مقدمه و موخره نهایه الادارک شیرازی

قطب الدین شیرازی (۶۳۴-۷۱۰ق) چهار کتاب مهم در نجوم نوشته است: نهایه الادراک فی درایه الافلاک، به عربی، که نخستین تحریر آن در اواسط شعبان ۶۸۰ق به پایان رسیده است؛ اختیارات مظفری، به فارسی، که به مظفرالدین ارسلان حاکم قسطمونی در ترکیه کنونی تقدیم شده و تاریخ تالیف آن بین سال های ۶۸۰ تا ۶۸۴ق است؛ التحفه الشاهیه، به عربی، که به وزیر امیرشاه بن تاج الدین معتز بن طاهر در سیواس تقدیم شده و تاریخ تحریر آن اواخر جمادی الاول ۶۸۴ق است؛ و فعلت فلا تلم، که شرحی است بر التذکره فی علم الهیئه نصیرالدین طوسی. این اثر پس از تحفه تالیف شده، که بنا به ادعای شیرازی در فعلت فلا تلم، شخصی به نام حماذی مطالب آن را انتحال کرده بود و از این رو شیرازی در این اثر گزنده به او پاسخ گفته است. هیچ یک از این آثار ویرایش یا ترجمه نشده است، و این امر، با توجه به اهمیت این آثار در شناخت نجوم دوران اسلامی، مایه شگفتی است. در این مقاله مقدمه و خاتمه نهایه الادراک ویرایش و به انگلیسی ترجمه شده است، تا شاید گام کوچکی باشد در راه ویرایش آثار شیرازی.