حفاظت تفویضی از شهرهای اسلامی در عجایب نگاری های مسلمانان در سده های میانه: کارکرد و صورت طلسم های شهری

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 79

فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JIHS-17-2_004

تاریخ نمایه سازی: 10 بهمن 1402

چکیده مقاله:

بنا بر منابع دوره اسلامی، شهرنشینان بخشی از وظیفه حفاظت از خود و شهرشان را به دیگران تفویض می کنند و مراد از حفاظت تفویضی این است که عاملی به جز شخص یا شهر تحت حفظ، حافظ جان و مال مردم شود. در میان انواع راه های حفاظت تفویضی، از مقوله های کمتر کاویده شده استفاده از طلسم هایی است که در پندار مردم سده های میانه، کارکردهای متنوعی به آنها منسوب بوده است: حفظ شهر از گزند حیوانات و آفات؛ حفظ شهر از بلایای طبیعی و عوامل جوی؛ حفظ معادن و منابع شهر از دستبرد اغیار؛ مدیریت انسانی در قالب افزایش همدلی بین مردم و جلوگیری از بعضی جرم ها؛ و حفظ ابنیه عمومی. این دسته از طلسم ها را که گستره ای در مقیاس یک شهر داشته اند، می توان «طلسم شهری» نام نهاد که در صورت های بسیار متعددی، اگرچه معمولا با استفاده از سنگ، ساخته می شدند: مجسمه و تندیس های دوبعدی (تراشیده شده روی زمین یا دیوار) و سه بعدی؛ مناره؛ و خانه.

نویسندگان

محمدمهدی طاهری

دانشکده معماری، دانشگاه مونش، ملبورن، استرالیا.

دنیا معصومی

دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • الاستبصار فی عجایب الامصار. (۱۹۸۶م). به تصحیح سعد زغلول عبدالحمید. ...
  • ابن حائک، حسن بن احمد. (۱۴۲۵ق). الاکلیل من اخبار الیمن ...
  • ابن خلدون. (۱۳۷۵ش). تاریخ ابن خلدون. ترجمه مقدمه. ترجمه محمد ...
  • (۱۴۰۸ق). تاریخ ابن خلدون. به تصحیح سهیل زکار. بیروت: دارالفکر ...
  • ابن طباطبا علوی اصفهانی. (۱۳۷۷ش). منتقله الطالبیه. به تصحیح محمدمهدی ...
  • ابن عدیم، عمر بن احمد. (بی تا). بغیه الطلب فی ...
  • ابن عساکر، علی بن حسن. (۱۴۱۵ق). تاریخ مدینه دمشق. به ...
  • ابن فقیه، احمد بن محمد. (۱۳۷۹ش). مختصر البلدان. به ترجمه ...
  • (۱۴۱۶ق). البلدان. به تصحیح یوسف الهادی. بیروت: عالم الکتاب ...
  • ارشادی، فرزانه. (۱۳۷۹ش). طلسم و ادعیه در ایران. پایان نامه ...
  • اشکواری، محمدجعفر و همکاران. (بهار و تابستان ۱۳۹۸ش). «جهان شناسی ...
  • بکری، عبدالله بن عبدالعزیز. (۱۹۹۲م). المسالک و الممالک. به تصحیح ...
  • بیهقی، ابوالفضل محمد بن حسن. (۱۳۵۰ش). تاریخ بیهقی. به تصحیح ...
  • جکسون، آبراهان. (۱۳۶۹ش). سفرنامه جکسون: ایران در گذشته و حال. ...
  • حاسب طبری، محمدبن ایوب. (۱۳۷۱ش). تحفه الغرائب. به تصحیح جلال ...
  • حدود العالم من المشرق الی المغرب. (۱۴۲۳ق). به تصحیح یوسف ...
  • حفنی، عبدالمنعم. (۱۴۲۰ق). المعجم الشامل لمصطلحات الفلسفه. قاهره: مکتبه مدبولی ...
  • خفاجی، احمد بن محمد. (۱۴۱۸ق). شفاء الغلیل فی ما فی ...
  • دنیسری، شمس الدین. (۱۳۵۰ش). نوادر التبادر لتحفه البهادر. به تصحیح ...
  • زهری، ابوعبدالله محمد بن ابی بکر. (۱۳۸۲ش). الجغرافیه. به ترجمه ...
  • سجادی، جعفر. (۱۳۷۳ش). فرهنگ معارف اسلامی. چ۳، تهران: کومش ...
  • شمس الدین آملی، محمدبن محمود. (۱۳۸۳ش). نفائس الفنون فی عرائس ...
  • طاهری، محمدمهدی. (۱۳۹۶ش). «واکاوی متون تاریخی به قصد استخراج کارکردهای ...
  • طوسی، محمد بن محمود. (۱۳۸۲ش). عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات. ...
  • فرشادی، فرزانه. (۱۳۷۹ش). طلسم و ادعیه در ایران. پایان نامه ...
  • قزوینی، زکریا بن محمد. (۱۳۷۳ش). آثار البلاد و اخبار العباد. ...
  • (۱۹۹۸م). آثار البلاد و اخبار العباد. بیروت: دار صادر. ...
  • (۲۰۰۶م). عجائب المخلوقات و غرائب الموجودات. به تصحیح محمد بن ...
  • قمی، حسن بن محمد. (۱۳۸۵ش). تاریخ قم. به تصحیح محمدرضا ...
  • کرسول، ک.ا.س. (۱۳۷۵ش). «باب». دانشنامه جهان اسلام. دسترسی آنلاین در ...
  • مجمل التواریخ و القصص. (۱۳۱۸ش). به تصحیح ملک الشعراء بهار. ...
  • مدنی، علی خان بن احمد. (۱۳۸۴ش). الطراز الاول و الکناز ...
  • مسعودی، علی بن حسین. (۱۳۷۴ش). مروج الذهب. به ترجمه ابوالقاسم ...
  • (۱۸۹۳م.). التنبیه و الاشراف. لیدن: مطبعه بریل ...
  • مقدسی، شمسالدین ابوعبدالله محمد بن احمد. (۱۳۶۱ش). احسن التقاسیم. ترجمه ...
  • موسی بن رباح سیرافی. (۲۰۰۶م). الصحیح من اخبار البحار و ...
  • ناصرخسرو قبادیانی. (۲۵۳۶ش.ش). سفرنامه حکیم ناصرخسرو قبادیانی. به تصحیح محمد ...
  • نظام الملک، ابوعلی حسن بن علی. (۱۳۴۴ش). سیاست نامه. به ...
  • هاشمی شاهرودی، محمود. (۱۴۲۶ق). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت ...
  • هروی، علی بن ابوبکر. (۱۴۲۳ق). الاشارات الی معرفه الزیارات. به ...
  • یاقوت حموی. (۱۹۹۵م). معجم البلدان. بیروت: دار صادر. ...
  • (۱۳۸۰ش). معجم البلدان، ترجمه علی نقی منزوی، تهران: پژوهشگاه سازمان ...
  • Al-Saleh, Yasmine F. (۲۰۱۴). “Licit Magic”: The Touch and Sight ...
  • Calasso, Giovanna. (۱۹۹۲). “Les Remparts Et la Loi, Les Talismans ...
  • Flood, Finbarr. (۲۰۰۶). “Image against Nature: Spolia as Apotropaia in ...
  • Gonnella, Julia. (۲۰۱۰). “Columns and Hieroglyphs: Magic Spolia in Medieval ...
  • (۲۰۰۴). Magic and Divination in Islam, ed. By Emilie Savage-Smith ...
  • نمایش کامل مراجع