روند رویارویی گفتمان علوی و اموی: واکاوی کنشهای زبانی پس از واقعه عاشورا

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 26

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SMOJ-20-56_005

تاریخ نمایه سازی: 8 بهمن 1402

چکیده مقاله:

توجه به کنشهای زبانی رایج در هر دوره تاریخی، می تواند آگاهیهای نوینی را از آن عصر بازنماید. از همین رو، بهره گیری از دانش زبان شناسی، خاصه زبان شناسی کاربردی، در مطالعات تاریخی اسلام راهگشای بسیاری از مسائل مطرح در این حوزه می تواند باشد. بر این پایه، و به سان نمونه ای از تعامل بینارشته ای، در مطالعه پیش رو با محوریت کاربست نگاه گفتمانی خواهیم کوشید روند رویارویی دو گفتمان علوی و اموی را بازشناسیم. بنا ست نشان دهیم که با واکاوی متن خطبه های ایراد شده توسط دو گروه اجتماعی با ایدئولوژی رقیب، می توان ظرفیت مباحث نظری گفتمان در زبان شناسی را برای شناخت نقاط مبهم تاریخ وقایع پس از عاشورا نیز به کار گرفت. می خواهیم با کاربست روشی نوین که می توانش «گفتمان کاوی تاریخی» نامید، کنش گفتاری گفتمانهای علوی و اموی را در مقام رویارویی با همدیگر بازشناسیم. این روش از یک سو بر شیوه توصیفی نورمن فرکلاف مبتنی است، و از دیگر سو، نظریه آوای متعارض باختین را همچون ابزاری مفهومی به کار می بندد. چنان که خواهیم دید، جریان علوی در تمامی موقعیتها اقدام به تولید و تثبیت گفتمانهای یگانه نموده، و دارای نوعی سازمان یافتگی گفتمانی است؛ ولی گفتمان اموی فاقد این یکپارچگی گفتمانی است و پس از رویارویی با کنشهای گفتاری جریان علوی، آشکارا رفتار گفتمانی خویش را تغییر می دهد.

کلیدواژه ها:

عصر تابعین ، تحلیل انتقادی گفتمان ، فرکلاف ، باختین ، جایگاه کاریزماتیک محمد بن عبدالله (ص) ، خطابه های اهل بیت (ع)

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • علاوه بر قرآن کریم؛۱ ابن اعثم، محمد بن علی، الفتوح، ...
  • ۲ ابن سعد، محمد، الطبقات، بخش مربوط به زندگی امام ...
  • ۳ ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی ...
  • ۴ ابن طاووس، علی بن موسی، اللهوف، قم، انوار الهدی، ...
  • ۵ ابن طیفور، احمد بن ابی طاهر، بلاغات النسا، قم، ...
  • ۶ ابن نما حلی، محمد بن جعفر، مثیر الاحزان، نجف، ...
  • ۷ ابومخنف، لوط بن یحیی، اللهوف، الف) همراه با تعلیقات ...
  • ۸ ازرقی، محمد بن عبدالله، اخبار مکه، به کوشش رشدی ...
  • ۹ اسفراینی، ابراهیم بن محمد، نور العین فی مشهد الحسین ...
  • ۱۰ بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، به کوشش سهیل ...
  • ۱۱ بیرونی، محمد، الآثار الباقیه، به کوشش ادوارد زاخاو، لایپزیک، ...
  • ۱۲ تودوروف، تزوتان، منطق گفتگویی میخاییل باختین، ترجمه داریوش کریمی، ...
  • ۱۳ ثقفی، ابراهیم بن محمد، الغارات، به کوشش جلال الدین ...
  • ۱۴ جاحظ، عمرو بن بحر، الرسائل، بیروت، دار و مکتبه ...
  • ۱۵ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، به کوشش ...
  • ۱۶ خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین (ع)، به کوشش ...
  • ۱۷ شیخ طوسی، محمد بن حسن، الامالی، قم، دار الثقافه، ...
  • ۱۸ طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، به کوشش محمد باقر ...
  • ۱۹ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، بیروت، ...
  • ۲۰ ذیل المذیل، منتخب آن همراه تاریخ طبری (رک‍: همین ...
  • ۲۱ فاضلی، محمد، «گفتمان و تحلیل گفتمان انتقادی»، پژوهشنامه علوم ...
  • ۲۲ فرکلاف، نورمن، تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمه فاطمه شایسته پیران ...
  • ۲۳ ابن شاذان، فضل، الایضاح، به کوشش جلال الدین حسینی، ...
  • ۲۴ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، به کوشش علی اکبر ...
  • ۲۵ مفید، محمد بن محمد، الارشاد، بیروت، دار المفید، ۱۴۱۴ق/ ...
  • ۲۶ مهروش، فرهنگ، «مفهوم زیارت و جایگاه آن در فرهنگ ...
  • ۲۷ نهج البلاغه، به کوشش محمد عبده، افست قم، دار ...
  • ۲۸ ون دایک، تئون آدریانوس، مطالعاتی در تحلیل گفتمان، ترجمه ...
  • ۲۹ یورگنسن، ماریانه و فیلیپس، لوئیز، نظریه و روش در ...
  • ۳۰ D'Cruz, Carolyn, Identity Politics in Deconstruction, Calculating with the ...
  • Fairclough, N., “Critical and descriptive goals in discourse analysis,” Journal ...
  • نمایش کامل مراجع