واکاوی بسترهای فرهنگی و اجتماعی در گذار از نقد ادبی سنتی به نوین در ادبیات کردی در اواسط و اواخر سده بیستم

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 35

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JOKI-8-1_005

تاریخ نمایه سازی: 24 بهمن 1402

چکیده مقاله:

نقد ادبی به معنی امروزی آن دانش و شاخه ای نوینی در ادبیات است که از بارقه­های آن تا رسیدن به مرحله ی شکوفایی و نقد بر پایه ی مبانی نظری، مسیری طولانی را طی کرده، و عوامل مختلفی در رسیدن به مرحله کنونی آن دخیل بوده اند. نقد ادبی از آبشخورهای آن که بیشتر نقد ضمن شعر و ناظر بر تحسین و تفاخر بوده تا دوره ی رونق، عوامل جانبی زیادی در رونق آن ایفای نقش کرده اند که نادیده گرفتن آنها سبب می شود سیمای کلی جریان نقد درست ترسیم نشود. این عوامل عبارتند از: نقش مجلات و روزنامه­ها، انتشارات و چاپخانه ها، نو شدن جریان شعر، توسعه گفتمان آکادمیک و گسترش انجمن های علمی، شاعران منتقد و نهضت های ادبی که هر کدام در ترسیم سیمای کلی نقد نقش مهمی داشته اند. این پژوهش با تحقیق در انواع آثار ادبی و در نظر گرفتن نقش هر کدام از جریان های فرهنگی و اجتماعی، عوامل تاثیرگذار در پیشرفت نقد ادبی را مشخص کرده است. در نتیجه ی تاثیر این عوامل راه ورود مباحث و نقدهای نو و مبانی نظری به نقد ادبی در ادبیات کردی باز شد. مقاله ی حاضر بر آن است مهمترین عوامل فرهنگی و اجتماعی در ظهور نقد ادبی نوین به زبان کردی (میانه) در دو مقطع تاریخی اواسط و اواخر سده ی بیست را مورد بررسی قرار دهد. تفاوت پژوهش حاضر با پژوهش های پیشین مربوط به در نظر گرفتن سیمای کلی نقد و بررسی عوامل موثر در تغییر نقد سنتی به نقد نوین در ادبیات کردی است.

نویسندگان

شلیر رحمانی

کارشناس ارشد نقد و نظریە ادبی ، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • کوردی:ئاشنا، ئومید(۲۰۰۱). پیرەمێرد و پێداچوونەوەیەکی نوێی ژیان و بەرهەمەکانی. هەولێر: ...
  • ئامێدی، یاسین(۲۰۰۳). پەیدابوونی ڕەخنەی ئەدەبی لە شیعری کلاسیکی کوردیدا (تا ...
  • ئێلخانی زادە، سوارە(۲۰۱۴) .شەنگەسوار. کۆکردنەوەی عومەر ئێلخانی. سلێمانی: غەزەلنووس ...
  • بەرزنجی، عەلی تاهیر(۲۰۰۸). کاریگەریی ڕوانگە لە نوێگەری شیعری کوردیدا. سلێمانی: ...
  • پیرەمێرد (۲۰۰۷). دیوانی پیرەمێرد. کۆکردنەوەی محەمەد ڕەسووڵ هاوار. وەزارەتی ڕۆشنبیری: ...
  • جاف، سروود ولی اسماعیل(۲۰۱۴).ڕۆڵی شێخ نووری شێخ ساڵح له سەرهەڵدانی ...
  • حاجی قادر کۆیی(۱۳۹۰) دیوانی حاجی قادر کۆیی. لێکۆڵینەوە و شەرح ...
  • حسین، هیوا کریم (۲۰۲۰). کاریگەری گوتاری ئەدەبی لەسەر ڕای گشتی ...
  • خەزنه­دار، مارف (۲۰۰۱). مێژووی ئەدەبی کوردی- بەرگی یەکەم. هەولێر: ئاراس ...
  • سابیر، پەرێز (۲۰۰۶). ڕخنەی ئەدەبی و مەسەلەکانی نوێ­کردنەوەی شیعر. هەولێر: ...
  • سەجادی، عەلائەدین (۱۳۸۹). مێژووی ئەدەبی کوردی. سنە: انتشارات کوردستان ...
  • سەجادی، عەلائەدین (۱۳۹۶). نرخ شناسی (لێکۆلینەوە و ڕەخنەی ئەدەبی). سنندج: ...
  • سەجادی، بەختیار و مەزهەر ئیبراهیمی (۱۳۹۸). زمان و وێژەی کوردی. ...
  • سەجادی، بەختیار (۱۳۸۳). «قه ڵشتی نێوان ره خنه ی ئەده ...
  • (۱۳۸۰).«حاجی قادر کۆیی، ڕەخنەگرە سونەتییەکان و هەڵسوکەوتیان لەگەڵ ڕەخنەی ئەدەبی­دا». ...
  • شەرەفکەندی، عەبدولڕەحمان (۱۳۶۹). هەنبانە بۆرینە. تهران: سروش ...
  • عەبدولواحید کەریم، ئازاد (۲۰۱۰). نوێگەری لە شیعری کوردیدا (لە ڕووناکییەوە ...
  • عەبدولواحید، ئازاد (۲۰۰۸). دیوانی شێخ نووری شێخ ساڵح. هەولێر: ئاراس ...
  • عەبدوڵا مستەفا، ئیدریس (۲۰۰۸). لە بارەی ڕۆژنامەگەریی کوردییەوە. هەولێر: خانی ...
  • شیرزاد، ئێحسان (۱۹۷۳). «گۆڤاری کۆڕی زانیاری کورد بەرگی یەک». بەغدادفەلاح، ...
  • فەلاح، شەریف (۱۳۹۹). خوێندنەوەی ڕەخنەگرانەی پڕۆسەی شیعری نوێی کوردی لە ...
  • فەرهادی، حەمە سالح (۱۹۸۸). چەند لایەنێکی ڕۆژنامە نووسی کوردی. بەغدا: ...
  • فوئاد، ئێحسان (۱۹۶۶). حاجی قادر کۆیی و جێگەی لە ئەدەبی ...
  • مەزهەر، کەماڵ (۱۹۷۸). تێگەیشتنی ڕاستی و شوێنی لە ڕۆژنامه نووسی ...
  • مستەفا، محەمەد فازڵ (۲۰۱۱). دەنگی پیرەمێرد لە بزووتنەوەی شیعری نوێی ...
  • مەعروف، کەماڵ (۲۰۰۰). ئەدەبی کوردی و ڕەخنەی ئەدەبی نوی. سلێمانی: ...
  • مەحموودزاده، ڕەهبەر (۱۳۹۵). کۆمەڵە وتاری یەکەمین هەمایشی ناوچەیی هێمن. سەقز: ...
  • مەنتک، حەمە (۲۰۱۸). مێتۆدەکانی ڕەخنەی ئەدەبی. هەولێر: تفسیر ...
  • فارسی:احمدزاده، هاشم (۱۳۹۷). از رمان تا ملت: پژوهشی در گفتمان ...
  • آکین، صالح (۱۳۹۵). فرهنگ نویسی و برنامه ریزی زبانی کرمانجی. ...
  • شمیسا، سیروس (۱۳۹۴). نقد ادبی. تهران: میترا ...
  • رضی، احمد و محمد کاظم یوسف پور و زینب رفاهی ...
  • رحیمیان، محمد (۱۳۹۲). سرآغاز و سیر ادبیات داستانی کردی . ...
  • زرین کوب، عبدالحسین (۱۳۶۱). نقد ادبی جلد ۱. تهران: امیرکبیر ...
  • عطرفی، علی اکبر و منیژه افرازنده (۱۳۸۹). « سره گرایی ...
  • محمدپور، عادل (۱۳۹۶). راهنمای مطبوعات کردی (سیر تاریخی و بازشناسی ...
  • معرفت، انور (۱۳۹۵). سرآغاز شعر نو کردی و تحول فرم­های ...
  • نیکویی، علیرضا (۱۳۹۸). «مرور انتقادی کتب نقد ادبی در زمینه ...
  • ولک، رنه (۱۳۸۸). تاریخ نقد جدید ج ۱. ترجمه سعید ...
  • نمایش کامل مراجع