رویارویی با نظریه تکامل داروین در عصر قاجار: شیخ محمدرضا اصفهانی و تکامل انسان

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 66

فایل این مقاله در 54 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JIHS-12-2_007

تاریخ نمایه سازی: 10 بهمن 1402

چکیده مقاله:

نظریه تکامل، در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی، از طریق متون درجه دوم و معمولا ماده گرایانه به عرب زبانان معرفی شد. این صورت از نظریه تکامل در واقع التقاطی بود از نظریه های داروین و دیگر تکامل گرایان آن عصر. محمدرضا اصفهانی با اصل نظریه تکامل مخالف نبود و آن را از حواشی ماده گرایانه اش تمییز می داد، ولی تکامل انسان را نه تنها خلاف آموزه های دینی، بلکه از نظر علمی نیز نادرست می دانست. وی بر اساس خلاصه ای از ترجمه عربی فصل اول تبار انسان داروین، کتاب لودویگ بوخنر و مقالاتی که در جراید علمی عربی آن زمان وجود داشت، تلاش کرد که به فهم دقیق تری از نظریه تکامل، نسبت به همتایان مسیحی عرب خود، دست یابد. از آنجا که در آن عصر هنوز بعضی از زیست شناسان و حتی تکامل گرایان غربی نیز با نظریه تکامل انسان مخالف بودند، وی با دسترسی به آرای ایشان و افزودن آرای خود، به شکلی از نقد «علمی» این نظریه دست یافت که در آن زمان در سرزمین های اسلامی بی نظیر بود.

کلیدواژه ها:

تاریخ ورود علم جدید به ایران و اسلام ، تکامل انسان ، محمدرضا نجفی اصفهانی مسجدشاهی ، نظریه تکامل داروین

نویسندگان

امیرمحمد گمینی

عضو هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آقابزرگ طهرانی. (۱۴۰۳ق). الذریعه الی تصانیف الشیعه. بیروت: دارالاضواء ...
  • آدمیت، فریدون. (۱۳۵۶ش). اندیشه ترقی و حکومت قانون: عصر سپهسالار. ...
  • ابن سینا. (۱۴۰۶ق). الشفاء: الطبیعیات. به تصحیح ابراهیم مدکور. قم: ...
  • اخوان الصفا. (۱۴۱۲ق). رسائل اخوان الصفاء وخلان الوفاء. بیروت: دارالاسلامیه ...
  • استادی، رضا. (۱۳۷۱ش). چهل مقاله. قم: کتابخانه آیت الله مرعشی ...
  • اسدآبادی، جمال الدین. (۱۳۷۹ش). مجموعه رسائل و مقالات. به کوشش ...
  • اصفهانی، محمدرضا. (۱۳۳۱ق). نقد فلسفه دارون. بغداد: مطبعه الولایه العامره. ...
  • (۱۳۸۹ش). تصحیح حامد نجی الاصفهانی. تهران: کتابخانه مجلس شورای اسلامی ...
  • امیرارجمند، کامران. (۱۳۹۵ش). «ملاحظاتی در باره کتاب آیات بینات و ...
  • حائری، عبدالهادی. (۱۳۶۷ش). نخستین رویارویی های اندیشه گران ایران با ...
  • حسین، حسن. (۱۹۲۴م). فصل المقال فی فلسفه النشوء والارتقاء. مصر ...
  • حکمت. (۱۳۵۴ش). فلسفه نشوء و ارتقاء یا شرح نظریه داروین ...
  • خسروی، عرفان. (۱۳۹۳ش)، «جانورنامه و رفع یک سوء تفاهم تاریخی». ...
  • داوری اردکانی، رضا. «داروین ماده گرا نیست»، روزنامه جام جم، ...
  • دمیری. (۱۴۲۴ق). حیوه الحیوان الکبری. تصحیح احمد حسن بسج. بیروت: ...
  • صفائی، احمد. (۱۳۳۹ش). علم کلام. تهران: دانشگاه تهران ...
  • طباطبایی، محمدحسین. (۱۳۹۳ق). المیزان فی تفسیر القران. بیروت ...
  • هاشمی، محمد منصور. (۱۳۸۳ش). «تکامل: مواجهه ایرانیان با نظریه تکامل». ...
  • رحمتی، محمدکاظم (۱۳۸۳ش). «تکامل: سیر کتاب نگاری عربی در باره ...
  • زرین کوب، عبدالحسین. (۱۳۶۱ش). نقد ادبی: جستجو در اصول و ...
  • سعد، خلیل. (۱۹۰۴م). «خلاصه مذهب دارون (و هو مذهب النشوء ...
  • شریف رازی، محمد. (۱۳۳۲ق). آثار الحجه. قم: موسسه مطبوعاتی دارالکتاب ...
  • شمیل، شبلی. (۱۹۱۰م). فلسفه النشوء والارتقاء. قاهره: دارمارون عبود. ...
  • (۱۸۸۴م). [تعریب ل] شرح بخنر علی مذهب دارون. اسکندریه. (تجدید ...
  • کلینی. (۱۴۰۷ق) الاصول من الکافی. تصحیح علی اکبر غفاری. تهران: ...
  • گمینی، امیر محمد. (۱۳۹۱ش). «بررسی دلایل مرکزیت و سکون زمین ...
  • مجدالعلماء، مجدالدین نجفی و صافی اصفهانی، حسن. (۱۳۹۳ش). نقد فلسفه ...
  • محبوبی اردکانی، حسین. (۱۳۷۴ش). تاریخ موسسات تمدنی جدید در ایران. ...
  • مرشل. (۱۸۹۰م). «حقائق فی علم الحیاه». المقتطف،(۲)۱۵.ص۹۷-۱۰۲ ...
  • المعلوف، امین. (۱۹۱۰ الف). «الاستاذ هیکل و تهمه التزویر». المقتطف، ...
  • (۱۹۱۰ ب)، «الاستاذ هیکل و تهمه التزویر: رد الاستاذ علی ...
  • المشرق. (۱۹۱۰ الف). «شذرات». (۳)۱۳. ص۲۳۷-۲۴۰. ...
  • (۱۹۱۰ ب). «شذرات».(۱۲)۱۳. ص۷۱۵-۷۲۰ ...
  • المقتطف. (۱۸۹۳م)، «اخبار واکتشافات واختراعات». (۱۰)۱۷. ص۷۰۶-۷۱۱ ...
  • نوری، محمد. (پاییز ۱۳۷۹ش). «نخستین نقدهای متکلمان شیعه بر داروینیسم». ...
  • الهلال. (۱۹۱۲م). «اصل الانسان: هل هو واحد او غیر واحد». ...
  • (۱۹۱۳م). «باب السوال والاقتراح». (۴)۲۱. ص۲۳۴-۲۴۰. ...
  • (۱۹۱۴م). «مطبوعات جدیده». (۴)۲۲. ص۳۱۸-۳۲۱ ...
  • Amirarjomand, Kamran. “Islamic responses to Darwinism in the Persianate world”, ...
  • (۱۹۹۷). “The Emergence of Scientific Modernity in Iran: Controversies surrounding ...
  • Bowler, P. J. (۱۹۸۹). Evolution: the History of an Idea. ...
  • Darwin, C. (۱۸۷۱). The Descent of Man and Selection in ...
  • Gould, Stephen Jay. (۲۰۰۲). The Structure of Evolutionary Theory. Cambridge, ...
  • Hourani, Albert. (۱۹۶۲). Arabic Thought in the Liberal Age: ۱۷۹۸-۱۹۳۹. ...
  • Larson, Edward J. (۲۰۰۹). “The Reception of Darwinism in the ...
  • Montgomery, W. (۱۹۸۸). “Germany” in Glick, T. F. (ed.). The ...
  • Richards, R. J. (۲۰۰۵). “Ernst Haeckel and the Struggles over ...
  • Sadgrove, P. C. (۱۹۹۷). “Shumayyil, Shiblī”, in Encyclopedia Islamica, Leiden: ...
  • Shipman, P., & Storm, P. (۲۰۰۲). “Missing links: Eugène Dubois ...
  • Vucinich, A. (۱۹۸۸). “Russia: Biological Sciences” in Glick, T. F. ...
  • Ziadat, Adel A. (۱۹۸۶). Western Science in the Arab World: ...
  • نمایش کامل مراجع