تاریخچه سنگ لاجورد و نقش علم شیمی در کشف حقایق آن

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 124

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JIHS-18-1_010

تاریخ نمایه سازی: 10 بهمن 1402

چکیده مقاله:

سنگ لاجورد (Lapis lazuli) نام سنگی است که در فلات ایران استخراج می شود. خاستگاه اصلی سنگ لاجورد، معادن سرسنگ در سرزمین بدخشان در شمالی ترین بخش افغانستان است. این سنگ به رنگ آبی تیره همراه با لکه های طلایی پیریت است و از سنگ های نیمه قیمتی و شناخته شده در عهد ایران باستان و یکی از کالاهای تجاری ایرانیان بود. دانشمندان ایرانی از جمله ابوریحان بیرونی، ابن سینا، خواجه نصیرالدین طوسی، جوهری نیشابوری و غیره در مورد خصوصیات این سنگ و خواص درمانی آن مطالب بسیاری آورده اند. هنرمندان ایرانی در سده های میانی و اروپایی دوره رنسانس از این سنگ به عنوان رنگدانه لاجوردی (آبی نیلی) در نقاشی های خود استفاده می کردند. امروزه از آن برای ساخت جواهرات نیمه قیمتی، وسایل تزیینی، نقاشی، آثار هنری و انرژی درمانی استفاده می شود. این سنگ را می توان با استفاده از روش های شناسایی مدرن در علم شیمی بررسی کرد. شیمی دانان با استفاده از روش های FTIR ، XRD، SEM، EDS، SR، PIXE و ترکیب آنها با یکدیگر، می توانند ساختار، مبدا، سن، ریخت شناسی، ناخالصی، اجزای تشکیل دهنده و تاریخ این سنگ را تعیین کنند.

نویسندگان

آندیا نعمتی

گروه علوم پایه، پژوهشکده دانشنامه نگاری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آملی، شمس الدین محمد. (۱۳۸۱ش). نفایس الفنون فی عرایس العیون. ...
  • ابن سینا. (۱۳۸۹ش)، قانون. ترجمه عبدالرحمن شرفکندی (هه ژار). تهران: ...
  • بیرونی، ابوریحان. (۱۳۰۰ق). الجماهر فی معرفه الجواهر. حیدرآباد دکن: دائرهالمعارف ...
  • باقرزاده کثیری، مسعود. (۱۳۹۲ش). «نشر اشعه ایکس القایی پروتون (PIXE)، ...
  • تیفاشی، احمد بن یوسف. (۱۴۰۰ق). ازهار الافکار فی جواهر الاحجار. ...
  • جرجانی، حسن بن اسماعیل. (۱۳۹۱ش). ذخیره خوارزمشاهی. قم: انتشارات موسسه ...
  • جوهری نیشابوری، محمد بن ابی البرکات. (۱۳۸۳ش). جواهرنامه نظامی. به ...
  • زاوش، محمد. (۱۳۴۸ش). کانی شناسی در ایران قدیم. تهران: انتشارات ...
  • زهری، ابی عبدالله محمدبن ابی البکر. (۱۳۸۲ش). الجغرافیه. ترجمه حسین ...
  • شیرزاده، غلام؛ کاکا، غفور؛ محمدی، منیره. (۱۳۹۱ش). «تجارت سنگ لاجورد ...
  • طوسی، محمد بن محمد بن حسن (خواجه نصیرالدین طوسی). (۱۳۴۸ش). ...
  • طهماسبی زاوه، حامد؛ سلحشور دورکی، علی اصغر. (۱۳۹۶ش). «سنگ لاجورد ...
  • عقیلی علوی شیرازی، محمد حسین. (۱۳۸۰ش). مخزن الادویه: دایرهالمعارف خوردنی ...
  • قزوینی، محمد بن زکریا. (۱۳۷۳ش). آثارالبلاد و اخبار العباد. ترجمه ...
  • مجیدزاده، یوسف. (بهار و تابستان ۱۳۶۶ش). «سنگ لاجورد و جاده ...
  • کاشانی، عبدالله بن علی. (۱۳۸۶ش). عرایس الجواهر و نفایس الاطایب. ...
  • مک نیر بختیار، لیلی. (۲۰۱۱م)، لاپیس لازولی، جواهر آبی افغانستان ...
  • موذن زاده کلور، عبدالله. (۱۳۸۸ش). «مواد کاشی گری در عرایس ...
  • ولی پور، حمیدرضا. (بهار و تابستان ۱۳۸۴ش). «سنگ لاجورد کالای ...
  • یاقوت حموی. (۱۳۸۰ش). معجم البلدان. ترجمه علی نقی منزوی. تهران: ...
  • Bunker BC. (۱۹۹۴). “Molecular mechanisms for corrosion of silica and ...
  • Derakhshani J. (۱۹۹۵). Geschicthe und Kultur des Alten Ostiran, Bd ...
  • Favaro M., Guastoni, A., Marini, F., Bianchin, S., Gambiras, A. ...
  • Frison G., Brun G. (۲۰۱۶). “Lapis lazuli, lazurite, ultramarine blue, ...
  • Schumann W.(۲۰۰۱). Gemstones of the World. Sterling Publishing Co., Inc ...
  • Herrmann G, (۱۹۶۸). “Lapis lazuli, The early phases of its ...
  • Herve Nicolas Lazzarelli. (۲۰۱۰). Blue Chart Gem Identification ...
  • Lo Giudice A., Re A., Calusi S, Giuntini L, Massi ...
  • Plester, J. (۱۹۹۳). “Ultramarine blue, natural and artificial.” Roy A ...
  • Potts D T. (۱۹۹۴). Mesopotamia and east: An archeological and ...
  • Re A, Lo Giudice A, Angelici D, Calusi S, Giuntini ...
  • Salvado N, Buti S, Aranda M.A.G, Pradell T. (۲۰۱۴). “New ...
  • Schmidt CM, Walton MS, Trentelman K. (۲۰۰۹). “Characterization of lapis ...
  • نمایش کامل مراجع