بررسی نقش استرس و اضطراب در رفتار رانندگان

با توجه به صنعتی شدن جوامع بشری و به تبع آن گسترش شهرها، شاهد افزایش عوامل استرس زا و در نتیجه افزایش اضطراب و بیماری های روان تنی و افسردگی در بین جوامع مختلف هستیم؛ توجه به نقش عوامل محیطی به عنوان عاملی تاثیرگذار بر روی اعمال و رفتار انسان ازسویی و تفاوت توانایی افراد در کنترل و پاسخ گویی مناسب به محرک های درونی و بیرونی و تاثیرگذاری این هیجان ها در حوادث رانندگی باعث می شود اهمیت بررسی نقش عوامل انسانی به ویژه نقش استرس و اضطراب از اهمیت بالایی برخوردار باشد. از این رو استفاده از تست های روان شناسی به عنوان یکی از مهم ترین ابزارهای بررسی تشخیص و پیشگیری از استرس و اضطراب و به عنوان معیاری برای تعیین سلامت روانی افراد جامعه از اهمیت بالایی برخوردار است. مقاله حاضر با تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پرسش نامه، به بررسی نقش استرس و اضطراب در رفتار رانندگی دانشجویان پسر دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه آزاد کرج می پردازد. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ روش اجرا، از نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق، ۴۰۰ نفر از دانشجویان پسر دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه آزاد کرج در سال ۱۳۹۴ هستند که با توجه به جدول مورگان، ۲۰۰ نفر از آنها با روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. پرسش نامه ۲۱ ماده ای DASS و ۲۸ ماده ایGHQ نیز به عنوان ابزار گردآوری اطلاعات این پژوهش در نظر گرفته شدند. براساس نتایج ۷۷.۲درصد افراد مورد پژوهش در آزمون DASS از استرس با درجه عادی برخوردار بوده اند، ۱۶درصد از استرس با درجه خفیف و عادی و تنها ۴.۸درصد از دانشجویان از استرس درجه شدید و بسیار شدید برخودار بوده اند. درخصوص مقایسه دو گروه رانندگان تصادفی و غیرتصادفی با استفاده از آزمون سلامت عمومی برای تشخیص سطح سلامتی افراد مورد مطالعه ۷۸درصد افراد نمره کمتر از ۲۳ و ۲۲درصد افراد نمره بالاتر از ۲۳ کسب کرده بودند؛ یعنی ۲۲درصد افراد جامعه آماری مورد مطالعه نیاز مبرم به خدمات مشاوره ای داشتند. ازطرف دیگر از بین عوامل اضطراب، افسردگی و استرس، به میزان ۶۳درصد استرس موجب سانحه رانندگی بوده است. یافته ها نشان می دهد که استرس به عنوان یکی از عوامل اصلی در تصادفات دخیل است و این موضوع بر لزوم توجه هرچه بیشتر به عوامل روانی که از مهم ترین عوامل در وقوع تصادفات هستند دلالت دارد.