شرکت نفت ایران و مسئولیت مدنی در قبال محیط زیست و مردم منطقه میانکوه اردل

حمل از طریق خطوط لوله یکی از شیوه های نوظهور در حمل مواد و کالا می باشد که به واسطه مزایا و قابلیت های ویژه و منحصربه فرد خود در جابجایی موادی همچو نفت، گاز و دیگر میعانات، روزبه روز در کانون توجه برنامه ریزان و توسعه بخش حمل و نقل در کشورها قرار می گیرد؛ اما این شیوه ممکن است موجب بروز خساراتی گردد که مسئولیت مدنی را در پی خواهد داشت. امتیاز عملیات بالادستی نفت؛ در حقوق ایران، همانند بسیاری از کشورهای نفت خیز، در انحصار دولت است. شرکت های نفتی بسیاری به شکل ملی و یا دولتی عملیات پائین دستی را عهده دار هستند. ایجاد خط لوله انتقال نفت به اصفهان که از منطقه میانکوه می گذرد در زمره این عملیات است، این خط لوله در اثر مرور زمان، فرسودگی لوله ها، رانش زمین و عوامل دیگر، دچار آسیب و موجب آلودگی نفتی و ایجاد خسارت به محیط زیست و مردم میانکوه شده است. هدف این پژوهش، بررسی مسئولیت مدنی شرکت نفت ایران در قبال این واقعه است. روش پژوهش، توصیفی تحلیلی است؛ در این پژوهش، خسارت های نفتی واردشده بر منطقه میانکوه و مسئولیت مدنی شرکت نفت از منظر حقوقی مورد واکاوی قرارگرفت. نتایج نشان داد: براساس قوانین موجود ازجمله: قانون مدنی، قانون مسئولیت مدنی، قانون اساسی، هوای پاک، منشور حقوق شهروندی، قانون حفاظت و به سازی محیط زیست، ضرورت دارد که حق حیات شهروندان و ساکنان منطقه میانکوه اردل که در زمره بالاترین و ارزشمندترین حقوق بشری است تضمین و رعایت شود. همچنین بر مبنای قاعده حقوقی که «هیچ ضرری نباید جبران نشده باقی بماند» و نیز بر اساس قاعده کلی فقهی «لاضرار» و قانون مسئولیت مدنی بلاخص ماده ۱۱ این قانون و از نظر عرفی و ارجعیت قانونی نظریه «تضمین حقوق» و نصوص ایجاد برابری و عدالت؛ می بایست ضرر و زیان وارد شده به مردم و منطقه و نیز خسارات محیط زیست آن جبران شود.