ۲، تهران: اسلامی ...
  • پالمر، فرانک(۱۳۶۶)، نگاهی تازه به معنی شناسی، ترجمه کورش صفوی، ...
  • جرجانی، علی بن محمد(۱۴۱۱)، التعریفات، قاهره: [بی نا] ...
  • جوهری، اسماعیل بن حماد(۱۴۰۷)، صحاح اللغه، بیروت: دارالعلم ...
  • جوادی آملی، عبد الله(۱۳۸۹)، تسنیم تفسیر قرآن کریم، قم: نشر ...
  • حمیری، نشوان بن سعید(۱۴۲۰)، شمس العلوم و دواء کلام العرب ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد(۱۴۰۴)، مفردات الفاظ القرآن، تهران: دفتر ...
  • زبیدی، محمد(۱۴۱۴)، تاج العروس من جواهر القاموس، محقق/ مصحح: علی ...
  • زمخشری، محمود بن عمر(۱۳۸۶)، مقدمه الادب، تهران: موسسه مطالعات اسلامی ...
  • شاکر، محمد کاظم(۱۳۸۲)، مبانی و روش های تفسیری، قم: مرکز ...
  • شرتونی، سعید(۱۴۰۳)، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، قم: ...
  • شفیع زاده، مرضیه و همکاران(۱۳۹۳)، معناشناسی کلمه در قرآن با ...
  • صاحب، اسماعیل بن عباد(۱۴۱۴)، المحیط فی اللغه، بیروت: عالم الکتاب ...
  • صفوی، کورش(۱۳۷۷)، زبان شناسی و ادبیات، تهران: هرمس ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین(۱۳۹۰)، المیزان فی تفسیر القرآن، چ۲، بیروت: [بی ...
  • طبرسی، فضل بن حسن(۱۳۷۲)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، چ۳، ...
  • فخر رازی، محمد بن عمر(۱۴۲۰)، التفسیر الکبیر(مفاتیح الغیب)، چ۳، بیروت: ...
  • طریحی، فخر الدین بن محمد(۱۳۷۵)، مجمع البحرین، محقق/مصحح: احمد حسینی ...
  • عمید، حسن(۱۳۵۸)، فرهنگ عمید، تهران: انتشارات امیرکبیر ...
  • فراستخواه، مقصود(۱۳۷۶)، زبان قرآن، تهران: علمی و فرهنگی ...
  • فراهیدی، ابو عبدالرحمان خلیل بن احمد(۱۴۰۹)، کتاب العین، چ ۲، ...
  • فیروزی آبادی، محمدبن یعقوب(۱۴۱۵)، القاموس المحیط، بیروت: دار الکتب العلمیه ...
  • فیومی، احمدبن محمد(۱۴۰۵)، المصباح المنیر، قم: دارالهجره ...
  • قرائتی، محسن(۱۳۸۸)، تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگی درس هایی از ...
  • قرشی بنابی، علی اکبر(۱۳۰۹)، قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
  • قشیری، عبدالکریم بن هوازن(۱۴۰۸)، الرساله القشیریه، بیروت: [بی نا] ...
  • کراجکی، ابوالفتوح(بی تا)، کنز الفواد، بی جا، نرم افزار المکتبه ...
  • کلباسی، مجتبی(۱۳۸۴)، مهارت های بیان تفسیر، قم: نشر روح ...
  • مدنی، علی خان بن احمد(۱۳۸۴)، الطراز الاول و الکناز لما ...
  • مصطفوی، حسن(۱۴۰۲)، التحقیق فی کلمات القرآن، تهران: مرکز الکتاب للترجمه ...
  • مغنیه، محمد جواد(۱۴۲۴)، التفسیر الکاشف، قم: دار الکتاب الاسلامی ...
  • مکارم شیرازی، ناصر(۱۳۷۱)، تفسیر نمونه، چ۱۰، تهران: دار الکتب الاسلامیه ...
  • وزیرنیا، سیما، زبان شناخت، تهران: قطره ...
  • هارلند، ریچارد(۱۳۸۰)، ابرساخت گرایی(فلسفه ساخت گرایی و پساساخت گرایی)، ترجمه ...
  • هاشمی رفسنجانی، اکبر(۱۳۸۶)، تفسیر راهنما، قم: بوستان کتاب ...
  • نمایش کامل مراجع