نقش حسن نیت در انتقال مالکیت با مطالعه تطبیقی درحقوق ایران، انگلیس و آلمان

امروزه دراکثر نظام های حقوقی، «حسن نیت» مفهومی شناخته شده و اثرگذار در روابط حقوقی است. یکی از مهم ترین جنبه های این اثرگذاری، تاثیر حسن نیت درانتقال مالکیت است. بدین ترتیب که اگر متصرف؛ با حسن نیت بوده و از تعلق حق دیگران نسبت به مال موضوع انتقال بی اطلاع باشد، با جمع سایرشرایط، حسن نیت وی باعث می شود مالکیت به وی انتقال یافته ومصون ازتعرض مالک واقعی باقی بماند. این رویکرد درحقوق آلمان ضمن تصریح درنصوص قانونی، با وضع اصول و قواعدی توسط حقوق دانان تقویت گردیده است. درحقوق انگلیس نیزهرچند مفهوم حسن نیت به اندازه حقوق آلمان با اقبال حقوق دانان مواجه نبوده، اما اختیارات وسیع دادگاه ها و اتخاذ رویکردهای واقع گرایانه و مبتنی برموازین عدالت ازناحیه آنها سبب شده تا درموارد قابل توجهی از متصرف با حسن نیت حمایت به عمل آید و این رویکرد به برخی از قوانین موضوعه نیزتسری یافته است. درحقوق داخلی نیز مفهوم حسن نیت به رسمیت شناخته شده و دربرخی قوانین موضوعه به آن تصریح گردیده است. به نظرمی رسد باتوجه به پویایی فقه شیعه به عنوان پایه واساس احکام و قواعد درحقوق داخلی ازیک سو و فقدان هرگونه مباینت میان مبانی فقهی وموازین حسن نیت از سوی دیگر، می-توان از رویکردهای حاکم بر نظام حقوقی آلمان وانگلیس برای تقویت آن دسته ازنهادهای حقوقی داخلی که اعمال آنها منجر به حمایت ازمتصرف با حسن نیت مال غیرمی گردد، بهره جست و علاوه برآن اقدام به تغییر برخی رویکردهای سنتی نمودکه اعمال آنها منجربه تضرر متصرف باحسن نیت مال غیر می گردد.