شناسایی و بررسی گیاهان مورد استفاده زنبورعسل در منطقه حفاظت شده خجیر

حامد رضائی۱، حسن نظریان۲، سمیه تازه­کام۳، عین­اله سیفی۱ ۱. کارشناسان موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، کرج ۲. عضو هیئت علمی مرکز آموزش عالی امام خمینی(ره)،کرج ۳. دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر- انجمن زنبورعسل ایران   چکیده: پارک ملی خجیر با مساحت ۹۳۸۰ هکتار در ارتفاع ۱۵۴۷ متری از سطح دریا قرار دارد. تمام این ناحیه به غیر از بخش شمال شرقی آن تحت حفاظت سازمان محیط زیست قرار دارد. عدم شناخت کافی  زنبورداران از گونه­های گیاهی مورد استفاده  زنبور­عسل و نحوه استفاده زنبور از آن­ها موجب کاهش بهره­وری از آن­ها شده است. در همین راستا در این تحقیق گیاهان مورد استفاده زنبورعسل در منطقه خجیر مورد بررسی قرار گرفت. به همین منظور از پس از بررسی مناطق و تعیین جایگاه­های مناسب از لحاظ پوشش گیاهی، در زمانهای مناسب به منطقه مورد نظر( اطراف مرکز تحقیقات استان تهران)  مراجعه کرده و گیاهان مورد استفاده زنبورعسل با روش مشاهده مستقیم تا شعاع ۳-۵ کیلومتری ازاطراف کندوهای زنبورعسل درجهات مختلف، جمع آوری گردید. گیاهان نمونه­برداری شده به هرباریوم موسسه تحقیقات علوم دامی کشور برای شناسایی انتقال داده شد. نتایج نشان داد که ۲۲ تیره گیاهی شامل ۷۱ گونه در حوضه مورد مطالعه وجود دارد. تیره­های مرکبان[۱]  با ۱۵ گونه (%۲۱) بیشترین درصد گونه­ها را به خود اختصاص داده و بعد از آن تیره بقولات[۲]  با ۱۳ گونه (%۱۸)، نعنائیان[۳]  با ۹ گونه (%۱۳)، گل­سرخیان[۴]  با ۹ گونه (۱۳%) و سایر تیره­­ها با ۲۵ گونه (%۳۵) در مراحل­ بعدی قرار گرفتند. در این مطالعه، گونه­های گیاهی از نظر نوع بهره­برداری زنبورعسل از آن­ها، به سه دسته شهدزا (۲۰%)، گرده­زا (۳۲% ) و شهدزا و گرده­زا (۴۸% )طبقه­بندی شدند ۱ - Compositae ۲ - Leguminosae ۳ - Labiatae ۴ -  Rosaceae