تصمیم معاف سازی تریپس در مورد واکسنهای کووید ۱۹؛ مزایا، معایب و آینده پیش رو

یکی از چالشهای اساسی در مورد سیاستهای مربوط به سلامت برای کشورهای درحالتوسعه دسترسی به تولیدات دارویی است و سازمان جهانی تجارت با موافقت نامه تریپس و پسازآن با اعلامیه دوحه از طریق مجوز اجباری در جهت ارائه سازوکاری برای حل این معضل گام برداشت؛ اما پس از شیوع کووید ۱۹ و ابداع واکسن این بیماری، بسیاری از کشورها با کمبود واکسن روبرو شدند که بخشی از این کمبود به واسطه قواعد مربوط به حقوق مالکیت معنوی بود و نشان داد که حداقل استانداردهای تعریفشده در موافقت نامه تریپس برای حمایت از حقوق مالکیت معنوی مانعی بزرگ برای دسترسی به سلامت عمومی است. برای حل این مشکل برخی دولتها بر صدور مجوزهای اجباری و صرفنظر از تعهدات مربوط به مالکیت معنوی مرتبط با واکسنها و داروهای مربوط به کویید ۱۹ پافشاری میکردند که با مخالفت کشورهای توسعهیافته روبرو شد. درنهایت تصمیم اجلاس وزیران سازمان جهانی تجارت با عنوان »تصمیم معاف سازی تریپس در مورد کووید «۱۹ در ۱۷ ژوئن ۲۰۲۲، پنج سال معافیت را در مورد صدور مجوز اجباری برای واکسنهای کووید ۱۹ در نظر گرفت.