بررسی روند تغییرات خشکسالی با شاخص خشکی دمایی– پوشش گیاهی (TVDI) و ارتباط آن با عوامل جوی (مطالعه موردی: حوضه آبریز سیاه کوه)

آمارها نشان می دهد که وقوع پیاپی خشکسالی های شدید و بلندمدت، به ویژه در مناطق حساس و شکننده کشور موجب زیان های شدید اقتصادی و اجتماعی شده و بروز پدیده خشکسالی، افزایش ریزگردها، توفان ها، بیابان زایی و کاهش تولید محصولات کشاورزی را سبب شده است. پایش گسترده و پویای خشکی به وسیله روش های سنتی امری بسیار مشکل و هزینه بر است و علت آن کم بودن نقاط نمایش رطوبت خاک است. تکنولوژی سنجش از دور یک روش عملی و کاربردی برای پایش خشکی در یک مقیاس وسیع است. در این تحقیق سعی شده تا خشکسالی منطقه حوضه آبریز سیاه کوه با شاخص های خشکی-دمایی TVDI و شاخص NDVI منتج از تصاویر سنجندهMODIS  شناسایی و ارتباط خشکسالی با عناصر جوی در منطقه، مورد بررسی قرار داده شود. نتایج همبستگی به صورت میانگین کل، نشان داد که مقدار همبستگی شاخص TVDI با SPI شش و دوازده ماهه به ترتیب ۰/۶۸ و ۰/۷۱ و میزان همبستگی مقادیر NDVI با SPI شش و دوازده ماهه به ترتیب ۰/۴۹ و ۰/۵۱ می باشد. در نتیجه می توان گفت که شاخص TVDI به علت استفاده از باندهای حرارتی و انعکاسی و رطوبت خاک، دقت مناسب تری از شاخص NDVI که تنها میزان پوشش گیاهی منطقه را در نظر می گیرد، دارد. شاخص TVDI با میانگین بارش دو ماهه، همبستگی معکوس ۰/۵۴ و با حرارت سطح زمین، همبستگی مستقیم ۰/۶۴ داشته است و در مقابل شاخص پوشش گیاهی NDVI با میانگین بارش دو ماهه، همبستگی مستقیم ۰/۵۴ و با دمای هوا نیز همبستگی معکوس ۰/۶ را دارا است. این روابط نشان می دهد که ارتباط بین پوشش گیاهی و دما به صورت معکوس (منفی) و ارتباط بین پوشش گیاهی و بارش به صورت مستقیم (مثبت) می باشد.