تاثیر تنش شوری و خشکی بر تولید متابولیت های ثانویه گیاهان دارویی

از مهمترین تنش های محیطی ایران در حال حاضرتنش شوری و خشکی است. حدود ۱/۲ اراضی کشور ما به نحوی با مشکل شوری مواجه اند. در شرایط تنش تجمع اسمولیت ها جهت تطبیق اسمزی یکی از ساز و کارهای تحمل به شمار می رود که از جمله تجمع پرولین، گلیسین بتاین، سوربیتول و پینتول در بسیاری از گیاهان مشاهده شده است. تنش در ترکیب و کیفیت مواد موثر نیز تاثیر دارد. بیوسنتز ترکیبات مشتق شده از مسیر فنیل پروپانوئید در طی تنش های محیطی یکی از راهکارهای تکاملی گیاهان برای مقابله با شرایط تنش زا تلقی می شود. فلاونوئیدها، فنولیک اسیدها، تاننها، فنولیک دی ترپن ها و لیگنین گروه بزرگی از ترکیبات مشتق شده از این مسیر محسوب می شوند. در میان این گروه ترکیبات، فنل ها هم از نظر نقشی که در تحمل گیاه در برابر تنش های زیستی و غیر زیستی ایفا می کنند و هم به لحاظ اهمیت ویژه آنها در صنایع داروسازی از اهمیت زیادی برخوردار هستند. تولید آنتی اکسیدان های آنزیمی و غیرآنزیمی در شرایط تنش به عنوان یک مکانیسم دفاعی گیاه سنتز می شوند. بنابراین شرایط تنش تولید متابولیت های ثانویه را افزایش می دهد.