مقایسه دیدگاه های شیخ صدوق و فخر رازی درباره ی مفهوم عقل از منظر قرآن کریم

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 68

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_QSF-13-51_003

تاریخ نمایه سازی: 17 بهمن 1402

چکیده مقاله:

از منظر فخر رازی سرچشمه معرفت، نفس ناطقه انسانی است که از آن به عقل یا قوه عاقله تعبیر شده که خود به دو قوه عملی و نظری تقسیم می شود. به عقیده وی عقل نظری برتر از عقل عملی است و هیچ گاه حکمت عملی به پای حکمت نظری نمی رسد. شیخ صدوق هم عقل گرا و هم نص گراست هر چند بررسی آثار وی حاکی از آن است که به اصول عقل عملی کمتر اشاره مستقیم نموده و ورود به برخی مباحث و ساحات را برای عقل ممنوع شمرده با این همه اما در بسیاری موارد اصل حسن و قبح ذاتی و عقلی را در مقدمات بحث مورد عنایت قرار داده است. از نظر وی، قرآن کمالات آدمی را در قوه نظریه و قوه عملیه منحصر دانسته است. این تحقیق در صدد نشان دادن بهره گیری فخر رازی و شیخ صدوق از عقل در فهم و تفسیر معارف دینی است. شیخ صدوق کمتر از فخر رازی برای عقل در شناخت خداوند و صفاتش ارزش قائل است . شیخ صدوق عقل را یک منبع عالی برای شناخت و نیز یک دستاویز مهم و موثر جهت درک مسائل دینی و نیز دفاع از امور عقلانی می داند.

نویسندگان

فرخنده نصیری

دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا

عباس احمدی سعدی

استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمابراهیمی دینایی، غلامحسین (۱۳۸۵)، ماجرای فکر فلسفی در جهان ...
  • ابن­منظور، لسان العرب، تعلیق ووضع الفهارس: علی شیری، الطبعه الاولی، ...
  • اکبریان، رضا (۱۳۸۶)، مناسبات دین و فلسفه در جهان اسلام، ...
  • برنجکار، رضا، موسوی، محسن(۱۳۸۹)، عقلگرایی شیخ صدوق و متکلم بودن ...
  • جوادپور، غلامحسین (۱۳۸۹)، سنجش و سازش عقل و ایمان از ...
  • رازی، فخرالدین محمد، (۱۳۸۱)، شرح الاشارات و التنبیهات ، تهران، ...
  • (۱۴۲۲ق)، التفسیر الکبیر، بیروت، داراحیاء التراث العربی. ...
  • (۱۳۷۳)، شرح عیون الحکمه، ج۱ و ۲، احمد حجازی السقاء ...
  • الراغب الاصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق: ...
  • رضوی، عبدالحمید (۱۳۹۱)، هم آوایی ملاصدرا و خواجه نصیر در ...
  • شریف، میان محمد (۱۳۶۵)، تاریخ فلسفه در اسلام، ترجمه نصرالله ...
  • صدوق، محمدبن بابویه (۱۳۵۷)، التوحید، قم، موسسه نشر اسلامی (جامعه ...
  • (۱۴۰۵ق)، عیون الاخبار الرضاء، ج۱، ابوجعفرمحمدبن علی بن­حسین بن بابویه ...
  • مومن نژاد، ابوالحسن و عباس یوسفی تازه کندی و مرتضی ...
  • مهرنیا، حسن و همکاران (۱۳۹۸)، تحلیل و بررسی رابطه عقل ...
  • نمایش کامل مراجع