واسنجی مدل HYDRUS-۲D و شبیه سازی الگوی رطوبتی خاک در آبیاری نواری تیپ کشت نشائی چغندرقند با و بدون مالچ

این تحقیق به منظور واسنجی مدل HYDRUS-۲D و شبیه سازی الگوی توزیع رطوبتی خاک در آبیاری نواری تیپ در کشت نشائی چغندرقند با و بدون مالچ انجام شد. پژوهش حاضر طی فصل زراعی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ در ۱۴ کرت (۷ کرت با مالچ و ۷ کرت بدون مالچ) با ۲ ردیف نوار تیپ به آرایش ۵۰*۴۰ اجرا شد. از ۱۲کرت برای اندازه گیری رطوبت خاک به روش وزنی و از دو کرت برای نصب لوله های دسترسی دستگاه PR۲ به-منظور پایش توزیع رطوبت خاک در فواصل مختلف از نوار تیپ و در عمق های ۱۰، ۲۰، ۳۰، ۴۰، ۶۰ و ۱۰۰ سانتی متر از سطح خاک استفاده شد. واسنجی دستگاه PR۲ در دور آبیاری ۷ روز و ۶ نوبت آبیاری انجام شد. نتایج واسنجی نشان داد که پارامترهای پیش فرض۶/۱ a۰= و ۴/۸ a۱= پیشنهاد شده توسط شرکت سازنده PR۲برای بافت لومی مزرعه جوابگو نبوده و برای تحقیق حاضر، پارامترهای a۰ و a۱ برای رطوبت های بیشتر از ظرفیت زراعی به ترتیب به ۸/۱ و ۳/۸ و برای رطوبت های کمتر از ظرفیت زراعی به ترتیب به ۲/۱ و ۶/۸ اصلاح شد. بعد از واسنجی، از دستگاهPR۲ برای اندازه گیری رطوبت در پنچ نوبت آبیاری و هر آبیاری به مدت ۶ ساعت، در حین آبیاری و پس از آن تا آبیاری بعدی استفاده شد. نتایج صحت سنجی مدل HYDRUS -۲D در پنج نوبت آبیاری با و بدون مالچ (با مقادیر میانگین قدر مطلق خطا (MAE) کمتر از ۰۳۵/۰، جذر متوسط مربعات خطا (RMSE) کمتر از ۰۴۲/۰، ضریب همبستگی (R) بالای ۷۰/۰ و مجموع مربعات خطا (SSQ) کمتر از ۴۱/۰) نشان از عملکرد مناسب مدل در شبیه سازی رطوبت حجمی خاک دارد. در شرایط کاربرد مالچ به شرطی که پارامترهای هیدرولیکی خاک برای این حالت نیز واسنجی شود، مدل همان کارایی را خواهد داشت. مدل HYDRUS-۲D به دلیل شبیه سازی خوب حین و بعد از آبیاری برای طراحی، انتخاب آرایش نوار تیپ و مدیریت آبیاری نوار تیپ پیشنهاد می شود.