تحولات در تاریخ نگاری علم و توجه به مساله «علم و ارزش»

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 51

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JIHS-14-1_007

تاریخ نمایه سازی: 10 بهمن 1402

چکیده مقاله:

در چند دهه اخیر فیلسوفان علم به مساله اثرگذاری ارزش ها بر نظریه های علمی توجه بسیار بیشتری نشان داده اند. تا پیش از آن، عموما دیدگاهی حاکم بود که مرزی قاطع میان ساحت علم و ارزش رسم می کرد. به ویژه در نیمه دوم قرن بیستم، عقیده به آرمان علم غیرارزش بار میان فیلسوفان علم رواج داشته است که مطابق آن، در ارزیابی معرفتی نظریه های علمی فقط ارزش های معرفتی می توانند نقش موجهی داشته باشند. در این مقاله با مرور مختصر سیر تحولات در توجه به مساله علم و ارزش در قرن بیستم، از این ادعا دفاع می کنیم که از جمله عوامل مهم توجه بیشتر به مساله نقش ارزش ها در علم تحولات در تاریخ نگاری علم و به ویژه توجه به نگرش های برون گرایانه، تاکید جدی تر بر داده های تجربی، و پرهیز از مغالطه های گاه نگارانه (آناکرونیسم) در ارائه روایت های تاریخی بوده است. در بخش پایانی مقاله، به این موضوع می پردازیم که شناخت بهتر از نقش ارزش ها در علم پرسش های تازه ای پیش روی تاریخ نگار علم قرار می دهد و مفاهیم مطرح شده در بحث از رابطه علم و ارزش، مانند تمایز ارزش های معرفتی و غیرمعرفتی، می تواند چارچوب مفهومی جدیدی در اختیار تاریخ نگار علم قرار دهد و از این طریق احتمالا بر نظریه ها و روش های تاریخ نگاری علم اثرگذار باشد.

کلیدواژه ها:

آرمان علم غیرارزش بار ، ارزش های معرفتی ، ارزش های غیرمعرفتی ، نقش ارزش ها در علم

نویسندگان

میثم محمدامینی

پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری، دانشگاه شهید بهشتی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Arabatzis, T. (۲۰۱۷). “What’s in It for the Historian of ...
  • Biddle, J. (۲۰۱۳). “State of the Field: Transient Underdetermination and ...
  • Butterfield, H. (۱۹۳۱). The Whig Interpretation of History. London: Bell ...
  • Chang, H. (۲۰۱۲). Is Water H۲O? Evidence, Realism and Pluralism. ...
  • Churchman, C. W. (۱۹۴۸). “Statistics, Pragmatics, Induction,” Philosophy of Science, ...
  • Collins, H., and T. Pinch. (۱۹۹۳). The Golem: What You ...
  • Douglas, H. (۲۰۰۳). “The Moral Responsibilities of Scientists: Tensions Between ...
  • (۲۰۰۹). Science, Policy, and the Value-Free Ideal. Pittsburgh: University of ...
  • (۲۰۱۱). “Facts, Values, and Objectivity,” The SAGE Handbook of the ...
  • Dupré, J. (۲۰۰۷). “Fact and Value,” in H Kincaid and ...
  • Elliot, K. C. (۲۰۱۷). A Tapestry of Values: An Introduction ...
  • Elliot, K. C., and D. Steel (eds.) (۲۰۱۷). Current Controversies ...
  • Hempel, C. G. (۱۹۶۵). “Science and Human Values,” in Aspects ...
  • Howard, D. (۲۰۰۶). “Lost Wanderers in the Forest of Knowledge: ...
  • Jeffrey, R. (۱۹۵۶). “Valuation and Acceptance of Scientific Hypotheses,” Philosophy ...
  • Kragh, H. (۱۹۸۷). An Introduction to the Historiography of Science, ...
  • Kuhn, T. (۱۹۵۷). The Copernican Revolution: Planetary Astronomy in the ...
  • (۱۹۶۲). The Structure of Scientific Revolutions. Chicago, IL: University of ...
  • (۱۹۷۷). “Objectivity, Value Judgment, and Theory Choice,” in The Essential ...
  • Lacey, H. (۱۹۹۹). Is Science Value-Free? Values and Scientific Understanding. ...
  • Laudan, L. (۱۹۸۴). Science and Values: The Aims of Science ...
  • Leach, J. (۱۹۶۸). “Explanation and Value Neutrality,” British Journal for ...
  • Levi, I. (۱۹۶۰). “Must the Scientist Make Value Judgments?,” Journal ...
  • (۱۹۶۲). “On the Seriousness of Mistakes,” Philosophy of Science, ۲۹. ...
  • Longino, H. (۱۹۹۰). Science as Social Knowledge: Values and Objectivity ...
  • McMullin, E. (۱۹۸۳). “Values in Science,” in Peter D. Asquith ...
  • Mitchell, S. (۲۰۰۴). “The Prescribed and Proscribed Values in Science ...
  • Nagel, E. (۱۹۶۱). The Structure of Science: Problems in the ...
  • Popper, K. (۱۹۵۹ [۱۹۳۴]). The Logic of Scientific Discovery. London: ...
  • Reichenbach, H. (۱۹۳۸). Experience and Prediction. Chicago: University of Chicago ...
  • Rooney, P. (۱۹۹۲). “On Values in Science: Is the Epistemic/Non-Epistemic ...
  • Rudner, R. (۱۹۵۳). “The Scientist qua Scientist Makes Value Judgments,” ...
  • Scriven, M. (۱۹۷۴). “The Exact Role of Value Judgments in ...
  • Sismondo, S. (۲۰۰۹). An Introduction to Science and Technology Studies, ...
  • Solomon, M. (۲۰۰۱). Social Empiricism. Cambridge, MA: MIT Press ...
  • Weber, M. (۱۹۴۹). The Methodology of Social Sciences. E. A. ...
  • نمایش کامل مراجع