پدافند غیرعامل و سرمایه انسانی (با تاکید بر دانشگاه و دانشجو)

در گذشته عمده توجه به موضوع پدافند(دفاع) معطوف به جنگ و آن هم از نوع کلاسیک، یعنی رویارویی دو لشکر در آوردگاه جنگ با یکدیگر بود. در این نگرش، توجه اصلی جلوگیری از وارد آمدن خسارت و تلفات بود. دفاع در سایر عرصه ها چندان جدی گرفته نمیشد زیرا زیر ساختهای ارتباطی و فن آوری به گونهای بود که همه چیز در میدان جنگ رویاروی رقم میخورد و حداکثر برخی شایعات در قالب جنگ روانی به شکلی محدود تاثیر گذار بود. از اینرو پدافند، معطوف به جبه ه جنگ بود. البته این به معنای نبود پدافند غیرعامل در گذشته نیست، بلکه فراگیری و گستردگی آن مد نظر است.اما با توجه به گسترش تسلیحات نظامی و فراتر رفتن میدان جنگ حتی تا عمق خا ک و شهرهای نیروهای درگیر جنگ، مسئله پدافند غیرعامل مورد توجه بیشتر قرار گرفته است. در این نگرش پدافند غیرعامل معطوف به شرایطی است که در جنگهای جدید پدید آمده است. یعنی دفاع از زیر ساختها ی مهم اقتصادی و نظامی در برابر تهاجمات ناگهانی.البته پدافند غیرعامل ساحتهای جدیدی را نیز در برگرفته است. یکی از این ساحتها حفاظت از نیروی انسانی در برابر تهاجماتی است که صورت میگیرد. در این نگرش انسان در مرکزیت تحلیلهای اجتماعی قرار میگیرد و کارآمدی و رشد انسان مورد توجه است زیرا بدون نیروی انسانی کارآمد سایر اجزا نیز بلا استفاده خواهد ماند . از اینرو توجه به نیروی انسانی و تلاش برای روزآمد کردن و فعال نگه داشتن آنها بخش مهمی از وظایف برنامه ریزان است.یکی از بخش های جامعه که نقشی مهم در سرمایه انسانی کشور به شمار میآید دانشجو و دانشگاه است. از اینرو ضروری است تا در کنار همه سرمایه های انسانی کشور به این بخش توجهی ویژه شود تا در فرآیند رشد و توسعه جامعه نقشی مهم تر و اثرگذار تر ایفا نمایند . بدین منظور دو عامل حفظ کرامت ذاتی انسان و در نظر گرفت آرمانگرایی و خردگرایی این نهاد ضرورتی انکارناپذیر است. پدافند غیرعامل در این حوزه باید به گونهای طرحی شود که با این ارزشهای ذاتی در تعارض قرار نگیرد چرا که نتایجی بر عکس به بار خواهد اورد.در این نوشتار تلاش میشود تا ضرورت توجه به حفظ سرمایه انسانی مورد توجه قرار گیرد و در فرآیند بحث ضرورت این مسئله در دانشگاه و عنصر دانشجو تبیین شود.