فراوانی باکتری های جدا شده از نمونه های تنفسی، خون و زخم بیماران بستری در بیمارستان آیت الله روحانی بابل و الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی آن ها

سابقه و هدف: به دلیل افزایش چشمگیر مقاومت آنتی بیوتیکی باکتری ها، این مطالعه با هدف تعیین فراوانی باکتری های ایجادکننده عفونت های تنفسی، خون و زخم در بیماران بستری در مرکز درمانی روحانی شهر بابل و تعیین الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی آن ها، انجام پذیرفت. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی، بر روی ۲۶۷ ایزوله جمع آوری شده از ۱۵۸ نمونه خون، ۶۰ نمونه تنفسی و ۴۹ نمونه زخم تهیه شده از بیماران مراجعه کننده به بیمارستان روحانی در سال ۱۴۰۱ انجام شد. باکتری های تشخیص داده شده توسط آزمایشگاه بیمارستان به دانشگاه علوم پزشکی مازندران منتقل شد و در آزمایشگاه میکروب شناسی دانشکده پزشکی مورد تایید قرار گرفتند. سپس، الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی ایزوله ها به روش دیسک آگار دیفیوژن مورد بررسی قرار گرفت و براساس دستورالعمل های انستیتو استانداردهای بالینی و آزمایشگاهی تفسیر شدند. تجزیه و تحلیل نتایج حاصل با استفاده از نرم افزار آماری ۱۹- SPSSانجام شد. یافته ها: بیش ترین شیوع باکتری جدا شده در این مطالعه (۲۰/۵۹درصد) مربوط به اشریشیا کولای و کم ترین شیوع (۱/۱۲ درصد) مربوط به پروتئوس میرابیلیس بود. در بین ۱۵۸ سویه جدا شده از نمونه های خون، اشریشیا کولای (۲۶/۵۸ درصد) شایع ترین باکتری بود. در بین ۶۰ ایزوله جمع آوری شده از نمونه های تنفسی، آسینتوباکتر بومانی (۲۳/۳۳ درصد) بیش ترین شیوع را داشت و در بین ۴۹ سویه جدا شده از نمونه های زخم، استافیلوکوکوس اورئوس (۳۰/۶۱ درصد) شایع ترین باکتری های شناسایی شده در این مطالعه بودند. الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی ایزوله های گرم مثبت شناسایی شده در این مطالعه نشان داد که بیش ترین مقاومت (۷۸/۴۳ درصد) سویه های استافیلوکوکوس اورئوس در مقابل تتراسایکلین بود، در حالی که ۳/۹۲ درصد ایزوله ها به لینزولید مقاوم بودند. مقاومت استافیلوکوکوس های کوآگولاز منفی و انتروکوکوس فکالیس نسبت به آنتی بیوتیک های تست شده بین۱۲/۵ درصد و ۸۳/۳۳ درصد متغیر بود. میزان مقاومت آنتی بیوتیکی ایزوله های گرم منفی شناسایی شده در این مطالعه نیز بین ۱۲/۵ درصد و ۷۵/۴۷درصد متغیر بود. میزان مقاومت آنتی بیوتیکی سویه های استافیلوکوکوس اورئوس جدا شده از نمونه های خون، تنفس و زخم نسبت به آنتی بیوتیک های تست شده، به ترتیب ۳/۵۷ تا۸۵/۷۱ درصد، ۲۵ تا ۶۲.۵ درصد و ۲۵ تا ۶۲/۵ درصد مشاهده شد، در حالی که تتراسایکلین و لینزولید کم اثرترین و موثرترین داروها بر علیه این باکتری بودند. در بین باکتری های گرم منفی جدا شده از نمونه های خون، تنفس و زخم، بترتیب ۳۴/۵۱ تا ۶۱/۹۴ درصد،۴۱/۶۶ تا ۶۴/۵۸ درصد و ۴۱/۶۶ تا۶۴/۵۸ درصد ایزوله ها به آنتی بیوتیک های تست شده مقاوم بودند، در حالی که پیپراسیلین و ایمی پنم کم اثرترین و موثرترین دارو بودند. استنتاج: ایجاد سوش‎های مقاوم در بیمارستان ها مربوط به تماس مداوم با انواع آنتی‎بیوتیک ها است و اجرای استراتژی های مراقبتی دقیق می تواند منجر به پیشگیری از ایجاد مقاومت دارویی و گسترش آن شود. مهم ترین عوامل جهت رسیدن به این اهداف، کنترل دقیق مراقبت های بیمارستانی، پیشگیری از ایجاد عفونت های بیمارستانی و رعایت اصول مصرف آنتی بیوتیک ها می باشد. بنابراین، بر نقش اساسی روش های کنترل عفونت در بیمارستان ها، خودداری از تجویز غیرضروری آنتی بیوتیک ها به ویژه پروفیلاکسی جراحی، جداسازی صحیح بیماران، استفاده مناسب از امکانات آزمایشگاهی برای تشخیص سریع میکروارگانیسم ها در هر بیمارستان تاکید می گردد. تشخیص و گزارش الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی ارگانیسم های شایع در منطقه می تواند در درمان های تجربی مورد توجه قرار گیرد تا از بروز مقاومت آنتی بیوتیکی و هزینه های بالای درمان برای بیماران و مراکز درمانی جلوگیری شود.