نام شناسی میترا: ایزد هندوایرانی

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 177

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JSRU-15-45_001

تاریخ نمایه سازی: 8 بهمن 1402

چکیده مقاله:

نام شناسی در آغاز به عنوان یک دانش درزمانی، به ریشه شناسی نام ها می پرداخت؛ اما به مرورزمان ، نقش عوامل فرازبانی ، مانند شرایط فرهنگی ، اجتماعی ، حقوقی و مذهبی نیز در آن مشخص گردید . پژوهش حاضر بر اساس نام شناسی واژه میترا است. هدف، ریشه شناسی این واژه در زبان های فارسی و هندی و بررسی درزمانی کاربرد آن به عنوان اسم خاص و عام است. دگرگونی آوایی، واژگانی و معنایی «میترا» در دوره های تحول زبان فارسی، به صورت تحلیل کیفی انجام و با زبان سنسکریت و هندی مقایسه شد . نتایج نشان داد ایزد آریایی میترا، از نظرجنس دستوری و زیست شناختی مذکر است؛ بدین ترتیب کاربرد شاخص«الهه» یا «ایزدبانو» برای نام اسطوره ای میترا نادرست است . «میترا» در ورود به دوره زبان های ایرانی میانه ، بر اثر تحولات آوایی ، تبدیل به «مهر» گردیده و معنای عام آن که در دوره باستان، دوستی و پیمان بود ، به خورشید تعمیم یافته است. «مهر» در زبان های ایرانی میانه و نو فارسی، در ترکیب ساخت نام ها تنوع زیادی دارد . بررسی نشان داد روش های ساخت واژه اسامی دوقسمتی در هند و ایران مشابه است. بعلاوه، عامل فرازبانی مذهب در نام گذاری میترا نشان داد که در ایران معاصر و بین مسلمانان هند، میترا نام دخترانه است؛ اما برای هندوها نام مشترک بین دختر و پسر است.

نویسندگان

روشنک آذری

استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان،تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آریان پور کاشانی ، منوچهر. (۱۳۸۴). فرهنگ ریشه های هندواروپایی ...
  • بارتلمه ، کریستین. (۱۳۸۴). تاریخچه واج های ایرانی ، ترجمه ...
  • بهار ، مهرداد . (۱۳۷۵). ادیان آسیایی، تهران: نشر چشمه ...
  • پناهی، ثریا. (۱۳۸۷). بررسی معنای برخی واژه های مشترک در ...
  • جمشیدی ها، غلامرضا؛ فولادیان، مجید. (۱۳۹۰). بررسی تحولات فرهنگ عمومی ...
  • حسن دوست ، محمد. (۱۳۸۳). فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی ...
  • حسن دوست، محمد. (۱۳۹۳). فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی ، ...
  • دانش، یونس؛ قربانی، علی اکبر. (۱۳۹۶). بررسی عوامل اجتماعی فرهنگی ...
  • دهخدا ، علی اکبر . (۱۳۷۷). لغت نامه دهخدا ، ...
  • زندی، بهمن؛ احمدی، بهزاد. (۱۳۹۵). نام شناسی اجتماعی-شناختی؛ حوزه نوین ...
  • شاهین ، داریوش . (۱۳۵۰). فرهنگ نام های برگزیده ، ...
  • فلاح، مرتضی. (۱۳۸۸). جایگاه فرهنگ و زبان فارسی در شبه ...
  • کالوه ، لویی-ژان . (۱۳۷۹). درآمدی بر زبان شناسی اجتماعی ...
  • کومن ، فرانتس . (۱۳۸۰). آیین پر رمز و راز ...
  • لطیفی خواه، پریا. (۱۳۹۳). فرهنگ کامل نام های ایرانی از ...
  • محمدلوی عباسی ، محمد. (۱۳۴۵). فرهنگ نام های ایرانی . ...
  • مزداپور، کتایون؛ زرشناس، زهره؛ گشتاسب، فرزانه؛ سلیمی، مینا؛ قلیزاده قلعه، ...
  • معیری ، هایده . (۱۳۸۱). مغان در تاریخ باستان ، ...
  • معین ، محمد . (۱۳۷۱). فرهنگ فارسی ، ج ۴ ...
  • مکنزی، دیویدنیل. (۱۳۷۹). فرهنگ کوچک زبان پهلوی، ترجمه مهشید میرفخرایی، ...
  • ملایی، احمد؛ محمودی، محمدعلی؛ زهرازاده، محمدعلی. (۱۳۹۶). گفتمان پسااستعماری مشترک ...
  • داستان آرش، بازمانده اسطوره «ایزد روشنایی کماندار» در اقوام هندواروپایی باستان [مقاله ژورنالی]
  • هینلز ، جان . (۱۳۸۸). شناخت اساطیر ایران ، ترجمه ...
  • Alamdar Moghaddam S.H. (۲۰۰۹). Comparative Study of Vedas and Ancient ...
  • Barden, A.E. (۲۰۰۹). Baby Names Made Easy: The Complete Reverse-Dictionary ...
  • Bartholomae, C.h. (۱۹۶۱). Altiranisches Wörterbuch. Berlin: Walter De Gruyter & ...
  • Bhattacharyya, T. (۲۰۲۰). THE AVESTA, ṚGVEDA AND BRAHMĀ CULT, Annals ...
  • Brendler, S. (۲۰۱۲). Identity of Name(s) as a Crucial Problem ...
  • Cox, J. (۲۰۰۴). The perfect name: A step-by-step guide to ...
  • Dogra, R.C. (۱۹۷۶). Notes on Hindi names, International Library Review, ...
  • Helleland, B., Ore C.-E., Wikstrøm S. (۲۰۱۲). Names and Identities, ...
  • Ivankovic, M. (۲۰۱۷). The Vedic God Mitra the Mitrani and ...
  • JAIN, M.R. (۱۹۷۲). Hindi Names, Libri ۲۲, ۳, ۲۰۰-۲۲۶, doi: ...
  • Kent, R. (۱۹۵۳). Old Persian Grammar, Connecticut: American Oriental Society ...
  • Koul, O.N. (۱۹۹۵). Personal names in Kashmiri, Sociolinguistics: South Asian perspectives, ...
  • Kumar, K. (۱۹۹۰). Quest for Self-Identity: Cultural Consciousness and Education ...
  • Lansky, B. (۲۰۰۶). ۱۰۰,۰۰۰+ Baby Names: The Most Complete Baby ...
  • Lincoln, B. (۱۹۷۷). Mitra, Mithra, Mithras: Problems of a Multiform ...
  • MacDonell, A. A. (۲۰۰۴). History of Vedic Mythology, Delhi: Motilal ...
  • Mehrorta, R. (۱۹۸۲). Impact of religion on Hindi personal names, ...
  • Mehrorta, R.R. (۱۹۸۵). Hindi Personal Names and Nicknames, Sociolinguistics in ...
  • Mehrotra, R.R. (۱۹۷۹). Name Change in Hindi: Some Sociocultural Dimensions, ...
  • Mobbs, M.C. (۲۰۱۰). Two languages or one? The Significance of ...
  • Nyberg, H. (۱۹۷۴). A Manual of Pahlavi, Wiesbaden: Otto Harrassowitz ...
  • Rengaranjan, T. (۲۰۰۶). Dictionary of Indian Epics, Delhi: Eastern Book ...
  • Seeman, M.V. (۱۹۸۳). The unconscious meaning of personal names, Names ...
  • Sharp, N. (۱۹۷۱). Les Inscriptions Cunéiforms En Ancien Persan Des ...
  • Shmith, H.P. (۲۰۰۶). Mithra in old Indian and Mithra in ...
  • Sick, D. (۲۰۰۴). Mit(h)ra(s) and the Myths of the Sun, ...
  • Williams, M. (۱۹۷۴). Sanskrit-English Dictionary, ۶th edition, London: Oxford University ...
  • Windt-Val, B. (۲۰۱۲). Personal Names and Identity in Literary Contexts, ...
  • https://hamariweb.com/names/hindu/hindi/boy/mitra-meaning_۲۹۸۶۰, Retrieved July ۲۶ ۲۰۲۰ ...
  • https://www.babynamemeaningz.com/Mitra-meaning-۲۱۴۰۰, Retrieved July ۱۲ ۲۰۲۰ ...
  • https://www.behindthename.com/name/mitra-۱. Retrieved June ۰۵ ۲۰۲۰ ...
  • https://www.collinsdictionary.com/dictionary/hindi-english/%E۰%A۴%AE%E۰%A۴%BF%E۰%A۴%A۴%E۰%A۵%۸D%E۰%A۴%B۰, Retrieved June ۰۵ ۲۰۲۰ ...
  • https://www.moonastro.com/babyname/baby%۲۰name%۲۰mithra%۲۰meaning.aspx, Retrieved July ۲۶ ۲۰۲۰ ...
  • https://www.urdupoint.com/names/search/mitra.html, Retrived October ۱۰ ۲۰۲۰ ...
  • نمایش کامل مراجع