ارزیابی و پهنه بندی آلودگی هوای کلانشهر تبریز

با سرعت زیاد شهرنشینی در ایران بسیاری از شهرها به ویژه کلان­شهرها با معضلات زیادی مواجهه شدند که عدم پایداری را برای آنها به ارمغان آورده است. این پژوهش بحران آلودگی شهر تبریز به عنوان یکی از هشت شهر آلوده ایران را مورد بررسی قرار داده است. سوالات مطرح شده در تحقیق عبارت است از بهترین الگوریتم درونیابی در توزیع آلودگی هوا کدام است؟ تراکم آلاینده­ها در کدام بخش شهر تبریز بیشتر است؟ کاربری­های موثر در کاهش و افزایش آلودگی هوای شهر کدامند؟ برای پاسخ به این سوالات اطلاعات آماری آلاینده­ها، مربوط به آلاینده­های ذرات معلق هوا (PM۱۰ )، ازن ( O۳ )، دی اکسید گوگرد (SO۲  )، دی اکسید نیتروژن ( NO۲ ) و دی اکسیدکربن ( CO۲ ) در بازه­ی زمانی سال­های ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۲ برای کلیه ماه­های سال، از پنج ایستگاه سنجش آلاینده­های هوای شهر گردآوری و سپس این اطلاعات با استفاده از افزونه زمین آماری نرم­افزار ARC GIS درحالت­های مختلف درون­یابی و مورد آنالیز قرار گرفت. نتایج نشان داد که: ضرایب میزان خطای درونیابی RMSE و MAE کریجینگ نسبت به IDW از میزان پایین­تری برخوردار بوده، لذا بهترین شیوه درونیابی تعیین گردید. همچنین نتایج با معیارهای کیفیت هوا از جمله PSI آلودگی هوا مقایسه گردیده و وضعیت کیفیت هوای شهر در ایستگاه­های مورد نظر تعیین و به نقش متقابل کاربری­های اراضی موثر در کاهش یا افزایش آلودگی معرفی شدند.