ارائه الگوی بهینه توسعه کالبدی شهرهای بیابانی با تاکید بر عوامل ژئومورفولوژیکی (مطالعه موردی: شهر دامغان)

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 53

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JUPM-9-34_003

تاریخ نمایه سازی: 26 بهمن 1402

چکیده مقاله:

با توجه به این که گسترش فیزیکی شهرها باعث مواجه شدن آنها با واحدهای توپوگرافی و ژئومورفولوژیک اطراف آنها می گردد و با توجه به پویایی این واحدها، اگر توسعه فیزیکی شهر در جهات مناسب صورت نگیرد، باعث بهم خوردن تعادل دینامیک محیط گردیده و ممکن است باعث خسارت شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی محدودیت­های ژئومورفولوژیک و ارائه جهات بهینه جهت توسعه فیزیکی شهر دامغان می­باشد. بدین منظور ابتدا منطقه مورد مطالعه با استفاده از تصاویر ماهواره­ای و عکس های هوایی تعیین حدود گردید در گام بعدی عوامل موثر در توسعه فیزیکی شهر با استفاده از مرور ادبیات تحقیق و بررسی های میدانی گسترده تعیین و در محیط ArcGIS۱۰.۱ تهیه گردید. در مرحله بعد عوامل با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) وزن­دار شده و سپس با استفاده از مدل TOPSIS جهات بهینه جهت توسعه فیزیکی شهر دامغان به دست آمد. طبق نتایج عوامل کاربری اراضی، شیب و موانع ژئومورفولوژیک بیشترین تاثیر را در توسعه فیزیکی شهر دامغان داشته­اند. نتایج پژوهش بیانگر این است که جهات غربی و جنوب­غربی به ترتیب با کسب (۸۶۷۹/۰، ۵۷۹۲/۰) امتیاز به عنوان مطلوب­ترین و جهات جنوب و شمال به ترتیب با کسب (۰، ۰۳۷۳/۰) امتیاز به عنوان نامطلوب­ترین جهات توسعه فیزیکی شهر شناخته شدند. در مناطق جنوبی کفه­های رسی و نمکی و هجوم ماسه­های روان به اماکن مسکونی و تجهیزات شهری و در مناطق شمالی سیلاب­های مخروط افکنه و سیلاب­های محلی از موانع اصلی ژئومورفولوژیک توسعه شهر می­باشد و در مقابل بخش­های غربی و جنوب­غربی به علت داشتن شیب و لیتولوژی مناسب، عدم وجود موانع ژئومورفولوژیک و همچنین عدم وجود کاربری کشاورزی جهت توسعه فیزیکی شهر مناسب تشخیص داده شد. نتایج حاصل از این پژوهش می­تواند به مدیران و برنامه­ریزان شهری در زمینه توسعه فیزیکی شهر کمک نماید.

نویسندگان

علیرضا عرب عامری

دانشگاه تربیت مدرس

خلیل رضایی

دانشگاه خوارزمی

مجتبی یمانی

دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اسفندیاری درآباد، فریبا، پیروزی، الناز و زهرا امینی (۱۳۹۵): «تحلیلی ...
  • آفریده، فائزه، اسدی، اکرم و امیر احمدی (۱۳۹۳): «پتانسیل سنجی ...
  • بهشتی جاوید، ابراهیم، حیدری ساربان، وکیل و محمد حسین فتحی ...
  • حاتمی نژاد، حسین و علی عشقی چهار برج (۱۳۹۵): «مکان ...
  • حبیبی، کیومرث واحمد احمد پور (۱۳۸۴): توسعه فیزیکی شهر سنندج ...
  • حسین زاده، محمد مهدی و رویا پناهی (۱۳۹۴): «بررسی محدودیت ...
  • رهنمایی، محمد تقی (۱۳۸۲): مجموع مباحث و روش های شهرسازی ...
  • زیاری، کرامت الله. (۱۳۷۹): برنامه ریزی شهرهای جدید، انتشارات سمت، ...
  • ستایشی نساز، حسن، روستایی، شهرام، عمرانی دورباش، مجتبی و نرگس ...
  • شایان، سیاوش، پرهیزکار، اکبر و شیری سلیمان (۱۳۸۸): «تحلیل امکانات ...
  • شهیدی، محمد حسین (۱۳۶۹): «دیدگاه سیستمی در مفهوم برنامه ریزی ...
  • شکویی، حسین (۱۳۷۳): دیدگاه های نو در جغرافیای شهری. انتشارات ...
  • ضیائیان، پرویز، سلیمانی مقدم، هادی و صادق برزگر(۱۳۹۰): «تعیین بهینه ...
  • فرشاد، مهدی(۱۳۶۲): نگرش سیستمی، انتشارات امیر کبیر، تهران ...
  • قنواتی، عزت الله و فاطمه دلفاتی گودرزی (۱۳۹۲) «مکان یابی ...
  • قرخلونره، مهدی، حسام، مهدی و عبدالمجید قرنجیک (۱۳۸۹): «تعیین جهات ...
  • کردوانی، پرویز (۱۳۷۸): نگاهی به شرایط طبیعی، انسانی و اقتصادی ...
  • مرکز آمار ایران (۱۳۹۵): سرشماری عمومی نفوس و مسکن استان ...
  • مقیمی، ابراهیم (۱۳۸۵): ژئومورفولوژی شهری، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه ...
  • ملکی، امجد و بیان عزیزی (۱۳۹۳): «تنگناهای طبیعی توسعه فیزیکی ...
  • مهندسین مشاور طرح معماری محیط (۱۳۹۰): طرح توسعه و عمران ...
  • مهندسین مشاور طرح، معماری و محیط (۱۳۸۵): طرح جامع شهر ...
  • نوابخش، مهرداد و اسحاق ارجمند (۱۳۸۸): مبانی توسعه پایدار شهری، ...
  • هاگت، پیتر (۱۳۷۳): جغرافیا ترکیبی نو (جلد اول). ترجمه شاپور ...
  • Avijit, G. Rafi, A. (۱۹۹۹): Geomorphology and the urban tropics: ...
  • Butler, D. Parkinson, J. (۱۹۹۷): Towards Sustainable Urban Drainage, Water ...
  • Brabyan, L. (۱۹۹۸): GIS analysis of macro landform, presented at ...
  • Devana, A.M. Yamaguchib, Y. (۲۰۰۹): Landuse and land cover change ...
  • Guha, A. Kumar, K. Lesslie, A. (۲۰۰۸): Geomorphological mapping planning ...
  • Kannan, G. (۲۰۰۹): A hybrid approachusing ISM and fuzzy TOPSIS ...
  • Liou, T.S. Wang, M.J.J. (۱۹۹۲): Fuzzy weighted average: An improved ...
  • May, M.E. Dlaha, M. Chenini, I. (۲۰۱۰): Urban geological mapping, ...
  • Schick, A.P. (۱۹۹۷): Hydrologic processes and geomorphic constrainsts on urbanization ...
  • wang, C.L. Yoon, K. (۱۹۸۱): Multiple attribute decision making-methods and ...
  • نمایش کامل مراجع