ارزیابی منافع اقتصادی تحقیقات بادام ایران با استفاده از الگوی مازاد اقتصادی

این مطالعه با هدف تعیین میزان منافع مورد انتظار ناشی از سرمایه­گذاری در فعالیت­های پژوهشی بادام و نحوه­ی توزیع آن میان گروه­های همسود، با فرض اقتصادی باز در دو حالت انتقال موازی و غیرموازی منحنی عرضه، انجام گردید. نتایج نشان داد با افزایش یک درصدی عملکرد در یک انتقال موازی، سالانه ۳/۵۹ میلیارد ریال منفعت اجتماعی ایجاد می­گردد که از این مقدار ۸/۵۶ میلیارد ریال به تولیدکنندگان و ۵/۲ میلیارد ریال به مصرف­کنندگان بادام در ایران منتقل می­شود. همچنین در نتیجه­ی کاهش قیمت جهانی، تولیدکنندگان بادام در سایر کشورها به­اندازه­ی ۳۹ میلیارد ریال زیان و مصرف­کنندگان در آن کشورها به­میزان ۰۳/۳۹ میلیارد ریال سود می­برند. در انتقال غیرموازی تغییری در آثار رفاهی مورد انتظار برای تولیدکنندگان و مصرف­کنندگان سایر نقاط جهان ایجاد نشده، ولی مقدار منافع داخلی از ۳/۵۹ به ۷/۲۹ میلیارد ریال کاهش می­یابد. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که میان ارزش اقتصادی فعالیت­های پژوهشی که در پی افزایش عملکرد یا کاهش در هزینه­های تولید بادام می­باشند، تفاوت قابل توجه­ای وجود دارد. به­طوری­که با کاهش یک درصدی در هزینه­ی هر هکتار باغ بادام و انتقال موازی منحنی عرضه، مجموع منافع تولیدکنندگان و مصرف­کنندگان داخلی ۵/۴۱ میلیارد ریال بوده که به­میزان ۱/۱۷ میلیارد ریال کمتر از وضعیت پیشین است. در مقابل زیان تولیدکنندگان خارجی از ۳۹ به ۳/۲۷ میلیارد ریال کاهش می­یابد. به­عبارت دیگر تحقیقات بادام در ایران بیشتر به نفع تولیدکنندگان داخلی بوده و میزان منافع مورد انتظار به نحوه­ی تاثیرگذاری یافته­های پژوهشی و چگونگی انتقال منحنی عرضه بستگی دارد. طبقه­بندی JEL:O۲۴,O۳۳