بازنگری و رهیافت به طراحی نوگرایانه در معماری مساجد معاصر ایران

مطالعات بیشماری تاکنون در مورد معماری مساجد انجام شده است که هدف اصلی آن ها یافتن قدیمی ترین عناصر معماری موجود در شکل گیری مساجد، تاریخیابی و تشخیص تحولات کالبدی در دوره های متفاوت بوده است. طراحی مساجد در ایران از آغاز دارای یک روند مستمر و متداوم بوده اما امروزه از جهت سبک های طراحی معماری اکثرا دارای چهره ای یکسان و البته یکنواخت می باشد. حال این پرسش مطرح می شود که آیا شایسته انسان مسلمان به عنوان خلیفه خدا روی زمین هست که با وجود روح خلاقه و فطرت زیبایی دوست خویش همواره در مکانی یکنواخت جهت عبادت حضور یابد؟ به نظر می رسد که در طراحی معماری مساجد توجه به نوگرایی در عناصر کالبدی و اجتناب از تقلید کورکورانه کالبدی گذشته باید مورد توجه باشد، البته میزان و نحوه نوگرایی در طراحی مساجد باید با توجه به بازه زمانی و بستر مکانی در هر مسجدی به دقت لحاظ گردد تا برای مخاطبانش دارای چهره ی کالبدی آشنا باشد (که از موارد مهم در طراحی معماری مساجد است). در مرحله اول این تحقیق به بررسی محاسن و معایب تکرار شکلی مساجد از منظر فرم و فضا پرداخته شده، سپس نمونه هایی انتخابی از مساجد معاصر ایران و جهان ارزیابی گردیده و در نهایت رویکرد های نو در طراحی مساجد معاصر ایران تحلیل می گردد. انتظار می رود نتایج این تحقیق زمینه ای باشد برای دستیابی به شناسایی دقیق تر تحولات ساختار فضایی مساجد و تاثیری در روند فعالیت های پژوهشی آینده در این رابطه داشته باشد.