درآمدی بر تشکیل داروخانه و دارو فروشی در سرزمین های اسلامی

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 87

فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JIHS-14-2_005

تاریخ نمایه سازی: 10 بهمن 1402

چکیده مقاله:

داروخانه به عنوان محلی برای فروش، ساخت و تجویز دارو در سرزمین های اسلامی به گونه های مختلف برقرار بود. مقاله حاضر با استناد به منابع و مآخذ تاریخی، سیر تاریخی داروفروشی در سرزمین های اسلامی را از لحاظ نام و عنوان، محل و شیوه های فروش، ساختار و چگونگی نظارت بر داروفروشی بررسی کرده است. «خزانه الشراب یا خزانه الادویه» در متون دوره اسلامی کهن ترین واژه ای است که برای داروخانه به کار رفته است. علاوه بر فروش سیار، بیمارستان ها، عطاری ها و قصر خلفا و سلاطین از جمله محل هایی بود که تجویز و فروش دارو در آن انجام می شد. داروخانه ها معمولا دارای تشکیلات مخصوص به خود بودند و داروساز که «مهتار» یا «شرابدار» نامیده می شد، جایگاه پایین تری نسبت به پزشک داشت. برخی از داروخانه های جهان اسلام نیز به سبب نگهداری اسناد پزشکی و نیز داشتن ظروف گران قیمت از نظر علمی و هنری اهمیت داشتند.

نویسندگان

سید جمال موسوی

گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه تهران

محمد تقوی

دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی – دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آملی، شمس الدین محمدبن محمود. (۱۳۸۱ق). نفائس الفنون فی عرائس ...
  • ابن ابی اصیبعه. (۲۰۰۱م). عیون الانباء فی طبقات الاطباء. تحقیق ...
  • ابن ابی نصر، کوهین العطار. منهاج الدکان و دستور الاعیات ...
  • ابن اثیر (۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م). الکامل فی التاریخ. بیروت: دار صادر ...
  • ابن اخوه. (۱۴۰۸ق). معالم القربه فی احکام الحسبه. به کوشش ...
  • ابن اسفندیار. (۱۳۶۶ش). تاریخ طبرستان. به کوشش عباس اقبال آشتیانی. ...
  • ابن بطوطه. (۱۴۱۷ق). رحله ابن بطوطه. به کوشش عبدالهادی تازی. ...
  • ابن بیطار، عبدالله بن احمد. (۱۴۱۲ق). الجامع لمفردات الادویه و ...
  • ابن جلجل. (۱۹۵۵م). طبقات الاطباء و الحکماء. تحقیق فواد سید. ...
  • ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی. (۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م). المنتظم فی تاریخ الامم ...
  • ابن حوقل. (۱۹۳۸م). صوره الارض،. بیروت: دار صادر ...
  • ابن خلدون. (۱۴۰۸ق/۱۹۸۸م). کتاب العبر و دیوان المبتدا و الخبر ...
  • ابن العبری. (۱۹۹۲م). تاریخ مختصر الدول. تحقیق انطون صالحانی الیسوعی. ...
  • ابن عساکر، علی بن حسن. (۱۴۱۵ق). تاریخ مدینه دمشق. به ...
  • ابن کنان دمشقی. (۱۴۲۱ق/۱۹۹۱م). حدائق الیاسمین فی ذکر قوانین الخلفاء ...
  • ابن ندیم. (۱۳۵۰ش). الفهرست، تحقیق محمدرضا تجدد. تهران ...
  • ابن مقفع. عبدالله. کلیله و دمنه. بیروت: دارالقلم. [بی تا] ...
  • اعتمادالسلطنه، محمد حسن خان. (۱۳۶۷ش). تاریخ منتظم ناصری. به کوشش ...
  • اقبال آشتیانی، عباس. (۱۳۸۴ش). تاریخ مغول. تهران: امیرکبیر ...
  • الگود، سیریل. (۱۳۸۶ش). تاریخ پزشکی ایران و سرزمین های خلافت ...
  • (۱۳۵۷ش). طب در دوره صفویه. ترجمه محسن جاویدان. تهران: دانشگاه ...
  • امیدیانی، حسین. (پاییز ۱۳۷۸ش). «ربع رشیدی، مجتمع بزرگ وقفی، علمی ...
  • بروکلمان، کارل. (۱۹۷۷م). تاریخ الادب العربی. ترجمه عبدالحلیم نجار. مصر: ...
  • بکری، محمدبن معصوم. (۱۳۸۲ش). تاریخ سند. به کوشش عمر بن ...
  • بلر، شیلا. (پاییز ۱۳۸۷ش). «معماری و جامعه در دوره ایلخانیان ...
  • تاجبخش، حسن. (۱۳۷۹ش). تاریخ بیمارستان های ایران (از آغاز تا ...
  • حاجی خلیفه. کشف الظنون عن اسامی الکتب و الفنون، بیروت: ...
  • حافظ ابرو، عبدالله. (۱۳۷۵ش). جغرافیا. به کوشش صادق سجادی. تهران: ...
  • حسین، محمدکامل (۱۳۸۷ش). الموجز فی تاریخ الطب و الصیدله عند ...
  • حسینی منشی، محمد میرک بن مسعود. (۱۳۸۵ش). ریاض الفردوسخانی. به ...
  • حکیم مومن، محمد. (۱۳۸۶ش). تحفه المومنین. تهران: موسسه نشر شهر ...
  • خورشاه بن قباد. (۱۳۷۹ش). تاریخ ایلچی. به کوشش محمدرضا نصیری ...
  • دهخدا، علی اکبر. (۱۳۴۴ش). لغت نامه. زیر نظر محمد معین. ...
  • دمشقی، جعفر بن علی. (۲۰۰۹م). الاشاره الی محاسن التجاره و ...
  • راوندی، مرتضی. (۱۳۸۲ش). تاریخ اجتماعی ایران. تهران: نگاه ...
  • رشیدالدین فضل الله. (۱۳۵۸ش). سوانح الافکار. به کوشش محمدتقی دانش ...
  • زرکلی، خیرالدین بن محمود. (۲۰۰۲م). الاعلام. بیروت: دارالعلم للملایین ...
  • سامرایی، کمال. (۱۹۸۵م). مختصر تاریخ الطب العربی. بیروت: دارالنضال ...
  • سپهر، عبدالحسین خان. (۱۳۸۶ش). مرآت الوقایع مظفری. به کوشش عبدالحسین ...
  • سراج عفیف، شمس. (۱۳۸۵ش). تاریخ فیروزشاهی. به کوشش حسین ولایت. ...
  • سزگین، فواد. (۱۳۷۹ش). تاریخ نگارش های عربی. تهران: وزارت فرهنگ ...
  • سمرقندی، کمال الدین عبدالرزاق (۱۳۸۳ش). مطلعسعدینومجمعبحرین. به کوشش عبدالحسین نوایی. ...
  • سنایی غزنوی. دیوان. به اهتمام مدرس رضوی. تهران. [بی تا] ...
  • شاردن، ژان. (۱۳۷۲ش). سفرنامه. ترجمه اقبال یغمایی. تهران: توس ...
  • صفا، ذبیح الله. (۱۳۷۸ش). تاریخ ادبیات در ایران. تهران: فردوس ...
  • صلابی، علی محمد. (۱۴۲۸ق/۲۰۰۷م). عصر الدوله الزنکیه .... قاهره: موسسه ...
  • طبری، محمد بن جریر (۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م). تاریخ الرسل و الملوک. تحقیق ...
  • ظهیری سمرقندی، محمد بن علی. (۱۳۸۱ش). سندبادنامه. به کوشش محمدباقر ...
  • عراقی. (۱۳۸۴ش). دیوان عراقی.تهران: علم ...
  • عطار نیشابوری. (۱۳۳۹ش). خسرو نامه. تهران: کتاب فروشی زوار ...
  • عمر، احمد مختار. (۱۴۲۹ق/۲۰۰۸ش). معجم اللغه العربیه المعاصره. عالم الکتب ...
  • عمری، ابن فضل الله. (۱۴۲۴ق). مسالک الابصار فی ممالک الامصار. ...
  • عیسی بک، احمد. (۱۴۰۱ق). تاریخ البیمارستانات الاسلامیه. بیروت: دارالرائد العربی. ...
  • (۱۳۸۷ش). معجم الاطباء. تهران: دانشگاه علوم پزشکی ایران ...
  • عوفی، سدیدالدین محمد. (۱۳۸۶ش). متن انتقادی جوامع الحکایات و لوامع ...
  • عینالسلطنه، قهرمان میرزا. (۱۳۷۴ش). روزنامه خاطرات عینالسلطنه. به کوشش مسعود ...
  • فاضل، محمود. (۱۳۵۵-۱۳۶۱ش). فهرست نسخ خطی کتابخانه الهیات مشهد. مشهد: ...
  • فاکهی، محمد بن اسحاق. (۱۴۲۴ق). اخبار مکه فی قدیم الدهر ...
  • فروخ، عمر. (۱۳۶۱ش). «زیست شناسی و علوم پزشکی در اسلام». ...
  • قاسمی، محمدسعید و دیگران. (۱۹۸۸م). قاموس الصناعات الشامیه. دمشق: دارطلاس ...
  • قزوینی اصفهانی، محمد یوسف واله. (۱۳۸۲ش). ایران در زمان شاه ...
  • قفطی. (۱۳۷۱ش). تاریخ الحکماء. به کوشش بهین دارایی. تهران: دانشگاه ...
  • قلقشندی، احمد بن عبدالله. صبح الاعشی فی صناعه الانشاء. به ...
  • قمری بخاری، حسن بن نوح. (۱۳۸۷ش). التنویر. تحقیق محمد کاظم ...
  • کاتب یزدی، احمد. (۱۳۸۶ش). تاریخ جدید یزد. به کوشش ایرج ...
  • کردعلی، محمد. (۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م). خطط الشام. دمشق: مکتبه النوری ...
  • مدنی، علی خان بن احمد. (۱۴۲۶ق). رحله ابن معصوم المدنی. ...
  • مستوفی، عبدالله. (۱۳۸۴ش). شرح زندگانی من. تهران: زوار ...
  • معاضیدی، عبدالقادر سلمان. (۱۴۲۶ق). واسط فی العصر العباسی. بیروت: دار ...
  • مقریزی، احمد بن علی (۱۴۱۸ق/۱۹۹۷م). السلوک لمعرفه دول الملوک. تحقیق ...
  • خطط (المواعظ و الاعتبار فی ذکر الخطط و الآثار). قاهره: ...
  • منهاج سراج. (۱۳۶۳ش). طبقات ناصری. به کوشش عبدالحی حبیبی. تهران: ...
  • مهدوی، مصلحالدین. (۱۳۸۶ش). اصفهان دارالعلم شرق. به کوشش محمدرضا نیل ...
  • مولوی. (۱۳۸۷ش). غزلیات شمس تبریز. مقدمه و گزینش محمدرضا شفیعی ...
  • (۱۳۸۳ش). مثنوی معنوی. تهران: مجید ...
  • نظام الملک. (۱۳۷۸ش). سیرالملوک. به اهتمام هیوبرت دارک. تهران: علمی ...
  • Chipman, Leigh. (۲۰۱۰). the World of Pharmacy and Pharmacists in ...
  • Floor, Willem. (۲۰۱۲). “Hospitals in Safavid and Qajar Iran: An ...
  • Hamarneh, Sami. (۱۹۶۲). ‘‘the Rise of Professional Pharmacy in Islam.’’ ...
  • نمایش کامل مراجع