کارکرد اجتماعی حرفه قصص در سده های نخستین اسلامی: کوششی برای تحلیل زبانشناسانه تاریخ یک انگاره

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 40

فایل این مقاله در 33 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SMOJ-20-56_006

تاریخ نمایه سازی: 8 بهمن 1402

چکیده مقاله:

در کتب رجال و تراجم سده های متقدم و میانه هجری، در کنار یادکرد از اصناف مختلف علما همچون فقها، محدثان و متکلمان، از گروهی به نام «قصاص/ قصاصین» سخن به میان آمده است. این گروه نفوذ گسترده ای در میان عموم مردم داشتند و بر دانشهای مختلفی چون حدیث، و تفسیر، و هم بر اندیشه های اخلاقی عموم و جریان وعظ اثرگذار بودند. انتقادهای شدید از قصاص و گاه مخالفت کلی با وجود آنان، باعث شد این گروه و به تبع آن، این مفهوم به زودی فراموش گردد؛ چنان که برخی از مولفان و ناسخان متاخرتر، این عنوان را با تصحیف نقل کرده، یا در فهم معنای آن به خطا رفته اند. نخستین گام برای شناخت این گروه، واکاوی چرایی ناموری آنان به قصاص است. بنابراین، در این مطالعه با کاربست روش ریشه شناسی تاریخی (تبارشناسی) و گونه شناسی واژگان، کارکرد اجتماعی این گروه مطالعه، و پیشنهاد جدیدی در باره کیفیت ساخت واژه قصاص ارائه گردیده است. افزون بر این، با مرور گزارشهای تاریخی در باره قصاص، تحول معنایی این واژه در دوره های مختلف بازشناسی شده است.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • علاوه بر قرآن کریم؛۱ ابن ابی شیبه، عبدالله بن محمد، ...
  • ۲ ابن بابویه، محمد بن علی، الاعتقادات، به کوشش عصام ...
  • ۳ ابن جوزی، عبدالرحمان بن علی، القصاص و المذکرون، به ...
  • ۴ ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، رفع الاصر، قاهره، ...
  • ۵ المطالب العالیه، به کوشش سعد ناصر شتری، ریاض، دار ...
  • ۶ ابن حزم، علی بن احمد، الناسخ و المنسوخ، به ...
  • ۷ ابن درید، محمد بن حسن، جمهره اللغه، بیروت، دار ...
  • ۸ ابن سعد، محمد، الطبقات، بیروت، دار صادر ...
  • ۹ ابن شبه نمیری، عمر، تاریخ المدینه، قم، دارالفکر، ۱۴۱۰ق ...
  • ۱۰ ابن عاشور، محمد بن طاهر، التحریر و التنویر، تونس، ...
  • ۱۱ ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینه دمشق، به ...
  • ۱۲ ابن فارس، احمد، مقاییس اللغه، به کوشش عبدالسلام محمد ...
  • ۱۳ ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم، غریب القرآن، بیروت، دار ...
  • ۱۴ ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار ...
  • ۱۵ ابن اثیر، مبارک بن محمد، النهایه، به کوشش طاهر احمد ...
  • ۱۶ ابو ریه، محمود، شیخ المضیره ابوهریره، بیروت، اعلمی ...
  • ۱۷ ابو عبیده معمر بن مثنی،مجاز القرآن، به کوشش محمد فواد ...
  • ۱۸ ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان، به کوشش ...
  • ۱۹ ابوطالب مکی، محمد بن علی، قوت القلوب، به کوشش ...
  • ۲۰ ابونعیم اصفهانی، احمد بن عبدالله، حلیه الاولیاء، بیروت، دار ...
  • ۲۱ ابوهلال عسکری، احمد بن عبدالله، الفروق اللغویه، بیروت، دار ...
  • ۲۲ ازهری، محمد بن احمد، تهذیب اللغه، به کوشش محمد ...
  • ۲۳ پاکتچی، احمد، «الزامات زبان شناختی مطالعات میان رشته ای»، ...
  • ۲۴ «حدیث»، دائره المعارف بزرگ اسلامی، به کوشش کاظم موسوی ...
  • ۲۵ روش تحقیق با تکیه بر حوزه علوم قرآن و ...
  • ۲۶ تدمری، عمر عبدالسلام، تعلیقه بر تاریخ الاسلام ذهبی، بیروت، ...
  • ۲۷ ثعلبی، احمد بن محمد، الکشف و البیان، به کوشش ...
  • ۲۸ جاحظ، عمرو بن بحر، البیان و التبیین، قاهره، المکتبه ...
  • ۲۹ جعفریان، رسول، قصه خوانان در تاریخ اسلام و ایران، ...
  • ۳۰ جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بیروت، ...
  • ۳۱ جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، به کوشش احمد عبدالغفور ...
  • ۳۲ حربی، ابراهیم بن اسحاق، غریب الحدیث، به کوشش سلیمان ...
  • ۳۳ حمودی، عبدالستار جبر غایب، القصاص و اثرهم الثقافی فی ...
  • ۳۴ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، به کوشش ...
  • ۳۵ خلیل بن احمد فراهیدی، العین، بیروت، دار و مکتبه ...
  • ۳۶ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ...
  • ۳۷ زمخشری، محمود بن عمر، الفائق، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۷ق ...
  • ۳۸ زید بن علی، المسند، بیروت، دار مکتبه الحیاه ...
  • ۳۹ سبکی، عبدالوهاب بن علی، معید النعم و مبید النقم، ...
  • ۴۰ سلمان نژاد، مرتضی، معناشناسی تدبر در قرآن با سه ...
  • ۴۱ سیوطی، عبدالرحمان بن ابی بکر، الجامع الصغیر، بیروت، دارالفکر، ...
  • ۴۲ صاحب بن عباد، اسماعیل، المحیط فی اللغه، بیروت، عالم ...
  • ۴۳ صادقی تهرانی، محمد، الفرقان، قم، انتشارات فرهنگ اسلامی، ۱۳۶۵ش ...
  • ۴۴ صفوی، کوروش، درآمدی بر معناشناسی، تهران، سوره مهر، ۱۳۸۷ش ...
  • ۴۵ صنعانی، عبدالرزاق بن همام، المصنف، به کوشش حبیب الرحمن ...
  • ۴۶ طبری، محمد بن جریر، جامع البیان عن تاویل آی ...
  • ۴۷ طریحی، فخر الدین بن محمد علی، مجمع البحرین، به ...
  • ۴۸ عیاشی، محمد بن مسعود، التفسیر، تهران، اسلامیه، ۱۳۸۰ق ...
  • ۴۹ غزالی، محمد بن محمد، احیاء علوم الدین، بیروت، دار ...
  • ۵۰ فاکهی، محمد بن اسحاق، اخبار مکه، به کوشش عبدالملک ...
  • ۵۱ فخر رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، قاهره، المطبعه ...
  • ۵۲ قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، به کوشش ...
  • ۵۳ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، به کوشش علی اکبر ...
  • ۵۴ کمال الدین، حازم علی، معجم مفردات المشترک السامی فی ...
  • ۵۵ متز، آدام، تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری، ترجمه ...
  • ۵۶ مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، به کوش یوسف ...
  • ۵۷ مزی، یوسف بن عبدالرحمان، تهذیب الکمال، به کوشش بشار ...
  • ۵۸ مشکور، محمد جواد، فرهنگ تطبیقی عربی با زبان های ...
  • ۵۹ مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، بنگاه ...
  • ۶۰ مقاتل بن سلیمان، التفسیر، به کوشش احمد فرید، بیروت، ...
  • ۶۱ مقریزی، احمد بن علی، المواعظ والاعتبار، بیروت، دارالکتب العلمیه، ...
  • ۶۲ مهروش، فرهنگ، «آیینهای ذکر در روایات اسلامی و جایگاه ...
  • ۶۳ نیشابوری، حسن بن محمد، غرائب القرآن، بیروت، دار الکتب ...
  • ۶۴ واحدی نیشابوری، علی بن احمد، اسباب النزول، بیروت، دار ...
  • ۶۵ ولفنسون، اسرائیل، تاریخ اللغات السامیه، قاهره، مطبعه الاعتماد، ۱۹۲۹م ...
  • ۶۶ یعقوبی، احمد بن اسحاق، التاریخ، بیروت، دارصادر ...
  • ۶۷ Costaz, Louis, Dictionnaire syriaque - français, Beirut, Dar el ...
  • ۶۸ Dillmann, Augusti, Lexicon Linguae Aethiopicae, Lipsiae, T.O. Weigel, ۱۸۶۵ ...
  • ۶۹ Dolgopolsky, Aharon, Nostratic Dictionary, Cambridge, McDonalds Institute for Archaeological ...
  • ۷۰ Drower, E.S. & Macuch, A Mandaic dictionary, Oxford, Clarendon ...
  • ۷۱ Gesenius, W., A Hebrew and English Lexicon of the ...
  • ۷۲ Goldziher, Ignaz, Muslim Studies, tr. Barber C.R & Stern ...
  • ۷۳ Jastrow, M., A Dictionary of the Targumim, the Talmud ...
  • ۷۴ Juynboll, G.H.A, Muslim Tradition: Studies in Chronology, Provenance and ...
  • ۷۵ Leslau, Wolf, Comparative dictionary of Ge'ez (Classical Ethiopic), Wiesbaden, ...
  • ۷۶ Orel, Vladimir E. & Stolbova, Olga V, Hamito - ...
  • ۷۷ Payne Smith, J., A Compendious Syriac Dictionary, Oxford, Clarendon ...
  • ۷۸ Pellat, Charles, «al-Ḳāṣṣ”, The Encyclopaedia of Islam, ۲nd ed., ...
  • ۷۹ Trask, R.L, A Dictionary of Grammatical Terms in Linguistics, ...
  • نمایش کامل مراجع