«شاخ» لە شیعری شێرکۆ بێکەسدا: واتا و هێما

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 99

فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JOKI-6-1_009

تاریخ نمایه سازی: 24 بهمن 1402

چکیده مقاله:

شاخ بۆ کورد شوناس و پارێزەری شوناسەکەی بووە. ئەمەش هۆکاری دەوڵەمەندیی فەرهەنگی شاخی لە زمان و ئەدەبیاتدا پێک هێناوە کە زیاتر لە ۲۰۰ وشەی بۆ شاخ هەیە. شێرکۆ بێکەس شاعیری هاوچەرخی کورد کە ئەزموونی شیعری شاخی هەیە، لە ساڵی ۱۹۸۵ تا کۆتایی ۱۹۸۶ لە شاخ بووە و دژی ڕژێمی بەعس شیعری نووسیوە. لە شیعرەکانیدا فەرهەنگێکی هونەری ڕەمزیی جیاواز لە فەرهەنگی گشتیی شاخ بونیادناوە؛ ڕەمزی شاخی لە زۆر ڕەهەند و پنتی جیاوازدا بە شێوەی هونەری و هەندێ جاریش وەک دروشم بەکارهێناوە. لایەنە هونەرییەکەی جوانییەکی بەرز و دروشم بازییەکەش هونەرێکی نزمی لێکەوتووەتەوە. ڕەمزیش کە هونەرێکی نوێی شیعرە، ئاوێزانی لێڵی و، تەم ومژاوییە. لە شیعریشدا پانتاییەکی هونەرییە بۆ وەستانەوە بە ڕووی نادادیی کۆمەڵایەتی، سیاسی و دیکتاتۆریەتدا. وێڕای ئەمانە، شاعیر لە ڕێگەی ڕەمزی شاخەوە سیستمێکی فراوانی مانایی بە ڕەهەندە جیاوازەکانی وەک ئازادی، هەژاری، جەستە و دەروون، خەبات، شار و پیرۆزیی بەخشیوە، کە ئەمانەش لە مانا و ڕەمزی شاخ لە فەرهەنگی گشتیدا جیاوازن. زاڵیی ڕەگەزی گێڕانەوە لە شیعری شێرکۆدا، بووەتە هۆی گێڕانەوەی مێژوو بە شیعر؛ ئەمەش لاوازیی شیعرییەت و گوتاری لەشاخدا مانەوە و پیرۆزیی شاخی بەرهەم هێناوە.

نویسندگان

هریم عثمان

مربی ادبیات کردی، دانشگاه سلیمانیه، کردستان عراق

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ئا- کوردیقورئانی پیرۆز ...
  • ئۆجەلان، عەبدوڵڵا (۲۰۱۳). بەرگری­کردن لە گەلێک، وەرگێڕانی لوقمان عەبدوڵڵا، سلێمانی: ...
  • ئەحمەد، پەخشان عەلی (۲۰۰۹). شێوازی شیعری گۆران. سلێمانی: مەڵبەندی کوردۆلۆجی ...
  • بالخی، محەمەد کوڕی عوسمان (مەحوی) (۲۰۰۸). دیوانی مەحوی. ڕێکخستن و ...
  • بایز، ئەرسەلان (۱۹۹۹). ڕاگەیاندنی شۆڕش و بزووتنەوەی شیعری کوردی (۱۹۷۵-۱۹۹۱). ...
  • بەکر، محەمەد (۲۰۱۸). کورد و چیا. سلێمانی: دەزگای سەردەم ...
  • بێکەس، شێرکۆ (۲۰۰۱). ئەزموون، چەپکێک هەڤپەیڤین: ۱۹۸۵-۲۰۰۰. کۆکردنەوە و ئامادەکردنی ...
  • (۲۰۰۶). دیوانی شێرکۆ بێکەس، بەرگی دووەم: ۱۹۷۴-۱۹۸۶. کوردستان ...
  • حەسەن، حەمە فەریق (۲۰۱۸). «پێگەی چیا». ۲۲ی نیسانی ۲۰۱۸ ...
  • http://www.basnews.com/index.php/so/opinion/۴۳۱۵۹۵حەمەد، پەخشان سابیر (۲۰۱۲). ڕەمز لە شیعری هاوچەرخی کوردی: کرمانجیی ...
  • خۆشناو، ئەبووبەکر عەبدوڵڵا حەسەن (۲۰۰۱). شیعری بەرەنگاری کوردی. نامەی ماستەری ...
  • خۆشناو، شیروان حوسێن (۲۰۱۱). تێڕوانینێکی نوێ بۆ سینۆنیم لە زمانی ...
  • خۆشناو، هێمن عومەر (۲۰۱۰). شیعرییەتی دەقی چیرۆکی کوردی: لێکۆڵینەوەیەکی شێوازگەریی ...
  • خەلیقی، حوسێن (۲۰۱۲). ئاینی یاری. سوید ...
  • زامدار، مەحموود (۱۹۹۸). کێوستان و فەرهەنگی چیا. ڕامان، ۳-۵، ژ.۲۱، ...
  • سدیق، فاروق عومەر (۲۰۱۱). لەدایکبوونی وشە. سلێمانی: چاپخانەی شڤان ...
  • شەرەفکەندی، عەبدولڕەحمان (هەژار) (۱۳۸۸). هەنبانە بۆرینە. تهران: سروش، چاپی شەشەم ...
  • شێخولئیسلامی، محەمەدئەمین (هێمن) (۲۰۰۵). سەرجەمی بەرهەمەکانی هێمن. بە سەرپەرشتی سەیران ...
  • عەبدوڵا، عەباس ساڵح (۲۰۱۵). «هێماگەری و ڕەنگدانەوەی لە شیعری چەند ...
  • عەبدولڕەحمان، لهۆن قادر (۲۰۱۳). دوالیزمی دژیەک لە هۆنراوە لیریکییەکانی مەولانای ...
  • عەبدولڕەحیم، عوسمان کەریم (۲۰۱۴). وشەی زمانی کوردی و ڕێگاکانی دەوڵەمەندکردنی. ...
  • ڤاسیلیەڤا، ی.ئی. (۲۰۰۹). کوردستانی خوارووی ڕۆژهەڵات. وەرگێڕانی د. ڕەشاد میران، ...
  • قەرەداخی، عەتا (۲۰۱۱). کۆمەڵگەی کوردی و پەرەسەندنی ناسروشتی. سلێمانی: چاپخانەی ...
  • گۆران (۱۹۸۰). دیوانی گۆران. کۆکردنەوە و ئامادەکردنی محەمەد مەلا کەریم، ...
  • لازاریف، ن. (۲۰۱۰). مێژووی کوردستان. وەرگێڕانی وشیار عەبدوڵڵا سەنگاوی، هەولێر: ...
  • لەشکری، حەیدەر (۲۰۰۹). وێنەی کورد لە زانینی مێژوویی ئیسلامیدا. وەرگێڕانی ...
  • مستەفا، ئاسۆ عومەر (۲۰۰۹). بەها ئیستاتیکییەکانی شیعر لای پیرەمێرد، شێخ ...
  • مۆریس، ڕێنیە (۲۰۰۹). کوردستان یان نەمان. وەرگێڕان: ئەبووبەکر ساڵح ئیسماعیل، ...
  • مەجید، فازڵ (۲۰۰۷). سروشت لە شیعری گۆراندا. سلێمانی: دەزگای سەردەم ...
  • مەعرووف، کەمال مستەفا (۲۰۰۴). «ڕەمز لە شیعرەکانی شێرکۆ بێکەسدا». گۆڤاری ...
  • میکایەڵی، مەلا خدری ئەحمەدی شاوەیس (نالی) (۲۰۰۸). دیوانی نالی. ڕێکخستن ...
  • نانەوازادە، عەلی. فەرهەنگی هەرمان. بەرگی ۳ (بڵاو نەکراوەتەوە) ...
  • نەبەز، جەمال (۲۰۰۷). ناسنامە و کێشەی ناسیۆنالزمی کورد. هەولێر: کتێبفرۆشی ...
  • (۲۰۰۸). وشەنامەیەکی ئێتیمۆلۆژیای زمانی کوردی، کۆبەرهەم ژ. ۸. چاپی ئەلیکترۆنی: ...
  • (۲۰۰۹). فەلسەفە و ڕامانی یارسانی لە فەرهەنگ و کۆمەڵگەی کوردەواریدا. ...
  • ب- فارسیپورنامداریان، تقی و همکاران (۱۳۹۱). «بررسی و تاویل چند ...
  • شریفیان، مهدی(۱۳۸۴). «نماد در شعر سهراب سپهری». پژوهشنامە علوم انسانی، ...
  • ج- ئینگلیسی و فەرەنسیCirlot, J. E. (۱۹۷۱). A Dictionary of ...
  • Cuddon, J. A. (۱۹۹۸). A Dictionary of Literary Terms and ...
  • Ferber, Michael (۱۹۹۹). A Dictionary of Literary Symbolism. Cambridge: Cambridge ...
  • Guenon, Rene (۱۹۹۵). Fundamental Symbols: The Universal Language of Sacred ...
  • Marchal, Bertrand (۲۰۱۱). Le Symbolisme. Paris: Armand Colin ...
  • Tindall, W. Y. ( ۱۹۵۵). The Literary Symbol. New York: ...
  • نمایش کامل مراجع