نقد انگاره «تمایز موضوعی فقه و اخلاق» براساس قرآن و حدیث

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 106

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MISHKAT-42-3_003

تاریخ نمایه سازی: 28 بهمن 1402

چکیده مقاله:

نسبت فقه و اخلاق یکی از مسائل مهم و اثرگذار در هندسه و روابط دانش های اسلامی است. دیدگاه های مختلفی درباره نسبت یادشده مطرح شده است؛ چنان­که این دیدگاه ها را به سه طیف اتحاد، تنافر و تعامل می توان تقسیم کرد. در پژوهش حاضر به سود دیدگاه اتحاد فقه و اخلاق، یکی از تمایزهای مطرح ­شده میان فقه و اخلاق، مبتنی بر آموزه های قرآن و حدیث، بررسی و نقد شده است. این تمایز که با عنوان «تمایز موضوعی» شناخته می­ شود، عبارت است از اینکه موضوع فقه رفتارهای انسان و موضوع اخلاق ملکات است. روش تحقیق به صورت جمع آوری، طبقه بندی و تحلیل دلالی گزاره های نقلی بوده و دستاورد پژوهش نشان دهنده آن است که سه استدلال مبتنی بر نقل را می توان بر عدم وجود تفکیک میان رفتارها و ملکات اقامه کرد؛ تفکیکی که عامل تشکیل دو دانش مجزا برای ملکات و رفتارها شود. استدلال های یادشده عبارت­اند از: وحدت سیاق در برخورد با ملکات و رفتارها، اندماج مباحث مربوط به رفتار و ملکه و اهمیت بیشتر درون انسان نسبت به رفتار.

کلیدواژه ها:

نسبت فقه و اخلاق ، تمایز موضوعی ، قرآن ، حدیث ، رفتار ، فضایل

نویسندگان

سیدمحمدباقر میرصانع

استادیار گروه اخلاق نظری، پژوهشکده اخلاق و روان شناسی اسلامی، پژوهشگاه قرآن و حدیث، قم.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن مجید ...
  • ابن بابویه، محمد بن علی، الخصال، تصحیح: علی اکبر غفاری، ...
  • اردبیلی، احمد بن محمد، زبده البیان فی احکام القرآن، المکتبه ...
  • استرآبادی، محمد بن علی، آیات الاحکام فی تفسیر کلام الملک ...
  • امام رضا؟ع؟، الفقه المنسوب للامام الرضا؟ع؟، موسسه آل البیت؟عهم؟، قم، ...
  • آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین، کفایه الاصول، موسسه آل البیت؟عهم؟، ...
  • حر عاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعه، موسسه آل البیت؟عهم؟، ...
  • راوندی، قطب الدین سعید بن عبدالله، فقه القرآن، کتابخانه آیت­الله ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، موسسه الاعلمی للمطبوعات، ...
  • طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج علی اهل اللجاج، بی نا، ...
  • عراقی، ضیاءالدین، الاجتهاد و التقلید، بی نا، قم، چاپ اول، ...
  • فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر، دار احیاء التراث ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، دار الحدیث، قم، چاپ اول، ...
  • مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، دار احیاء التراث العربی، بیروت، ...
  • مجلسی، محمد باقر، مرآه العقول فی شرح اخبار آل الرسول، ...
  • مجلسی، محمد باقر، مواعظ امامان؟عهم؟، ترجمه موسی خسروی، بی نا، ...
  • محدث نوری، حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، موسسه آل ...
  • موسوی سبزواری، عبدالاعلی، مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن، دفتر آیت­الله ...
  • موسوی قزوینی، علی، تعلیقه علی معالم الاصول، بی نا، قم، ...
  • مهدوی کنی، صدیقه، «عدم تمایز گزاره های اخلاقی و فقهی ...
  • میرصانع، سید محمدباقر و هادی صادقی، «تاثیرات علم اخلاق بر ...
  • نمایش کامل مراجع